Minister zdrowia Izabela Leszczyna już w marcu zapowiedziała, że nawet, jeśli prezydent Andrzej Duda zawetuje nowelizację ustawy Prawo farmaceutyczne, która miała umożliwić kupno pigułki „dzień po” bez recepty, to znalezione zostanie rozwiązanie, aby pacjenci od 15. roku życia mogli kupić tabletkę bez uzyskania recepty od lekarza. O wecie dowiedzieliśmy się w piątek, 29 marca.
Na początku kwietnia Rządowe Centrum Legislacji opublikowano projekt rozporządzenia, zgodnie z którym receptę na pigułkę „dzień po” od 1 maja 2024 r. będzie mógł wystawić magister farmacji z co najmniej roczną praktyką w tym zawodzie. Precyzując, chodzi o leki mające na celu zapobieganie zapłodnieniu przez blokowanie lub opóźnianie owulacji, czyli hormonalne leki antykoncepcyjne zawierające octan uliprystalu (stosowane doustnie do 120 godzin po stosunku jak lek ellaOne). Od 23 lipca 2017 r. można je kupić w Polsce wyłącznie na receptę.
Jak działa pigułka "dzień po"?
Aptekarz będzie miał szersze uprawnienia od lekarza?
Uwagi do projektu przedstawił w czwartek 18 kwietnia rzecznik praw obywatelskich. Przyznaje w niej, że zasadność wprowadzenia przepisów, których celem jest ułatwienie kobietom dostępu do tzw. antykoncepcji awaryjnej mieści się w sferze swobody politycznej prawodawcy, jednak "rozporządzenie nie może jednak przekształcać, modyfikować ani uzupełniać treści zawartych w ustawie, z której wynika upoważnienie do jego wydania". Rzecznik podkreśla, że rozporządzenie, którego wejście w życie doprowadzi do uzupełnienia czy zmiany treści norm ustawowych, może zostać ocenione jako niezgodne z Konstytucją.
RPO zwraca również uwagę, że prawo farmaceutyczne dopuszcza wystawienie recepty farmaceutycznej wyłącznie w sytuacji „zagrożenie zdrowia”, do których nie można zaliczyć ryzyka wystąpienia nieplanowanej ciąży. Ponadto przyjęcie projektu doprowadziłoby do tego, że farmaceuta uzyskałby szersze uprawnienia od lekarza w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych wobec pacjentów małoletnich. "W świetle obowiązujących przepisów wydanie przez farmaceutę recepty farmaceutycznej, o której mowa w art. 96 ust. 4 ustawy Prawo farmaceutyczne, wobec małoletniego pacjenta powinno być poprzedzona zgodą przedstawiciela ustawowego. Normy o takiej treści nie można zatem zmodyfikować w drodze rozporządzenia wykonawczego do ustawy" - pisze rzecznik.
