26 września odbędzie się egzamin na aplikacje prawnicze. To już 14. jego edycja. Od kilku lat wraz z Wydawnictwem CH Beck pomagamy młodym prawnikom w powtórce materiału do testu. Dziś testy z procedury cywilnej, a z tym przystępujący do egzaminu mają problemy. Za tydzień prawo karne.
Czytaj także:
Pytania z prawa konstytucyjnego
Pełnomocnicy procesowi
W sprawie z powództwa przedsiębiorcy przeciwko wydawcy gazety o zapłatę za sprzedany towar jako pełnomocnik wydawcy nie może występować:
A. adwokat,
B. pracownik wydawcy,
C. rzecznik patentowy.
Odp. C; art. 87 KPC
Omówienie:
Zasada ogólna
Strony i ich organy lub przedstawiciele ustawowi mogą działać przed sądem osobiście lub przez pełnomocników.
Podmioty, które mogą udzielić pełnomocnictwa procesowego
Pełnomocnictwa procesowego mogą udzielić:
1) strony posiadające zdolność procesową,
2) przedstawiciele ustawowi stron,
3) organy Skarbu Państwa i innych osób prawnych,
4) organy organizacji i jednostek organizacyjnych mających zdolność sądową.
Mamy kilka rodzajów
Kodeks postępowania cywilnego przewiduje dwa rodzaje pełnomocnictwa:
1) pełnomocnictwo procesowe (ogólne i szczególne),
2) pełnomocnictwo do dokonywania niektórych czynności procesowych.
Podmioty, które mogą być pełnomocnikami procesowymi
1) Pełnomocnikiem może być:
a) adwokat,
b) radca prawny,
c) rzecznik patentowy w sprawach własności przemysłowej,
d) osoba posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego w sprawach restrukturyzacji i upadłości,
e) osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony,
f) osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia,
g) współuczestnik sporu,
h) małżonek strony,
i) rodzeństwo strony,
j) zstępni lub wstępni strony oraz
k) osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia;
2) pełnomocnikiem osoby prawnej lub przedsiębiorcy, w tym nieposiadającego osobowości prawnej, może być również pracownik tej jednostki albo jej organu nadrzędnego;
3) w sprawach o ustalenie i zaprzeczenie pochodzenia dziecka i o roszczenia alimentacyjne pełnomocnikiem może być również przedstawiciel właściwego w sprawach z zakresu pomocy społecznej organu jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacji społecznej, mającej na celu udzielanie pomocy rodzinie;
4) w sprawach związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego pełnomocnikiem rolnika może być również przedstawiciel organizacji zrzeszającej rolników indywidualnych, której rolnik jest członkiem;
5) w sprawach związanych z ochroną praw konsumentów pełnomocnikiem może być przedstawiciel organizacji, do której zadań statutowych należy ochrona konsumentów;
6) w sprawach związanych z ochroną własności przemysłowej pełnomocnikiem twórcy projektu wynalazczego może być również przedstawiciel organizacji, do której zadań statutowych należą sprawy popierania własności przemysłowej i udzielania pomocy twórcom projektów wynalazczych.
W postępowaniu przed Sądem Najwyższym obowiązuje zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych, a w sprawach własności przemysłowej także rzeczników patentowych.
Zastępstwo to dotyczy także czynności procesowych związanych z postępowaniem przed Sądem Najwyższym, podejmowanych przed sądem niższej instancji.
Przepisu tego nie stosuje się w postępowaniu o zwolnienie od kosztów sądowych oraz o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego oraz gdy stroną, jej organem, jej przedstawicielem ustawowym lub pełnomocnikiem jest sędzia, prokurator, notariusz albo profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych, a także gdy stroną, jej organem lub jej przedstawicielem ustawowym jest adwokat, radca prawny lub radca Prokuratorii Generalnej RP, a ponadto, gdy zastępstwo procesowe Skarbu Państwa jest wykonywane przez Prokuratorię Generalną.
Forma pełnomocnictwa
Przy pierwszej czynności procesowej pełnomocnik obowiązany jest dołączyć do akt sprawy:
1) pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub
2) wierzytelny odpis pełnomocnictwa wraz z odpisem dla strony przeciwnej.
Adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy oraz radca Prokuratorii Generalnej RP mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wskazujących na ich umocowania. Złożenie dokumentu wskazującego umocowanie lub jego uwierzytelnionego odpisu nie jest wymagane, jeżeli stwierdzenie przez sąd umocowania jest możliwe na podstawie wykazu lub innego rejestru, do którego sąd ma dostęp drogą elektroniczną.
Przepisu art. 89 § 1 KPC nie stosuje się do czynności procesowej dokonanej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, w przypadku gdy przepis szczególny przewiduje, że czynności można dokonać wyłącznie za pośrednictwem tego systemu. W takim przypadku pełnomocnik powołuje się na pełnomocnictwo, wskazując jego zakres oraz okoliczności wymienione w art. 87 KPC.
Odwoływanie oświadczeń pełnomocnika
Mocodawca stawający jednocześnie z pełnomocnikiem może niezwłocznie prostować lub odwoływać oświadczenia pełnomocnika (art. 93 KPC).
Działanie bez umocowania
Po wniesieniu pozwu sąd może dopuścić tymczasowo do podjęcia naglącej czynności procesowej osobę niemogącą na razie przedstawić pełnomocnictwa. Zarządzenie to sąd może uzależnić od zabezpieczenia kosztów (art. 97 § 1 KPC).
Sąd wyznaczy równocześnie termin, w ciągu którego osoba działająca bez pełnomocnictwa powinna je złożyć albo przedstawić zatwierdzenie swej czynności przez stronę. Jeżeli termin upłynął bezskutecznie, sąd pominie czynności procesowe tej osoby. W tym wypadku przeciwnik może żądać od działającego bez umocowania zwrotu kosztów spowodowanych jego tymczasowym dopuszczeniem (art. 97 § 2 KPC).
INNE PYTANIA Z TEGO ZAKRESU
Przedstawiciele ustawowi stron:
A. nie mogą działać przed sądem przez pełnomocnika,
B. mogą działać przed sądem osobiście lub przez pełnomocników,
C.? mogą działać przed sądem tylko przez pełnomocnika, a nie mogą działać osobiście.
Odp. B; art. 86 KPC
Mocodawca stawający jednocześnie z pełnomocnikiem:
A. może niezwłocznie prostować lub odwoływać oświadczenia pełnomocnika,
B. nie może prostować oświadczenia pełnomocnika,
C. ma prawo wyłącznie prostowania oświadczeń, bez możliwości ich odwołania.
Odp. A; art. 93 KPC
W razie śmierci strony pełnomocnictwo procesowe:
A. nie wygasa,
B. wygasa, ale pełnomocnik procesowy działa aż do czasu zawieszenia postępowania,
C. wygasa z dniem uprawomocnienia się postanowienia o zawieszeniu postępowania.
Odp. B; art. 96 KPC
W przypadku utraty przez stronę zdolności sądowej pełnomocnictwo:
A. wygasa,
B. nie wygasa,
C. nawiązuje się z mocy ustawy z następcą prawnym strony.
Odp. A; art. 96 KPC
Pełnomocnictwo procesowe udzielone radcy prawnemu w sprawie cywilnej nie obejmuje z mocy samego prawa:
A. zrzeczenia się roszczenia,
B. zawarcia ugody,
C. udzielenia dalszego pełnomocnictwa procesowego aplikantowi adwokackiemu drugiego roku aplikacji.
Odp. C; art. 91 KPC
Adwokat-pełnomocnik w sprawie, który wypowiedział pełnomocnictwo:
A. jest zwolniony z obowiązku działania za stronę,
B. jest zwolniony z obowiązku działania za stronę, ale zgodnie z zasadami etyki adwokackiej powinien pomóc stronie w znalezieniu nowego pełnomocnika,
C. jest zobowiązany działać za stronę jeszcze przez dwa tygodnie, chyba że mocodawca zwolni go z tego obowiązku.
Odp. C; art. 94 § 2 KPC
Zawiadomić osobę o toczącym się procesie i wezwać ją do udziału w nim może:
A. w każdej chwili sąd, z własnej inicjatywy lub z inicjatywy strony,
B. sąd, doręczając jej pismo strony, której w razie niekorzystnego dla niej rozstrzygnięcia przysługiwałoby roszczenie względem osoby zawiadamianej albo przeciwko której osoba zawiadamiana mogłaby wystąpić z roszczeniem,
C. każda ze stron procesu, której w razie niekorzystnego dla niej rozstrzygnięcia przysługiwałoby roszczenie względem osoby trzeciej albo przeciwko której osoba trzecia mogłaby wystąpić z roszczeniem.
Odp. B; art. 84 § 1 KPC
Osoba, która nie zgłosiła przystąpienia do procesu, nie może podnieść zarzutu w stosunku do strony, że sprawa została rozstrzygnięta błędnie albo że strona prowadziła proces wadliwie, od chwili:
A. w której przystąpienie było możliwe,
B. w której uprawomocnił się wyrok,
C. rozpoczęcia procesu.
Odp. A; art. 85 KPC
Przedstawiciel właściwego w sprawach z zakresu pomocy społecznej organu jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacji pozarządowej mającej na celu udzielanie pomocy rodzinie może być pełnomocnikiem strony:
A. w sprawach o ustalenie ojcostwa i o roszczenia alimentacyjne,
B. we wszelkich sprawach wymienionych w statucie organu lub organizacji,
C. w sprawach z zakresu pomocy społecznej.
Odp. A; art. 87 § 3 KPC
W postępowaniu przed Sądem Najwyższym obowiązuje zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych, które dotyczy:
A. czynności procesowych związanych z postępowaniem przed Sądem Najwyższym, podejmowanych przed sądem niższej instancji,
B. czynności procesowych związanych z postępowaniem przed Sądem Najwyższym, podejmowanych przed sądem niższej instancji, chyba że sąd niższej instancji zarządzi inaczej,
C. czynności procesowych związanych tylko z postępowaniem przed Sądem Najwyższym.
Odp. A; art. 871 § 1 KPC
Pełnomocnictwo może być:
A. tylko ogólne lub do prowadzenia poszczególnych spraw,
B. bądź to ogólne, bądź do prowadzenia poszczególnych spraw – albo do niektórych tylko czynności procesowych,
C. ogólne, ale do każdej czynności procesowej strona powinna umocować pełnomocnika.
Odp. B; art. 88 KPC
Z czego najlepiej się uczyć
- „Egzaminy prawnicze Ministerstwa Sprawiedliwości", tomy 1–3, wydanie 2019 r.
- Z. Kapiński, „Apelacje karne. Zagadnienia praktyczne, akta i kazusy"
- S. Jaworski, „Apelacje cywilne i karne. 69 wzorów pism"
- „Kodeks karny. Orzecznictwo aplikanta"
- „Kodeks postępowania karnego. Orzecznictwo aplikanta"
