Kultura to najmocniejsze spoiwo

Paweł Jaskanis, historyk sztuki i archeolog, dyrektor Muzeum Pałacu w Wilanowie

Publikacja: 22.02.2013 22:56

Kultura to najmocniejsze spoiwo

Foto: Fotorzepa, Robert Gardziński Robert Gardziński

Warto się starać, by dobra polskiej kultury wróciły do kraju?

Paweł Jaskanis:

Tak, zawsze warto się starać o ich zwrot. Chodzi bowiem o to, by znalazły się one ponownie w obszarze polskiej świadomości. Nasz kraj jest poszkodowany jak żaden inny. Polska była takim poletkiem Bożym, przez które co rusz przechodziły różne armie i nasze dziedzictwo było przez nie wciąż rabowane.

Można powiedzieć: było, minęło.

Nie można, bo nasz kraj przetrwał tylko dzięki kulturze. Byliśmy łupieni, ale jednocześnie o dobrach kultury szczególnie pamiętaliśmy. Ta pamięć jest mocnym tworzywem, spoiwem naszej narodowej tożsamości, a na dodatek jest także czymś zdecydowanie wyróżniającym nas na tle innych narodów.

Dobra te powinny wrócić do muzeów czy do właścicieli?

Nasza tradycja muzealna jest znakomitym przykładem siły całej naszej tradycji. Zapoczątkowały ją w czasach zaborów różne wielkie rody, które na własną rękę próbowały ocalić  pamięć o państwie polskim. Nie powinniśmy się więc nastawiać na żadne konfrontacje. Potrzebujemy natomiast rzetelnej dyskusji o prawach narodów do własnego dziedzictwa.

A jakie są punkty sporne?

To bardzo grząski grunt. Chodzi np. o prawa Egiptu do wszystkiego, co zostało wywiezione z tego kraju do muzeów światowych. Chodzi także o rynek dzieł sztuki: na ile psuje on relacje między narodami? Odbieranie dóbr kultury musi być więc poparte bardzo głęboką refleksją historyczną, polityczną, a przede wszystkim prawną.

Wiemy w ogóle, co chcemy odzyskać?

Istnieje kilka projektów muzealnych, które pokazują wystawy wirtualne zrabowanych dzieł. Jest np. Muzeum Utracone, które przypomina, co Polska straciła np. w czasie II wojny światowej. To ogromny zasób dzieł sztuki czy rzemiosła. Tu i ówdzie pojawiają się one na rozmaitych światowych aukcjach.

To dlaczego, skoro należały one do Polaków, bywają problemy z ich odzyskaniem?

Cały ten problem dotyka relacji pomiędzy ludźmi – złych i dobrych. W muzeach próbujmy budować te dobre stosunki, ponieważ muzea zrodziły się z gestu daru: obdarowywania innych osobistą emocją, zamkniętą wcześniej w prywatnej kolekcji.

—rozmawiał Michał Płociński

Warto się starać, by dobra polskiej kultury wróciły do kraju?

Paweł Jaskanis:

Pozostało 96% artykułu
Wydarzenia
Bezczeszczono zwłoki w lasach katyńskich
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Materiał Promocyjny
GoWork.pl - praca to nie wszystko, co ma nam do zaoferowania!
Wydarzenia
100 sztafet w Biegu po Nowe Życie ponownie dla donacji i transplantacji! 25. edycja pod patronatem honorowym Ministra Zdrowia Izabeli Leszczyny.
Wydarzenia
Marzyłem, aby nie przegrać
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Materiał Promocyjny
4 letnie festiwale dla fanów elektro i rapu - musisz tam być!