Koszty sądowe: kiedy sąd zwolni od kosztów sądowych

Sąd może zwolnić od obowiązku ponoszenia kosztów w części albo nawet w całości

Publikacja: 21.08.2012 08:15

Nie wszyscy mogą jednak liczyć na przywileje. Aby sąd przyznał zwolnienie od kosztów, trzeba spełnić warunki określone w przepisach. Te zaś nie pozostawiają złudzeń: ulga jest dla tych, którzy mają naprawdę trudną sytuację.

Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych mówi, że sąd może zwolnić stronę od kosztów sądowych w części, jeśli w pozostałej zdoła je ponieść.

Częściowa ulga może polegać na zwolnieniu od poniesienia albo ułamkowej (procentowej) ich części, albo określonej ich kwoty, albo niektórych opłat lub wydatków. Może też polegać na przyznaniu zwolnienia co do pewnej części roszczenia lub co do niektórych roszczeń dochodzonych łącznie (roszczenia te lub ich części sąd oznacza w postanowieniu o przyznaniu częściowego zwolnienia od kosztów sądowych).

1000 zł wynosi grzywna za podanie nieprawdy w celu uzyskania zwolnienia od kosztów

W praktyce oznacza to tyle, że strona częściowo zwolniona od kosztów sądowych zobowiązana jest uiścić opłaty oraz poczynić wydatki w takiej wysokości, jaka nie jest objęta zwolnieniem przyznanym przez sąd.

Obowiązku uiszczania opłat sądowych i ponoszenia jakichkolwiek wydatków nie ma natomiast ta strona, którą sąd zwolni od kosztów sądowych w całości (również ta, która jest od nich zwolniona z mocy ustawy).

Zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie zdoła ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Do wniosku powinna dołączyć oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o swoim stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania.

Oświadczenie to sporządza się według ustalonego wzoru (określa go załącznik do rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 31 stycznia 2006 r.; DzU nr 27, poz. 200). Gdy oświadczenie nie będzie zawierało wszystkich wymaganych danych, sąd wezwie do ich uzupełnienia.

Sąd może przyznać zwolnienie od kosztów sądowych również osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, jeżeli wykazała, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie. Potwierdzać mogą to np. bilanse finansowe oraz inne dokumenty rachunkowe, z których będzie wynikała zła kondycja finansowa firmy.