Konsumpcja skompensuje niemrawy wzrost inwestycji

W ostatnich trzech miesiącach 2015 r., jak wynika ze zrewidowanych niedawno danych GUS, polska gospodarka powiększyła się aż o 4,3 proc. w porównaniu z podobnym okresem poprzedniego roku. To wynik lepszy od najbardziej nawet optymistycznych prognoz ekonomistów formułowanych na początku tamtego kwartału.

Tak ostre przyspieszenie rozwoju polskiej gospodarki – we wcześniejszych siedmiu kwartałach tempo wzrostu PKB oscylowało wokół 3,3 proc. – było głównie efektem skoku wydatków publicznych. Dlatego ekonomiści są zgodni: tak szybki wzrost gospodarczy szybko nie wróci. Lekkie przyspieszenie rozwoju względem całego ub.r., gdy PKB powiększył się o 3,6 proc., wydaje się jednak niemal pewne.

500+ napędzi wzrost

Uczestnicy konkursu „Parkietu", „Rzeczpospolitej" i Narodowego Banku Polskiego na najlepszego analityka makroekonomicznego przeciętnie oczekują, że tempo wzrostu polskiej gospodarki w I połowie tego roku będzie oscylowało wokół 3,6 proc. rok do roku, ale w II połowie zwiększy się do 3,8 proc. Pod koniec grudnia, gdy poprzednio zbieraliśmy od nich prognozy, byli nieco ostrożniejsi.

– Trudno nie być przynajmniej umiarkowanym optymistą odnośnie do wyników polskiej gospodarki w krótkim okresie – wskazuje Marcin Mróz, główny ekonomista Grupy Copernicus. – Program 500+ powinien szybko dać mocne wsparcie bieżącej konsumpcji, a obecne poziomy kursu złotego powinny sprzyjać wzrostowi sprzedaży zagranicznej, tym bardziej że zanosi się też na stabilizację popytu u naszych głównych partnerów handlowych – tłumaczy.

– Program Rodzina 500+ ruszył 1 kwietnia i w jego ramach tylko w tym roku do rodzin posiadających dzieci trafić ma około 17 mld zł, a w przyszłym roku około 22 mld zł. Zakładam że zdecydowana większość tych pieniędzy będzie wydawana na bieżąco, co znacząco wesprze konsumpcję – zgadza się Monika Kurtek, główna ekonomistka Banku Pocztowego, jedna z największych optymistek wśród uczestników konkursu. – Osiągnięcie tempa wzrostu PKB na poziomie 4 proc. i więcej nie będzie na przestrzeni najbliższych kwartałów dużym wyczynem. Przypomina, że i bez bodźca w postaci nowych transferów socjalnych koniunktura była w Polsce bardzo dobra.

Zastój w inwestycjach

Co do tego, że wskutek programu Rodzina 500+ przyspieszy wzrost wydatków konsumpcyjnych, zgadzają się w zasadzie wszyscy ekonomiści. Część z nich uważa jednak, że pozytywny wpływ tego zjawiska na tempo rozwoju gospodarki zniweluje spowolnienie w sferze inwestycji, które uwidoczniło się już w ub.r.

Podczas gdy w 2014 r. i pierwszej połowie 2015 r. wzrost nakładów brutto na środki trwałe wynosił średnio niemal 10 proc. rok do roku, w drugiej połowie ub.r. było to już tylko 4,4 proc. W grudniu uczestnicy konkursu „Parkietu", „Rz" i NBP spodziewali się przeciętnie, że w 2016 r. inwestycje będą rosły średnio w tempie 5,7 proc. rocznie. Ich najnowsze prognozy są jeszcze słabsze. W trzech ostatnich kwartałach roku inwestycje mają rosnąć w tempie 5,2 proc.

– Najważniejsze czynniki odpowiadające za osłabienie aktywności inwestycyjnej to mniejszy niż w zeszłym roku napływ środków unijnych, słabnący napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz podwyższona awersja do ryzyka w sektorze bankowym, co przełoży się na słabsze tempo wzrostu akcji kredytowej dla przedsiębiorstw. Bardzo słabe dane dotyczące produkcji budowlano-montażowej z pierwszych miesięcy tego roku oraz wolniejszy wzrost kredytów wspierają nasze oczekiwania – tłumaczy Michał Dybuła, główny ekonomista banku BGŻ BNP Paribas, który jako jeden z nielicznych uczestników konkursu zakłada, że tempo wzrostu PKB może w niektórych kwartałach tego roku być niższe niż 3 proc.

– Biorąc pod uwagę niskie oprocentowanie depozytów sektora przedsiębiorstw, są spore szanse na to, że dynamika inwestycji utrzyma się na w miarę mocnym poziomie, zbliżonym do 7 proc. – oponuje Marcin Mróz.

Presji inflacyjnej nie widać

Dynamiczny rozwój polskiej gospodarki, którego spodziewa się większość ekonomistów, powinien prowadzić do dalszej poprawy koniunktury na rynku pracy. Stopa bezrobocia rejestrowanego, która w marcu wyniosła prawdopodobnie 10 proc., w tym samym miesiącu przyszłego roku spaść ma do 9,2 proc., a w międzyczasie – w okresie letnim – może się znaleźć na poziomie 8,6 proc. Mimo to ekonomiści nie spodziewają się takiego przyspieszenia wzrostu płac, aby mógł on stać się źródłem presji inflacyjnej.

Jeszcze w grudniu uczestnicy konkursu się spodziewali, że utrzymująca się w Polsce od lipca 2014 r. deflacja zakończy się w I kwartale. Dziś wiadomo, że w tym okresie indeks cen konsumpcyjnych (CPI) malał w tempie bliskim 0,9 proc. rocznie. Ekonomiści przeciętnie oczekują zaś, że CPI będzie zniżkował jeszcze w II i III kwartale tego roku.