Zgodnie z zapowiedziami, Ministerstwo Finansów opublikowało w piątek projekt nowelizacji ustawy o VAT. Wprowadza on tzw. nową matryce VAT, czyli bazę stawek na różnego kategorie produktów i usług.

W uzasadnieniu projektu Ministerstwo Finansów podkreśla, że zmiany mają na celu uproszczenie systemu, jak również likwidację pewnych niekonsekwencji w dotychczasowym stosowaniu stawek, gdzie podobne towary (towary takiej samej kategorii) były czasem opodatkowane według różnych stawek.

Efektem zmian będzie obniżenie stawek podatku na niektóre towary, na przykład:

- owoce tropikalne i cytrusowe, niektóre orzechy (pistacjowe, migdały, kokosowe) – obecnie opodatkowane według stawki 8 proc., objęte zostaną – tak jak pozostałe owoce – stawką 5 proc. (co wynika z jednakowego traktowania wszystkich owoców i warzyw i określonych z nich produktów – np. owoce i warzywa suszone, zamrożone, skórki z owoców itd.).

- pieczywo każdego rodzaju, włącznie z ciastkami, proponuje się objąć stawką 5 proc. Obecnie pieczywo i produkty ciastkarskie są objęte trzema stawkami 5 proc., 8 proc. i 23 proc. (pieczywo świeże w zależności od daty przydatności do spożycia jest objęte stawką 5 proc. lub 8 proc. wyroby ciastkarskie są natomiast objęte stawkami 8 proc. i 23 proc. w zależności od daty przydatności do spożycia)

- zupy, buliony, żywność homogenizowana i dietetyczna - w tym również dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego objęte obecnie stawką 8 proc. będą opodatkowane według stawki w wysokości 5 proc. Jest to następstwem objęcia tą stawką większości kategorii podstawowych produktów spożywczych.

- musztarda, przyprawa słodka papryka, niektóre przyprawy przetworzone (np. pieprz, gałka muszkatołowa, tymianek) - obecnie opodatkowane według stawki 23 proc. będą objęte zakresem stawki 8 proc. - tak jak pozostałe przyprawy

- produkty dla niemowląt i dzieci tj. żywność przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci, smoczki, pieluszki oraz foteliki samochodowe są objęte obecnie stawką 8 proc. Proponuje się obniżenie stawki na te produkty do 5 proc.

- artykuły higieniczne (podpaski, tampony higieniczne, pieluchy) – obecnie opodatkowane stawką w wysokości 8 proc. zostaną objęte stawką 5 proc.

- książki – wszelkiego rodzaju – a więc drukowane, na dyskach, taśmach i innych nośnikach, jak również w formie elektronicznej (e-booki) proponuje się objąć jedną – 5 proc. stawką podatku VAT. Oznacza to obniżenie stawki z 23 proc. na 5 proc. dla książek nie oznaczonych symbolami ISBN (co obecnie jest warunkiem stosowania stawki obniżonej) oraz e-booków (zmiana znajdzie zastosowanie od dnia 1 kwietnia 2019 r. 

- gazety, dzienniki i czasopisma – wszelkiego rodzaju – a więc drukowane, na dyskach, taśmach i innych nośnikach, jak również w formie elektronicznej (e-prasa) proponuje się objąć jedną – 8-proc stawką podatku VAT. Oznacza to obniżenie stawki z 23 proc. na 8 proc. dla wydawnictw tego rodzaju nie oznaczonych symbolami ISSN (co obecnie jest warunkiem stosowania stawki obniżonej) - zmiana znajdzie zastosowanie od dnia 1 kwietnia 2019 r.

MF podkreśla w uzasadnieniu, że planowane zmiany nie mają celu fiskalnego, jednak koniecznym było też punktowe podwyższenie stawek podatku dla niektórych, na przykład:

- niektóre przyprawy nieprzetworzone (np. gałka muszkatołowa, kwiat muszkatołowy, kmin, szafran, kurkuma) – z 5 proc. na 8 proc. - efekt ujednolicenia stawek VAT dla przypraw.

- soki z owoców i warzyw inne niż tzw. 100-procentowe (które pozostaną objęte stawką 5 proc. ) – z 5 proc. na 23 proc. Obecnie objęte stawką obniżoną 5 proc. są soki owocowe, warzywne, owocowo-warzywne oraz napoje, w których udział masowy soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego wynosi nie mniej niż 20 proc. składu surowcowego. Objęcie soków innych niż 100 proc. stawką w wysokości 23 proc. jest związane z ujednoliceniem stawki dla większości napojów – kawa, herbata, woda butelkowana.

- homary i ośmiornice oraz inne skorupiaki, mięczaki i bezkręgowce wodne (m.in. kraby, langusty, krewetki, ostrygi, małże, ślimaki) oraz przetwory z nich, kawior oraz namiastki kawioru, jak również sprzedawane w różnego rodzaju placówkach gastronomicznych posiłki, których składnikiem są ww. produkty – z 5 proc. na 23 proc.

- lód – używany do celów spożywczych i innych celów chłodniczych – z 8 proc. na 23 proc.

- czasopisma specjalistyczne – ze względu na ujednolicenie stawki do 8 proc. na wszystkie gazety i czasopisma (w tym w formie elektronicznej) proponuje się podwyższenie stawki na czasopisma specjalistyczne z 5 proc. na 8 proc.