Kupił mieszkanie na konkubinę. Teraz Sąd Najwyższy powie, jak mają się rozliczyć

Sąd Najwyższy ma rozstrzygnąć, czy świadczenia finansowe między konkubentami rozliczać według cen nominalnych czy zwaloryzowanych.

Publikacja: 21.02.2024 20:02

Kupił mieszkanie na konkubinę. Teraz Sąd Najwyższy powie, jak mają się rozliczyć

Foto: Adobe Stock

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim zasądził na wniosek byłego konkubenta od jego byłej konkubiny 97 tys. zł z rozliczenia majątkowego ich 27-letniego związku. Sąd Apelacyjny w Szczecinie zmniejszył tę kwotę do 40 tys. zł, bo przyjął inną zasadę rozliczania konkubentów po rozstaniu.

Konkubent chciał zabezpieczyć rodzinę, którą tworzył z konkubiną

Jak ustaliły SO i SA w 2002 r., powód przekazał swojej partnerce (pozwanej) 32 tys. zł na zakup mieszkania z garażem, a w 2009 r. 8 tys. zł na zakup drugiego garażu. Celem tych przysporzeń było zaspokojenie potrzeb ich wspólnoty konkubenckiej, a nie interesu indywidualnego pozwanej. Nie były to więc darowizny, bo oboje mieli wtedy wolę kontynuowania wspólnego pożycia przez wiele lat. Mężczyzna nie występował w umowach zakupu tych lokali, choć jego wkład finansowy wynosił 40 i 100 proc., gdyż jako zawodowy kierowca obawiał się, że może zginąć w wypadku, a gdyby kupione nieruchomości stanowiły współwłasność konkubentów, mogłoby to spowodować problemy konkubiny i ich wspólnych dzieci w postępowaniu spadkowym w związku z tym, że miał on dzieci z poprzedniego związku. Wolą konkubenta było zabezpieczenie rodziny, którą tworzył z konkubiną.

Sąd Okręgowy uznał, że skoro strony zakończyły swój związek, to cel świadczeń nie jest już możliwy do osiągnięcia i żądanie powoda ma podstawę w art. 405 kodeksu cywilnego, czyli na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu, a termin przedawnienia roszczenia w takim wypadku zaczyna biec w momencie ustania konkubinatu. Uwzględniając aktualną wartość nieruchomości, oszacowaną przez biegłego, SO przyjął, że roszczenie powoda co do 97 tys. zł jest zasadne. Sąd Apelacyjny, podzielając ustalenia faktyczne, był z kolei zdania, że takie roszczenie mogłoby być waloryzowane tylko wtedy, gdyby powód o to wystąpił, a on tego nie uczynił, więc zmniejszył mu zasądzoną kwotę do 40 tys. zł.

Czytaj więcej

Sądowe rozrachunki po zakończonym związku nieformalnym

Na temat rozliczenia między byłymi konkubentami wypowie się siedmiu sędziów SN

Mężczyzna odwołał się do Sądu Najwyższego, którego trzech sędziów: Tomasz Szanciło, Maciej Kowalski i Krzysztof Wesołowski, zaprezentowali jeszcze inne stanowisko. Ich zdaniem celem bezpodstawnego wzbogacenia jest przywrócenie równowagi majątkowej między stronami, jeżeli w wyniku przesunięć majątkowych między nimi niemających podstawy prawnej doszło do jej zachwiania. Co do zasady zwrotowi podlega (także między byłymi konkubentami) kwota odpowiadająca aktualnemu stanowi wzbogacenia, a więc z daty wydawania wyroku.

Przyjmując, że tylko takie rozstrzygnięcie przywraca naruszoną równowagę, zwłaszcza gdy chwila uzyskania korzyści jest odległa od chwili jej zwrotu, dopiero od tej chwili można naliczać odsetki za opóźnienie.

Zastosowanie waloryzacji może przy takim rozliczeniu nie wystarczyć, gdyż wymaga istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, a to następuje dopiero z chwilą ustania konkubinatu.

Ze względu jednak na rangę tematu trójka sędziów postanowiła skierować to zagadnienie do rozstrzygnięcia siedmioosobowemu składowi Izby Cywilnej SN. Chodzi o odpowiedź na pytanie: czy rozliczenie między byłymi konkubentami kwoty przekazanej przez jednego na zakup nieruchomości przez drugiego wyłącznie w jego własnym imieniu następuje w kwocie nominalnej, jeżeli nie zostało zgłoszone żądanie jej waloryzacji, czy też z uwzględnieniem zmiany wartości nieruchomości po jej zakupie?

Sygnatura akt: III CZP 7/24

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim zasądził na wniosek byłego konkubenta od jego byłej konkubiny 97 tys. zł z rozliczenia majątkowego ich 27-letniego związku. Sąd Apelacyjny w Szczecinie zmniejszył tę kwotę do 40 tys. zł, bo przyjął inną zasadę rozliczania konkubentów po rozstaniu.

Konkubent chciał zabezpieczyć rodzinę, którą tworzył z konkubiną

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Słynny artykuł o zniesławieniu ma zniknąć z kodeksu karnego
Prawo karne
Pierwszy raz pseudokibice w Polsce popełnili przestępstwo polityczne. W tle Rosjanie
Podatki
Kiedy ruszy KSeF? Ministerstwo Finansów podało odległy termin
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Podatki
Ministerstwo Finansów odkryło karty, będzie nowy podatek. Kto go zapłaci?
Materiał Promocyjny
Co czeka zarządców budynków w regulacjach elektromobilności?