Zasada jest taka, że strona przegrywająca sprawę zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (czyli koszty procesu).
Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym ani rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek konieczności stawienia się w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może jednak przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego.
Koszty procesu, który zakończyła ugoda, znoszą się wzajemnie
Nieco inaczej ustalane są niezbędne koszty procesu strony reprezentowanej przez adwokata. Zalicza się do nich wynagrodzenie tego adwokata, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawienia się strony.
Jeżeli stronę reprezentuje radca prawny lub rzecznik patentowy, koszty zwraca się w wysokości należnej według przepisów o wynagrodzeniu adwokata.