Polska firma deleguje zatrudnionego do pracy w Niemczech

Przed pełnym otwarciem swojego rynku pracy Niemcy stosują dla Polaków okres przejściowy. Nasi obywatele nadal więc potrzebują pozwolenia na pracę za zachodnią granicą. Niekiedy jednak porozumienia dwustronne i wewnętrzne regulacje pozwalają im podjąć legalne zatrudnienie w RFN.

Od 1 stycznia 2005 r. dokumentem uprawniającym do podjęcia pracy jest potwierdzenie prawa do pobytu w celu zatrudnienia się. Wystawia je niemiecki urząd meldunkowy po konsultacji z urzędem pracy (Agentur für Arbeit). Jego zgoda nie jest jednak potrzebna, gdy dotyczy np. personelu kierowniczego z generalnym pełnomocnictwem lub prokurą czy studentów podejmujących pracę w czasie wakacji (patrz ramka).

Polaka można także zatrudnić w Niemczech wówczas, gdy na miejsce pracy nie ma niemieckiego kandydata lub obywatela innego, starego kraju członkowskiego UE.

Obywatele polscy planujący pobyt w Republice Federalnej Niemiec powyżej siedmiu dni podlegają obowiązkowi meldunkowemu

Z unijnej swobody świadczenia usług w RFN traktat akcesyjny Polski z Unią Europejską wyłączył sektor budowlany, sprzątanie (budynków przemysłowych, inwentarza stałego, środków transportu) i dekoratorstwo wnętrz.

To wyłączenie nie dotyczy jednak osób prowadzących w Polsce działalność gospodarczą i wykonujących w Niemczech usługi jednoosobowo. Ale przedsiębiorstwo też może delegować swoich pracowników do Niemiec, aby wykonywali usługi wyłączone z unijnej swobody świadczenia usług. Wolno mu to jednak zrobić w zakresie kontyngentu osób wyznaczonego przez stronę niemiecką.

W jaki sposób to zrobić? Określa to umowa między rządem Polski i rządem RFN o oddelegowaniu pracowników polskich przedsiębiorstw do realizacji umów o dzieło, sporządzona w Bonn 31 stycznia 1990 r. (DzU z 1994 r. nr 98, poz. 474, 475, 476) oraz rozporządzenie ministra gospodarki z 16 maja 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad i kryteriów rozdziału limitu zatrudnienia pracowników polskich w celu realizacji umów o dzieło przez polskich przedsiębiorców w Republice Federalnej Niemiec (DzU nr 60, poz. 547). Taki kontrakt musi być zarejestrowany w urzędzie pracy w Duisburgu i tam przedsiębiorstwo składa wnioski o udzielenie pozwoleń na pracę dla delegowanych pracowników.

Na odrębnych warunkach przedsiębiorstwo może delegować swoich pracowników do Niemiec, aby montowali tzw. gotowe domy i hale z elementów dostarczonych z Polski (z wyłączeniem domów letniskowych, domków ogrodowych, altan). I w tym wypadku konieczna jest rejestracja kontraktu i uzyskanie pozwolenia na pracę w urzędzie pracy w Duisburgu.

Polskie podmioty transgraniczne mogą świadczyć usługi w Niemczech tylko na podstawie umów o dzieło.

Obywatele polscy planujący pobyt w RFN powyżej siedmiu dni podlegają obowiązkowi meldunkowemu. Przy pobycie przekraczającym trzy miesiące muszą wystąpić do urzędu meldunkowego o wydanie poświadczenia o wspólnotowym prawie do pobytu (Bescheinigung über das gemeinschaftliche Aufenthaltsrecht).

Polak informuje urząd o celu pobytu i składa oświadczenie o tym, że ma pieniądze na utrzymanie i ubezpieczenie zdrowotne. Dokonując formalności meldunkowych, oddelegowani do pracy w Niemczech na podstawie umów o dzieło powinni wystąpić o wydanie tego poświadczenia niezależnie od zaplanowanego okresu pobytu.

Polakowi delegowanemu do pracy w Niemczech musisz zapewnić pewne minimalne warunki zatrudnienia nie gorsze od tamtejszych

Wobec polskiego pracownika oddelegowanego do Niemiec trzeba stosować niemieckie prawo pracy zawarte w kodeksie cywilnym (art. 611 i następne BGB), ustawach szczegółowych oraz układach zbiorowych. Będzie to konieczne w następujących sprawach:

- minimalna wysokość wynagrodzenia

Obecnie w Niemczech nie ma rozporządzenia ustanawiającego stawki wynagrodzenia minimalnego. Przyświadczeniu usług w zakresie rozbiórki budynków, budownictwa, dekarstwa, malarstwa oraz glazurnictwa wynagrodzenie minimalne ustanawiają zbiorowe układy pracy. Mogą się one jednak różnić w zależności od landu. Przykładowo w budownictwie w zachodnim Berlinie godzinowa stawka pracy wynosi 8,80 euro. Minimalne stawki pracy można skonsultować z Federalnym Ministerstwem Finansów.

- czas pracy

Osiem godzin dziennie sześć dni w tygodniu, czyli 48 godzin tygodniowo. Taki jest maksymalny czas pracy ustanowiony w niemieckiej ustawie regulującej czas pracy (ArbZG) z 6 czerwca 1994 r. (BGBl. I 1994 S. 1170). Dzienny czas pracy nie może przekroczyć dziesięciu godzin, a tygodniowy -60. Gdy pracownik pracuje dłużej niż sześć godzin w systemie ciągłym, przysługuje mu co najmniej pół godziny przerwy, a pracując powyżej dziewięciu godzin -minimum 45 minut. Po zakończonym dniu pracy pracodawca musi zagwarantować minimalnie 11 godzin odpoczynku.

Co do zasady nie pracuje się w niedziele i święta, jednak z wyjątkami ustalonymi w układach zbiorowych pracy.

- płatny urlop wypoczynkowy

6 tygodni

- bhp

Wobec pracowników zagranicznych oddelegowanych do pracy w Niemczech stosuje się przepisy dotyczące bezpieczeństwa pracy, ochrony zdrowia oraz higieny. Nakazuje to niemiecka ustawa o oddelegowaniu. Za przestrzeganie tych przepisów odpowiedzialny jest niemiecki pracodawca. On także musi zorganizować miejsce i narzędzia pracy w taki sposób, aby pracownikom zapewnić bezpieczeństwo.

Pracownik czasowo wykonujący pracę za granicą podlega polskim przepisom o zabezpieczeniu społecznym. Może więc korzystać z zabezpieczenia społecznego na podstawie wystawionego i poświadczonego przez polską instytucję formularza E 101. Wynika to z objęcia Polski koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego państw członkowskich Unii Europejskiej na podstawie rozporządzenia KE 1408/71 i 574/72.

Aby uzyskać formularz E 101, pracodawca oddelegowujący pracowników za granicę powinien zwrócić się do właściwej terenowo dla swojej siedziby jednostki ZUS.

Dodatkowo sprawy dotyczące podlegania pracowników polskich pod polski system ubezpieczeń społecznych reguluje art. 5 SGB IV (czwarta księga niemieckiej ustawy o zabezpieczeniu społecznym).

Federalne Ministerstwo Gospodarki i Pracy

www.bmas.bund.de

Ustawa o oddelegowaniu

bundesrecht.juris.de/aentg/index.html

Ambasada RP w Niemczech

www.berlin.polemb.net/index.php?document=24

Federalna Agencja Pracy

www.arbeitsagentur.de

Zasady opodatkowania reguluje umowa zawarta między Rzeczpospolitą Polską i Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku Podpisano ją w Berlinie 14 maja 2003 r. (DzU z 2005 r. nr 12, poz. 90). Przewiduje ona, że dochody z pracy wykonywanej w Niemczech są zwolnione tam od opodatkowania, jeżeli spełnione są łącznie trzy warunki:

- pracownik przebywa w drugim państwie przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni w roku kalendarzowym,

- wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim państwie,

- wynagrodzenie nie jest wypłacane (ponoszone) przez tzw. zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca ma w drugim państwie.

Kto może pracować bez pozwolenia

- personel kierowniczy przedsiębiorstwa z siedzibą w RFN mający generalne pełnomocnictwo lub prokurę,

- personel naukowy wyższych uczelni,

- nauczyciele,

- specjaliści branży informatycznej i technologii komunikacyjnych,

- specjaliści o wysokich kwalifikacjach, jeśli ich zatrudnienie służy interesowi publicznemu,

- personel kluczowy przedsiębiorstwa w RFN, w tym specjaliści mający szczególne kwalifikacje zawodowe, potrzebne dla działania przedsiębiorstwa,

- studenci ze znajomością języka niemieckiego w wieku od 18 do 35 roku życia, podejmujący w czasie ferii krótkotrwałą pracę - do trzech miesięcy w ciągu 12 miesięcy,

- pracownicy sezonowi w rolnictwie, leśnictwie, przy przetwórstwie owoców i warzyw, w branży hotelarsko-gastronomicznej, w tartakach - do czterech miesięcy w roku kalendarzowym,

- jako pomoc w objazdowych imprezach widowiskowych do dziewięciu miesięcy w roku kalendarzowym,

- pracownik - gość, ze znajomością języka niemieckiego, w wieku od 18 do 40 lat na podstawie polsko-niemieckiej umowy z 7 czerwca 1990 r. w sprawie zatrudniania pracowników - gości, w celu podnoszenia ich kwalifikacji zawodowych i językowych; w ramach kontyngentu (1000 osób); dopuszcza się to do 12 miesięcy z możliwością przedłużenia o kolejne sześć miesięcy, a pracownikom gościom wolno podejmować pracę tylko w swoim wyuczonym zawodzie,

- pracownik transgraniczny, jeśli mieszka w regionie polskiego pogranicza z RFN i codziennie po pracy wraca do Polski lub w Niemczech pracuje tylko przez dwa dni w tygodniu, a miejscem zatrudnienia jest wyznaczony region pogranicza (po stronie niemieckiej),

- pomoc domowa w gospodarstwach domowych osób wymagających opieki - do trzech lat,

- osoby w wieku do 25 lat z podstawową znajomością języka niemieckiego przy opiece nad dziećmi i pracach domowych (zatrudnienie au pair),

- wyspecjalizowany kucharz do pracy w wyspecjalizowanych restauracjach - do czterech lat,

- pielęgniarki z kwalifikacjami odpowiadającymi niemieckim wymaganiom w tym zawodzie i wystarczającą znajomością języka niemieckiego.

Od kontraktu do pozwolenia na pracę

KROK 1. Kontrahenci zawierają umowę

Firma polska zawiera umowę o dzieło z niemieckim kontrahentem na prace budowlane i wybiera osoby, które chce delegować (oczywiście w ramach kontyngentu przyznanego przez niemieckie Ministerstwo Gospodarki).

KROK 2. Pracodawca składa wniosek o zezwolenie na pobyt i na pracę

W odróżnieniu od innych pracowników delegowany do pracy w Republice Federalnej Niemiec nie załatwia sam formalności związanych z uzyskaniem zezwolenia na pobyt i zezwolenia na pracę. W jego imieniu robi to przedsiębiorca wysyłający. Składa on za każdego pracownika, którego zamierza wysłać, wniosek o to zezwolenie w ambasadzie lub konsulacie niemieckim w Polsce.

KROK 3. Uzyskanie zezwolenia na pobyt i promesy zezwolenia na pracę

Jeśli firma wnioskująca spełnia wszystkie warunki (m.in. ma kontyngent przydzielony na pracowników delegowanych), ambasada lub konsulat udziela na trzy miesiące zezwoleń na pobyt takim osobom. Jednocześnie niemiecki urząd pracy wydaje, też za pośrednictwem ambasady lub konsulatu w Polsce, przyrzeczenie udzielenia zezwolenia na pracę (tzw. promesa) standardowo maksymalnie na dwa lata.

KROK 4. Potwierdzenie pobytu i odebranie zezwolenia na pracę

Z tymi dokumentami delegowani mogą wyjeżdżać do Niemiec. Zaraz po dotarciu udają się do administracji miejskiej właściwej dla siedziby przedsiębiorcy przyjmującego potwierdzenie pobytu. Z urzędu pracy odbierają natomiast zezwolenia na pracę.

Ile można zarobić

W Niemczech przykładowe zarobki to:

- 5 - 10 euro za godzinę dla kelnerki,

- 3,5 - 7 euro za godzinę pracy w rolnictwie,

- 2700 euro miesięcznie dla pracownika pełnoetatowego w usługach,

- 2900 euro miesięcznie w handlu i przemyśle.

Gdzie pzrepisy

W Niemczech oddelegowanie pracowników reguluje ustawa o oddelegowaniu z 26 lutego 1996 r. (Arbeitnehmer-Entsendegesetz-AentG, publikacja BGbl I 227, 926). Wcieliła ona w życie dyrektywę 96/71/WE z 16 grudnia 1996 r.

Ustawa gwarantuje minimalne warunki pracy dla delegowanych do Niemiec przy świadczeniu usług. Nie mogą być one dla nich gorsze (dotyczą m.in. wynagrodzenia, czasu pracy, urlopów) niż przewidziane w prawie niemieckim.

Ustawa odnosi się jedynie do oddelegowania, które przekracza osiem dni i nie trwa dłużej niż rok, licząc od rozpoczęcia oddelegowania (możliwe jest jednak przedłużenie o następnych 12 miesięcy).

Obowiązujące stawki

W 2007 r. obowiązują następujące stopy podatku od dochodów osobistych osiąganych w Niemczech:

- 0 proc. przy dochodach do 7663 euro,

- 16 proc. przy dochodach od 7664 do 52 151 euro,

- 45 proc. dla dochodów powyżej 52 152 euro.

W nowym cyklu artykułów piszemy o delegowaniu zatrudnionych przez polskie firmy do pracy za granicą. Tych tzw. pracowników delegowanych chronią przepisy wspólnotowe. W kilkunastu cotygodniowych artykułach (zawsze w piątek) przedsiębiorcy dowiedzą się, na jakich warunkach ich zatrudniać, gdzie odprowadzać za nich składki i zaliczki podatkowe oraz jak sporządzać dla nich listę płac. Zachęcamy czytelników do przysyłania pytań na ten temat. Obiecujemy, że na wszystkie odpowiemy w cyklu lub poza nim. Zorganizujemy też kilka dyżurów eksperckich. Kiedy - poinformujemy na pierwszej stronie DOBREJ FIRMY.

DZIŚ PISZEMY O DELEGOWANIU PRACOWNIKÓW DO NIEMIEC.

W UBIEGŁY PIĄTEK PISALIŚMY O DELEGOWANYCH DO HISZPANII.

ZA TYDZIEŃ POJEDZIEMY DO PORTUGALII

Polak za granicą

Pozostało 95% artykułu