Prokuratorzy chcą większej niezależności

Wpisanie prokuratury do konstytucji, przyznanie jej autonomii budżetowej, a jej szefowi inicjatywy legislacyjnej – to konieczne do przeprowadzenia reformy

Aktualizacja: 14.01.2012 11:26 Publikacja: 14.01.2012 08:05

Prokuratorzy chcą większej niezależności

Prokuratorzy chcą większej niezależności

Foto: Dziennik Wschodni/Fotorzepa, Maciej Kaczanowski Maciej Kaczanowski

Zmiany w prokuraturze są niezbędne. Co do tego wątpliwości nie mają prezydent Bronisław Komorowski, premier Donald Tusk i minister sprawiedliwości Jarosław Gowin. Nie mają ich także osoby kierujące prokuraturą, z Andrzejem Seremetem, prokuratorem generalnym, na czele, i szeregowi śledczy.

Propozycji zmian jest wiele. Po wydarzeniach w Wojskowej Prokuraturze Okręgowej w Poznaniu wyraźna stała się konieczność doprecyzowania zasad współpracy i kompetencji poszczególnych organów prokuratury.

Zdaniem ekspertów konieczne jest również zwiększenie niezależności prokuratury, m.in. poprzez przyznanie jej autonomii budżetowej, a jej szefowi inicjatywy legislacyjnej. Każda z tych propozycji jest dla środowiska ważna, ale jedna wydaje się zasadnicza – wpisanie prokuratury do konstytucji.

– Najważniejsze jest wpisanie do ustawy zasadniczej prokuratora generalnego, prokuratorów i Krajowej Rady Prokuratury – mówi „Rz" Edward Zalewski, szef KRP. Dlaczego to tak istotne? – Daje prokuraturze status organu konstytucyjnego, a tym samym gwarancję niezależnego wykonywania obowiązków. Zapewnia stabilność rozwiązań ustrojowych i sytuuje prokuraturę w systemie najważniejszych organów państwa – tłumaczy.

Marek Jamrogowicz, pierwszy zastępca prokuratora generalnego, dodaje jeszcze jeden argument: zmian w konstytucji dokonuje się bardzo rzadko. – Dzięki temu, gdy przepisy o niej trafią do ustawy zasadniczej, jest szansa, że na długo w niej pozostaną. A to daje stabilność i gwarancje – wyjaśnia.

6,5 tys. prokuratorów jest obecnie czynnych w Polsce

O tym, jak ważna jest stabilność rozwiązań ustrojowych, mogliśmy się przekonać po poniedziałkowym postrzeleniu się prokuratora Mikołaja Przybyła. Niektórzy politycy zaczęli się zastanawiać, czy przeprowadzone niespełna dwa lata temu rozdzielenie funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego było słuszne i czy nie warto przywrócić uzależnienia prokuratury od rządu.

Równie ważna dla środowiska jest autonomia budżetowa Prokuratury Generalnej, której dziś ta instytucja nie ma. – To nie tylko kwestia bieżącego funkcjonowania, ale i planów na przyszłość, np. informatyzacji. Dziś prokurator generalny nie ma szansy zaprezentować własnych planów na posiedzeniu rządu, a dzięki autonomii budżetowej mógłby je przedstawić do decyzji Sejmu – mówi Jamrogowicz.

Pojawiają się także postulaty przyznania szefowi śledczych inicjatywy ustawodawczej. Prokurator Edward Zalewski uważa, że to rzecz ważna, ale inicjatywę taką można by ograniczyć do aktów prawnych związanych z działalnością prokuratury, np. ustawy o prokuraturze czy kodyfikacji karnych. I zapewnia, że nie chodzi o to, by prokurator generalny ścigał się w uprawnieniach z ministrem sprawiedliwości, ale by mógł samodzielnie składać propozycje w sprawach istotnych dla działalności prokuratury. Dziś bowiem nie ma on prawa nawet zmienić regulaminu funkcjonowania prokuratury, którego poprawienie mogłoby usprawnić jej pracę. Musi prosić o to ministra.

Szef PG nie ma też wpływu na ustalanie limitów miejsc na aplikacji prokuratorskiej, jej przebieg, egzamin kończący, komisję, która go przeprowadza, radę programową Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury w Krakowie i jej wykładowców. Co więcej, to minister sprawiedliwości tuż po zakończonym egzaminie prokuratorskim w krakowskiej szkole (pierwszy odbędzie się w 2013 r.) przedstawi aplikantowi propozycję objęcia asesury w określonej jednostce.

 

Zmiany w prokuraturze są niezbędne. Co do tego wątpliwości nie mają prezydent Bronisław Komorowski, premier Donald Tusk i minister sprawiedliwości Jarosław Gowin. Nie mają ich także osoby kierujące prokuraturą, z Andrzejem Seremetem, prokuratorem generalnym, na czele, i szeregowi śledczy.

Propozycji zmian jest wiele. Po wydarzeniach w Wojskowej Prokuraturze Okręgowej w Poznaniu wyraźna stała się konieczność doprecyzowania zasad współpracy i kompetencji poszczególnych organów prokuratury.

Pozostało jeszcze 87% artykułu
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Prawo drogowe
Ważny wyrok ws. płatnego parkowania. Sąd: nie można nakładać kar za spóźnienie
Oświata i nauczyciele
Nauczyciele nie ruszyli masowo po pieniądze za nadgodziny. Dlaczego?
Prawo w Polsce
Jak zmienić miejsce głosowania w wyborach prezydenckich 2025?
Prawo drogowe
Ważny wyrok dla kierowców i rowerzystów. Chodzi o pierwszeństwo