Nie wszyscy mogą jednak liczyć na przywileje. Aby sąd przyznał zwolnienie od kosztów, trzeba spełnić warunki określone w przepisach. Te zaś nie pozostawiają złudzeń: ulga jest dla tych, którzy mają naprawdę trudną sytuację.
Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych mówi, że sąd może zwolnić stronę od kosztów sądowych w części, jeśli w pozostałej zdoła je ponieść.
Częściowa ulga może polegać na zwolnieniu od poniesienia albo ułamkowej (procentowej) ich części, albo określonej ich kwoty, albo niektórych opłat lub wydatków. Może też polegać na przyznaniu zwolnienia co do pewnej części roszczenia lub co do niektórych roszczeń dochodzonych łącznie (roszczenia te lub ich części sąd oznacza w postanowieniu o przyznaniu częściowego zwolnienia od kosztów sądowych).
1000 zł wynosi grzywna za podanie nieprawdy w celu uzyskania zwolnienia od kosztów
W praktyce oznacza to tyle, że strona częściowo zwolniona od kosztów sądowych zobowiązana jest uiścić opłaty oraz poczynić wydatki w takiej wysokości, jaka nie jest objęta zwolnieniem przyznanym przez sąd.