Pułapka legislacyjna na uczestników procesu

Obecne ukształtowanie przepisów narusza zasadę zaufania do państwa i do rozpoznania sprawy przez sąd – twierdzi rzecznik praw obywatelskich

Publikacja: 28.11.2009 06:48

Pułapka legislacyjna na uczestników procesu

Foto: Fotorzepa, Seweryn Sołtys

O wyrażenie opinii w kwestii zgodności art. 286 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=5EB355F180BBDB71AD5A380DA4ADF533?id=75001]kodeksu postępowania karnego[/link] z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3E92223A58074CBE65E0ED055C7C5AB9?id=77990]konstytucją[/link], a przed ewentualnym podjęciem dalszych kroków (można się domyślać wniosku do Trybunału Konstytucyjnego) Janusz Kochanowski zwrócił się do ministra sprawiedliwości.

Uczestnikiem procesu karnego może być adwokat, biegły, tłumacz lub specjalista, świadek. Niedawno na adwokata biorącego udział w sprawie karnej została nałożona kara 5 tys. zł za nieusprawiedliwione niestawiennictwo na rozprawie. Mecenas przedstawił zaświadczenie od lekarza sądowego – wystawione w dniu rozprawy. Stwierdzało ono niezdolność do uczestniczenia w rozprawach w ciągu kolejnych siedmiu dni.

[b]Art. 286 k.p.k. mówi, że karę pieniężną należy uchylić, jeżeli ukarany dostatecznie usprawiedliwi swe niestawiennictwo.[/b] Usprawiedliwienie może nastąpić w ciągu tygodnia od daty doręczenia postanowienia wymierzającego karę pieniężną.

Ukarany adwokat był więc przeświadczony, że kara pieniężna zostanie, zgodnie z tym przepisem, uchylona przez sąd. Tak się jednak nie stało. Nie została też wydana żadna decyzja. Faktycznie więc usprawiedliwienie zostało uznane za niewystarczające. Zgodnie z interpretacją art. 286 k.p.k., jeżeli sąd uzna usprawiedliwienie za niedostateczne, nie wydaje decyzji o utrzymaniu kary, gdyż taka już funkcjonuje, a ukarany może tylko złożyć zażalenie z ewentualnym wnioskiem o przywrócenie uchybionego terminu.

Adwokat tego nie zrobił, gdyż uważał, że po przedstawieniu zwolnienia lekarskiego, kara zostanie uchylona. Wypada także zwrócić uwagę, że termin na złożenie zażalenia na postanowienie o nałożeniu kary wynosi siedem dni od ogłoszenia postanowienia na rozprawie, podczas gdy termin na złożenie usprawiedliwienia to siedem dni od daty doręczenia postanowienia.

Decyzja o nieuwzględnieniu usprawiedliwienia nie ma też żadnej formalnej formy. Pozostaje w istocie decyzją faktyczną. Ukarany nie ma więc możliwości się dowiedzieć, co przemówiło za uznaniem usprawiedliwienia za niedostateczne. To, że taka faktyczna decyzja jest podejmowana w sposób nieformalny, bez uzasadnienia, narusza prawo do poznania motywów i uzasadnienia. To, że nie przysługuje na nią zażalenie, narusza prawo uczestnika postępowania karnego do rozpoznania sprawy przez sąd. A niemożność zaskarżenia faktycznej decyzji o nieuwzględnieniu usprawiedliwienia narusza zasadę dwuinstancyjnego postępowania sądowego.

O wyrażenie opinii w kwestii zgodności art. 286 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=5EB355F180BBDB71AD5A380DA4ADF533?id=75001]kodeksu postępowania karnego[/link] z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3E92223A58074CBE65E0ED055C7C5AB9?id=77990]konstytucją[/link], a przed ewentualnym podjęciem dalszych kroków (można się domyślać wniosku do Trybunału Konstytucyjnego) Janusz Kochanowski zwrócił się do ministra sprawiedliwości.

Pozostało 81% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów