Artyści przeklęci i święci

Tego jeszcze nie było: pięć największych galerii i muzeów w Berlinie podjęło wspólny temat: "Kult artystów". Rezultatem jest spotkanie gwiazd wszech czasów...

"Zawodowcy"

Turk (Robert De Niro) i Rooster (Al Pacino) już 30 lat pracują w policji Nowego Jorku. Wielokrotnie odznaczani starzy wyjadacze wcale nie tęsknią do emeryt...

Aleksander Mendyk z Acid Drinkers nie żyje

Aleksander Mendyk, gitarzysta zespołu Acid Drinkers nie żyje. 29-leni muzyk zmarł w Krakowie w niewyjaśnionych okolicznościach.

Czy Jezus poszedłby do kościoła czy do synagogi?

Jakże wiele można nauczyć się z dzisiejszego wykładu doktor Eleonory Bergman! Pani dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego, a przy tym badaczka histor...

Polskie korzenie twórcy Lucky Luka

W Argentynie powstawały tzw. polskie gminy żydowskie, w których nie tylko rozmawiano po polsku – także nazwy tych gmin pochodziły od nazw polskich miast i...

Synagogi polskie

Określenie „synagogi polskie” niemal automatycznie odnosimy do obecnego obszaru Polski.

Miejsce w mieście

Zgodnie z przepisem talmudycznym synagoga powinna być najwyższym budynkiem w mieście.

Sala główna

Opowiadanie o synagodze jako domu zgromadzenia, nauki i modlitwy zaczniemy od wnętrza, ponieważ najważniejsza jest tu główna sala modlitwy przeznaczona dla...

Arka

Najważniejszym miejscem w głównej sali modlitwy jest aron ha-kodesz, dosłownie „święta skrzynia” lub „święta szafa”, czyli schowek na zwoje Tory, umieszczo...

Co zostało

W Polsce zachowało się do dzisiaj około 300 różnego rodzaju żydowskich domów modlitwy. Na ziemiach należących przed II wojną światową do Niemiec niemal wsz...

Reklama
Reklama

Bima

Z punktu widzenia organizacji wnętrza synagogi, a więc przestrzeni służącej rytuałowi, największe znaczenie ma wspomniana przed chwilą bima (bema, bama, al...

Bóżnice drewniane

Za specyficznie polskie uważane są synagogi drewniane. Zapewne wznoszono je na ziemiach polskich, odkąd Żydzi zaczęli się tu osiedlać. Te budowle były niet...

Przedsionek i babiniec

Wszystkie znane nam synagogi mają pomieszczenia stanowiące dopełnienie głównej sali modlitw, jak wspomniany już przedsionek (pulisz) i tak zwany babiniec (...

Dekoracje i symbolika

W synagogach polskich główną salę modlitwy często wspaniale zdobiono wielobarwną polichromią. Wyróżniało je to spośród innych synagog europejskich. Pewien...

Synagogi reformowane – Tempel

Na początku XIX w. reforma judaizmu doprowadziła do zmiany form sprawowania kultu. Synagogi reformowane określano słowem „Tempel”, które po niemiecku oznac...

Formy zewnętrzne w Polsce najbogatsze

Z punktu widzenia potrzeb kultu zewnętrzny wygląd żydowskiego domu modlitwy nie ma znaczenia.

XIX-wieczna ewolucja stylu

Podejście do sprawy wyglądu zewnętrznego synagog w XIX w. zmienia się diametralnie. Synagoga staje się oficjalnie uznanym tematem architektonicznym, trakto...

"Polski styl narodowy"

Dopiero koniec XIX, a zwłaszcza początek XX w. przynosi głębsze badania XVII- i XVIII-wiecznych, form budowlanych, świadomość tradycji lokalnych i w konsek...

Marconi i inni

Jak widać, dopiero przy omawianiu synagog XIX-wiecznych pojawiły się nazwiska ich twórców. Otóż na ogół nie wiemy, kim byli budowniczowie synagog w czasach...

Słownik żydowskich pojęć - Bima

Bima - podium z pulpitem w głównej sali synagogi, zwykłe usytuowane centralnie, z którego odczytuje się Torę i prowadzi modły.

Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama