Trybunał w Strasburgu przyznaje coraz więcej

Na razie Ministerstwo Spraw Zagranicznych wypłaca strasburskie zadośćuczynienia z innej puli (kredytuje je), ale problem narasta, gdyż liczba spraw w Europejskim Trybunale Praw Człowieka w Strasburgu może tylko rosnąć, tak samo jak zasądzane kwoty (por. grafika).

[b]Tylko do końca sierpnia MSZ wypłaciło 4 mln 190 tys. zł tzw. słusznego zadośćuczynienia przyznawanego w Strasburgu.[/b] Tymczasem na wydatki te – jak informuje w opublikowanej właśnie odpowiedzi na interpelację poselską Jan Borkowski, wiceminister spraw zagranicznych – przewidziano jedynie 2 mln 352 tys. zł. Resztę należności MSZ kredytuje z własnych środków (na dzień 31 sierpnia – 1837 tys. zł).

[ssrodtytul]Regulujemy terminowo[/srodtytul]

Długi państwa (polskiego) pochodzą zresztą nie tylko z tytułu wyroków, ale też ugód zawartych przez prawników rządowych ze skarżącymi, wreszcie z tzw. jednostronnych deklaracji rządu uznających naruszenie (np. w 2009 r. przy 123 wyrokach było 108 ugód i 38 uznań naruszenia).

Jak nas zapewniono w Departamencie ds. Postępowań Przed Międzynarodowymi Organami Ochrony Praw Człowieka MSZ, wypłaty następują jednak cały czas terminowo.

Ten departament to przeorganizowane we wrześniu Biuro Pełnomocnika MSZ ds. postępowań przed ETPCz.

[srodtytul]Kto odpowiada [/srodtytul]

Liczba polskich spraw rozpatrywanych w Strasburgu systematycznie rośnie. Jeszcze w latach 2002 – 2004 było ich ok. 100 rocznie, w tym roku 400 wydaje się minimum. Ten trend utrwala otwarcie w czerwcu nowej, drożniejszej ścieżki rozpatrywania spraw typowych (np. o przewlekłość procesów czy przepełnienie więzień) przez mniejsze, trzyosobowe składy Trybunału.

MSZ zwraca uwagę, że [b]wyroki Strasburga nakładają na polskie władze dodatkowe ciężary wynikające z osobistej sytuacji skarżącego oraz obowiązki, które mają zapobiegać podobnym naruszeniom, np. poprzez zmianę praktyki urzędów.[/b]

– I to jest największe zadanie strony rządowej w Strasburgu – wskazuje adwokat Bogdana Słupska-Uczkiewicz, która prowadziła tam kilkadziesiąt spraw. – Pełnomocnicy rządu nie są łatwymi przeciwnikami, prezentują obszerne stanowiska, ale nieraz są w beznadziejnej sytuacji, gdyż nie mogą przedstawić przykładów, że polskie sądy respektują strasburskie standardy. Muszą po prostu świecić oczami.

Zdaniem Adama Bodnara z Fundacji Helsińskiej reprezentacja strony rządowej w Strasburgu ma się nieźle, ale mogłoby być lepiej. Komórka zajmująca się tymi sprawami powinna być chyba wzmocniona, a jej szef powinien mieć rangę wiceministra. Jasne też powinny być zasady finansowania wyroków.