Finał polskiej prezydencji z troską o dzieci

W przyjętym w piątek dokumencie Rada wzywa państwa członkowskie UE oraz Komisję Europejską do lepszej ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Ma to być możliwe poprzez promowanie bezpiecznego i zdrowego korzystania z narzędzi cyfrowych oraz tworzenie bardziej dostosowanego do wieku środowiska cyfrowego.

Konkluzje są tym istotniejsze, że w ich opracowaniu uczestniczyła młodzież. – Odpowiedzialność za stworzenie bezpiecznego środowiska cyfrowego spoczywa na nas, na dorosłych, na decydentach, na specjalistach, ale także na nauczycielach i rodzicach. Nie możemy (jednak – red.) działać w oderwaniu od tych, którzy na co dzień żyją w tym świecie cyfrowym. Ważny dla nas jest także głos dzieci i młodzieży, bo musimy zrozumieć ich potrzeby i wspólnie z nimi szukać rozwiązań – powiedziała podczas posiedzenia EPSCO minister zdrowia Izabela Leszczyna.

Prawo do bycia offline

Jeden z kluczowych punktów konkluzji dotyczy zapewnienia dostępu do terapii, pomocy psychologicznej i prawnej oraz wsparcia w zakresie bezpieczeństwa cyfrowego dla wszystkich dzieci i nastolatków. Dotyczy to zwłaszcza osób znajdujących się w trudnej sytuacji, np. tych, które doświadczyły krzywdy w internecie lub wykazują objawy uzależnienia od mediów elektronicznych.

Czytaj więcej

Polityka

Co Polska będzie chciała osiągnąć stojąc na czele UE? Znamy priorytety prezydencji

Pieniądze na Tarczę Wschód, ograniczenie ambicji klimatycznych, zachowanie polityki spójności i z...

Dokument zachęca również państwa członkowskie, żeby „rozważyły tworzenie środowisk edukacyjnych, które będą wolne od osobistych urządzeń cyfrowych” lub „w przypadkach gdy konieczne jest korzystanie z osobistych urządzeń cyfrowych – wprowadziły przepisy, które będą wspierały dążenie do ograniczenia korzystania z technologii cyfrowych, mając na uwadze prawo dzieci do bycia offline”, co można odczytać jako przyzwolenie dla ograniczeń w używaniu smartfonów w szkole.

Konkluzje przyjęte przez Radę zawierają też rekomendacje dotyczące innych działań profilaktycznych i edukacyjnych. To np. promowanie kampanii społecznych, które „unaoczniają rodzicom korzyści wynikających z opóźnienia dostępu małych dzieci do technologii cyfrowych do czasu osiągnięcia przez nie określonego wieku”.

Wyczekiwany kompromis

Posiedzenie EPSCO pod przewodnictwem Polski było zwieńczeniem półrocznej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej w obszarze zdrowia. W lipcu unijne stery na kolejne sześć miesięcy przejmą Duńczycy. Oprócz zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży priorytety prezydencji skoncentrowały się wokół profilaktyki, e-zdrowia i bezpieczeństwa lekowego.

– Polska prezydencja osiągnęła kilka wymiernych, konkretnych sukcesów – mówi Adam Jarubas, przewodniczący Komisji Zdrowia Publicznego w Parlamencie Europejskim (SANT). Jednym z kluczowych – wskazuje eurodeputowany – było przekonanie państw członkowskich do przyjęcia przez Radę polskiej propozycji kompromisu w sprawie pakietu farmaceutycznego jako stanowiska do dalszych negocjacji z Parlamentem Europejskim. – Nie udało się to ani prezydencji Szwecji, ani Hiszpanii, ani Belgii, ani Węgrom, a dopiero Polsce i dzięki temu 17 czerwca mogliśmy rozpocząć pierwszy trilog pakietu farmaceutycznego, czyli negocjacji Parlamentu i Rady w sprawie ostatecznego kształtu tych przepisów – mówi przewodniczący SANT.

Czytaj więcej

Biznes

Lekarstwo na brak leków

UE szuka sposobu na rozwiązanie problemów z dostępnością leków na swoim rynku. Co na to nasz kraj?

Pakiet farmaceutyczny to największa od 20 lat rewizja unijnego prawa farmaceutycznego. – Celem reformy jest zwiększenie dostępności do leków, zapobieganie ich niedoborom, usprawnienie procesów rejestracyjnych, wprowadzenie nowoczesnych narzędzi cyfrowych oraz zapewnienie lepszej ochrony środowiska naturalnego – tłumaczy Grzegorz Cessak, prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (URPL). Jako przykład rozwiązania, które przewidziano w pakiecie farmaceutycznym, wskazuje tymczasowe nadzwyczajne pozwolenie na dopuszczenie do obrotu (TEMA), które umożliwi szybkie dopuszczenie do obrotu leków w sytuacji kryzysu zdrowotnego, np. podczas pandemii. – Planuje się także automatyzację i uproszczenie procesów zatwierdzania zmian w lekach oraz rozwój regulacji dotyczących wyrobów medycznych, w tym e-IFUS (elektronicznej instrukcji użytkowania – red.) – mówi prezes URPL.

– Dzięki naszym wspólnym działaniom w Parlamencie Europejskim i polskiej prezydencji udało się również przekonać Komisję Europejską do przedstawienia w marcu inicjatywy legislacyjnej, jaką jest akt o lekach krytycznych – mówi Adam Jarubas.

Przewodniczący SANT wskazuje, że nowe rozporządzenie to domknięcie pakietu farmaceutycznego. Jednocześnie stanowi ono realizację Strategii Lekowej dla Europy, przyjętej w 2021 r., której celem jest poprawa bezpieczeństwa lekowego w UE, uodpornienie Unii na niedobory leków i substancji niezbędnych do ich produkcji oraz zwiększenie europejskiej suwerenności w zdrowiu.

Europejska infrastruktura cyfrowa

W obszarze cyfrowej transformacji opieki zdrowotnej za sukces polskiej prezydencji można uznać ostateczne przyjęcie ram prawnych Europejskiej Przestrzeni Danych dotyczących Zdrowia (EHDS). To pierwsza unijna przestrzeń danych w konkretnym obszarze; ma ułatwić obywatelom UE dostęp do danych medycznych w każdym zakątku Europy, ale też umożliwić wykorzystanie ich zanonimizowanej wersji dla celów naukowych, np. do badań nad nowymi lekami.

Na szerszy kontekst cyfrowej transformacji wskazuje Grzegorz Cessak. Prezes URPL zauważa, że Unia Europejska rozwija ramy zarządzania danymi, promuje AI i narzędzia analityczne, co ma przyczynić się do personalizacji terapii, poprawy bezpieczeństwa oraz przyspieszenia procesów regulacyjnych. – Polska zaangażowała się w prace nad wytycznymi dotyczącymi wykorzystania AI i interoperacyjności systemów danych, co wpisuje się w strategię nowoczesnego, opartego na danych systemu zdrowotnego – mówi.

Dodaje też, że ważnym elementem polskiej prezydencji było przyjęcie nowego mandatu i planu działania EU Innovation Network (EU-IN). To grupa robocza powołana przed dekadą z myślą o ułatwianiu rozwoju innowacyjnych leków oraz powiązanych technologii w Unii Europejskiej. Zgodnie z nowym mandatem EU-IN ma wspierać wdrażanie takich nowoczesnych technologii jak sztuczna inteligencja i promować współpracę nauki z przemysłem. – Polska aktywnie uczestniczyła w tych pracach, wspierając podejścia innowacyjne i rozbudowę europejskiej infrastruktury cyfrowej – podkreśla prezes URPL.

Wskazuje też na inne tematy podjęte podczas polskiej prezydencji. Na poziomie UE omawiano kwestię bezpieczeństwa pacjentów w kontekście terapii komórkowych i genowych (ATMP). – Polska odegrała aktywną rolę w opracowaniu wspólnego stanowiska mającego na celu przeciwdziałanie stosowania niezweryfikowanych i potencjalnie niebezpiecznych terapii. Podkreślano konieczność harmonizacji regulacji i zwiększenia nadzoru nad innowacyjnymi terapiami, co wpisuje się w szeroki kontekst promowania bezpieczeństwa i skuteczności nowoczesnych produktów leczniczych – wyjaśnia Cessak.