Na trwającym w miniony weekend posiedzeniu Naczelnej Rady Adwokackiej zrezygnowano z planowanej dyskusji nad kodeksem etyki, propozycjami jego zmian i przyjmowaniu uchwał w tej mierze.
Pośpiech niewskazany
Nowelizacji zasad etycznych ma zostać poświęcone nadzwyczajne posiedzenie władz adwokatury. Odbędzie się ono jednak zapewne dopiero w przyszłym roku.
Czytaj także: Za reklamę adwokata zapłaci klient
– Na nim podjęta zostanie próba uchwalenia nowego kodeksu etyki – informuje profesor Maciej Gutowski, dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Poznaniu, członek Rady.
NRA przyjęła wewnętrzny harmonogram prac nad kodeksem. Po przesłaniu projektu członkom rady, ci będą mieć dwa tygodnie na odesłanie uwag i swoich propozycji.
O potrzebach zmian zasad etycznych wiążących adwokatów, w tym konieczności przyjęcia nowych rozwiązań w zakresie informowania i reklamowania profesji, mówi się od lat. Na Krajowym Zjeździe Adwokatury w 2016 roku przyjęta została uchwała w tej mierze.
W szeregach samej Naczelnej Rady ścierają się różne koncepcje dotyczące tego, jak powinien wyglądać nowy kodeks. W zeszłym tygodniu „Rzeczpospolita" informowała o koncepcji wysuniętej przez doradcę prezesa NRA, który zaproponował likwidację bezwzględnego zakazu reklamowania adwokackich praktyk (patrz ramka). Idea ta została szeroko komentowana przez środowisko.
– Kodeks Etyki Adwokackiej powinien zawierać jedynie obowiązek informowania o prowadzonej działalności uczciwie i zgodnie z prawdą, w sposób niewprowadzający w błąd, z zachowaniem godności zawodu, a także etyki i tajemnicy zawodowej – uważa adwokat Małgorzata Krzyżowska.
W jej ocenie zasady dotyczące reklamy powinny być niedyskryminacyjne, a aktualnie takie właśnie są.
– Nadrzędnym interesem publicznym jest szerzenie świadomości prawnej obywateli. Zniesienie zakazu reklamy byłoby historycznym momentem, w którym rozwiązano by wiele dylematów związanych z niejednolitym orzecznictwem sądów dyscyplinarnych w tego rodzaju sprawach, w zależności od okręgu – podkreśla mecenas Krzyżowska.
W Polsce jak w Nigerii
Prawniczka na potrzeby komentarza dla „Rz" zasięgnęła informacji wśród kolegów i koleżanek adwokatów z różnych krajów. I co się okazało? A mianowicie, iż zakaz reklamy funkcjonuje np. na Cyprze, w Nigerii, Argentynie, Brazylii.
Brak go zaś na Węgrzech, w Finlandii, USA, Francji, Wielkiej Brytanii, Holandii czy w Izraelu. W tym ostatnim kraju istnieje możliwość reklamy w mediach społecznościowych, ograniczenia reklamy np. w prasie pozwalają zaś na wskazanie danych kontaktowych oraz trzech dziedzin specjalizacji.
– We Włoszech od 2016 r. reklamowanie usług prawnych jest dozwolone, informacja musi być prawdziwa, nie może stanowić reklamy porównawczej, ani wprowadzać w błąd; powinna wskazywać nazwisko adwokata i nazwę kancelarii. Bez możliwości podawania nazw i nazwisk klientów – wylicza mecenas Krzyżowska.
Zwolennikiem zniesienia bezwzględnego zakazu reklamy jest również wieloletni sędzia dyscyplinarny adwokat Radosław Baszuk. Przypomina o orzeczeniu Wyższego Sądu Dyscyplinarnego Adwokatury z 22 października 2016 roku (WSD 120/15) dotyczącym możliwości korzystania przez adwokatów z reklamy Google AdWord. WSDA uznał wtedy, że korzystanie z tej usługi samo w sobie nie stanowi niedozwolonej reklamy. Skład przypomniał bowiem m.in. o dyrektywie unijnej, na mocy której państwa członkowskie zobowiązane zostały do całkowitego zniesienia zakazów dotyczących informacji handlowych dostarczanych przez zawody regulowane.
– Byłem referentem tej sprawy i przewodniczyłem składowi, który je wydał. W orzeczeniu przyjęliśmy dopuszczalność odpowiedzialności dyscyplinarnej tylko za takie korzystanie z reklamy, które byłoby sprzeczne z prawem publicznym, z obowiązkami zawodowymi adwokata, z zasadami etyki i godnością zawodu, w szczególności naruszające zasady niezależności, godności i uczciwości zawodowej, tajemnicę zawodową. Podkreślaliśmy, że odpowiedzialność taka nie może mieć charakteru dyskryminacyjnego, musi być proporcjonalna i uzasadniona nadrzędnym interesem publicznym – wskazuje mecenas Baszuk.
I podkreśla, że projekt doradcy prezesa NRA powtarzał właśnie tezy opisywanego orzeczenia.
Jakie zmiany w kodeksie etyki
Zgodnie z obowiązującym obecnie zbiorem zasad etyki adwokackiej i godności zawodu:
Adwokata obowiązuje zakaz korzystania z reklamy, jak również zakaz pozyskiwania klientów w sposób sprzeczny z godnością zawodu oraz współpracy z podmiotami pozyskującymi klientów z naruszeniem prawa lub zasad współżycia społecznego (§ 23 zbioru zasad etyki adwokackiej i godności zawodu).
Projekt zmian, który trafił pod obrady NRA, zakłada, że:
- Adwokat byłby uprawniony do prowadzenia reklamy w zakresie świadczonej pomocy prawnej oraz swojej działalności zawodowej.
- Za dozwoloną reklamę uznawane ma być korzystanie z uprawnienia do informowania za pośrednictwem wszelkich środków przekazu o działalności zawodowej adwokata, służące zwiększaniu zapotrzebowania na adwokacką pomoc prawną oraz kształtowaniu swojego wizerunku w przestrzeni publicznej.
- Zabroniona miałaby być reklama, która m.in. naruszałaby tajemnicę zawodową, zasady etyki, zawierała pojęcia ocenne czy była kryptoreklamą.
