Radcowie chcą być jak adwokaci

To będzie już drugi zjazd radców w tym roku, a dziewiąty w historii samorządu. Lutowy, nadzwyczajny, poświęcony był połączeniu z adwokatami. Ten będzie zwyczajny – kończy się bowiem kadencja władz korporacji. Odbędzie się od 4 do 6 listopada w Warszawie. Uwieńczą go wybory prezesa Krajowej Rady Radców Prawnych. Jedynym kandydatem jest obecny prezes Maciej Bobrowicz.

– Zdecydowaliśmy, że mottem zjazdu będzie „Doskonalić zawód, umacniać samorząd”. W tym haśle zawierają się najważniejsze zadania, przed którymi stanie nie tylko nowa Krajowa Rada, ale i rady izb okręgowych. Chcielibyśmy wprowadzić zawód radcy w nową jakość, na miarę XXI wieku – mówi Robert Kamionowski, członek komisji zjazdowej.

Jakie są dziś problemy korporacji radcowskiej? Nad czym będzie obradował zjazd? Tematy podsuwa sytuacja oraz projekt uchwały programowej. Wygląda na to, że jeszcze do niedawna gorąca sprawa połączenia z adwokaturą została przekazana do archiwum niezrealizowanych pomysłów.

[srodtytul]Teraźniejszość i przyszłość[/srodtytul]

Na wokandzie stanie zatem ważna kwestia odrębnego zawodu, która najsilniej powinna zająć delegatów. Nie ma co jednak spodziewać się takich ostrych sporów jak ten, który wybuchł na poprzednim zjeździe przy okazji uchwalania nowego kodeksu etyki zawodowej.

– W projekcie uchwały mówimy o dwóch zasadniczych zagadnieniach: wzmacnianiu pozycji i doskonaleniu warunków wykonywania zawodu oraz umacnianiu samorządu jako struktur niezbędnych dla demokratycznego państwa prawa – informuje Robert Kamionowski. – Najważniejszym jednak celem jest zintegrowanie całego środowiska wokół przekonania, że wykonujemy zawód potrzebny, godny i nowoczesny – podkreśla.

[srodtytul]Nadzór i doradcy prawni[/srodtytul]

Działacze samorządu będą musieli się zmierzyć z tym, co uważają za zagrożenie, czyli wzmocnieniem nadzoru państwa nad dostępem do swoich szeregów. Chodzi o kontrolę dopływu kandydatów na aplikacje oraz egzaminów zawodowych. Druga sprawa to projekty legislacyjne, nad którymi pracuje Sejm.

Władzom korporacji zdaje się spędzać sen z powiek regulacja profesji doradców prawnych, a zwłaszcza planowane wyposażenie ich w kompetencję stawania przed sądami.

Obawa przed potencjalną rynkową konkurencją może zmobilizować delegatów do zdecydowanego „nie” wobec tego zamysłu, i to w obliczu prominentnych gości z prestiżowych zagranicznych organizacji prawniczych oraz krajowych oficjeli. Ten protest może być wzmocniony groźbą skierowania sprawy do Trybunału Konstytucyjnego.

[b] Na zjeździe powinno znaleźć odzwierciedlenie nowe dla samorządu zjawisko: masowy dopływ adeptów do zawodu. W ciągu niespełna roku szeregi korporacji zasiliło ok 1,6 tys. osób.[/b] Szkolą się kolejne tysiące aplikantów.

Te liczby naprawdę prowadzą do jakościowej zmiany sytuacji na rynku pracy (usług prawniczych), obok której raczej nie da się przejść, biorąc pod uwagę, iż popyt na usługi radców wydaje się od lat dość sztywny. „W tych okolicznościach ustawowe zadanie samorządu, jakim jest ochrona interesów zawodowych radców prawnych, powinno znaleźć pierwszorzędne znaczenie” – czytamy w projekcie uchwały programowej zjazdu.

[srodtytul]Atak na obronę[/srodtytul]

Jakiś czas temu samorząd zgłosił propozycję zmian w przepisach, która dopuściłaby radców do występowania w roli obrońców w procesach karnych. Wcielenie w życie tej propozycji może się stać najważniejszym punktem programu nowych (a może raczej starych nowych) władz.

[b] Przekonanie do tego władzy ustawodawczej oznaczałoby zrównanie w uprawnieniach z adwokatami, co byłoby wielkim, nie tylko prestiżowym, sukcesem korporacji.[/b] I to niezależnie od tego, że spora rzesza radców mówi dziś, że nie chce się podejmować obron. Nie tylko o nich wszak tu idzie. Uchwała zjazdu ma zobligować nową Krajową Radę Radców Prawnych do nieustawania w wysiłkach dla osiągnięcia wyznaczonego celu.

Projekt uchwały wspomina też o reformie zasad pomocy prawnej z urzędu. Mówi się np. o pomyśle tworzenia list radców, którzy są zainteresowani urzędówkami, o wprowadzeniu mechanizmów przydzielania spraw zgodnie ze specjalnością konkretnych osób. Pojawiła się też idea walki o kompetencje mediatorów dla radców, którzy, jak głosi projekt uchwały, z racji przygotowania zawodowego i doświadczenia są szczególnie predestynowani do pomocy przy rozstrzyganiu sporów.

Wreszcie kwestia, w której samorządowi radcowskiemu od ostatniego zjazdu niewiele albo zgoła nic nie udało się zrobić – sądownictwo dyscyplinarne. Wiadomo, że szwankuje. Znowu mówi się o potrzebie jego naprawy, profesjonalizacji i przyśpieszenia postępowań. Czy coś się zmieni, czy skończy się na zaklinaniu rzeczywistości – zjazd pokaże.

[ramka][b]Dla „Rzeczpospolitej” komentują[/b]

[b]Dariusz Sałajewski, przewodniczący Komisji Zjazdowej[/b]

Komisja Zjazdowa pragnęła wskazać najważniejsze kwestie, którymi samorząd powinien się zajmować w najbliższej kadencji. Głównym problemem, z którym się zmagamy, jest sprzeczność dotycząca zawodu radcy prawnego. Oto z jednej strony rozwija się on dynamicznie, kompetencje radców w ostatnich latach niezwykle się rozszerzyły.

Z drugiej strony obok tej pozytywnej tendencji występuje permanentna niepewność dotycząca przyszłości zawodu, jego zewnętrznych uwarunkowań. Zasadniczą kwestią jest to, czy pojawią się nowe profesje prawnicze, a szerzej – czy rynek usług prawnych zostanie zderegulowany. W czasie zjazdu będziemy debatować nad tym, co sami możemy zrobić, aby utrzymać zaufanie do naszego zawodu.

[b]Michał Rościszewski, członek komisji zjazdowej[/b]

W najbliższej kadencji najważniejsze sprawy dotyczące zawodu to działania zmierzające do zrównania kompetencji radców i adwokatów oraz utrzymania możliwości wykonywania zawodu radcy na podstawie umowy o pracę. Ważną kwestią jest przesądzenie, czy pożądane byłoby rozszerzenie kręgu profesji, z którymi radca może wspólnie wykonywać zawód, oraz form, w jakich można go wykonywać (np. o spółki kapitałowe). Potrzebne jest też propagowanie wizerunku radcy jako zawodu zaufania publicznego, spełniającego najwyższe standardy profesjonalne i etyczne. [/ramka]

[ramka][b] Kto został dziekanem [/b]

Przed zjazdem odbyły się w okręgowych izbach radców prawnych wybory dziekanów.

[b]Pozostali dziekanami:[/b]

w Białymstoku – Ewa Arcisz, w Gdańsku – Ewa Jezierewska, w Katowicach – Piotr Bober, w Kielcach – Mirosława Głowacka, w Koszalinie – Sabina Lutomska, w Krakowie – Michalina Nowokuńska, w Lublinie – Arkadiusz Bereza, w Łodzi – Czesława Kołuda, w Poznaniu – Krystyna Babiak, w Rzeszowie – Marek Skierczyński, we Wrocławiu – Barbara Kras, w Zielonej Górze – Bożena Górska.