Wielka promocja mediacji

Największe sukcesy mediacje odnoszą w sprawach rodzinnych: gdy w 2006 r. było ich 270, w 2009 r. już 716, a skuteczność, czyli zakończenie ugodą, sięgała 50 proc.

Jak jednak zwiększyć ich liczbę? W niektórych sądach anglosaskich ponad połowę spraw rozwiązuje się w mediacji. U nas to wciąż zaledwie kilka tysięcy rocznie, podczas gdy wszystkich spraw jest ponad 10 mln.

[srodtytul]Jak ugasić konflikt[/srodtytul]

Ministerstwo Sprawiedliwości rozpoczyna wielką promocję tej alternatywnej dla sądów formy rozstrzygania sporów. Drukuje się pół miliona egzemplarzy bezpłatnej książki poświęconej mediacji i sądownictwu polubownemu. Pierwsze jej egzemplarze rozdawano wczoraj podczas konferencji „Mediacja – nowa droga rozwiązywania konfliktów”, będącej elementem obchodów Międzynarodowego Dnia Mediacji, zorganizowanej przez rzecznika praw dziecka, Ministerstwo Sprawiedliwości i działającą przy MS Społeczną Radę ds. ADR, czyli alternatywnych metod rozwiązywania konfliktów i sporów.

[wyimek]Sprawę mogą kierować do mediacji albo same strony sporu, albo sąd[/wyimek]

Najpopularniejszą z nich jest mediacja. W Polsce szerzej zagościła przed pięcioma laty, kiedy wprowadzono ją do procedury cywilnej. Każdą sprawę cywilną (jeśli tylko dopuszcza ugodę) można skierować do mediacji.

[b]Uważa się, że ma ona prawie wyłącznie zalety, a jej niepowodzenie nie rodzi żadnych negatywnych skutków[/b] poza stratą czasu, ale nawet wtedy strony są bardziej podatne na kompromis. Sprawę do mediacji mogą skierować same strony sporu (na podstawie umowy) albo sąd. Nie ma szczególnych wymagań co do osoby będącej mediatorem, w praktyce tej roli podejmują się prawnicy i psycholodzy. Wczoraj wśród ponad 300 uczestników konferencji stanowili oni większość.

[srodtytul]Psychologia i edukacja[/srodtytul]

Konferencję zdominowały nie tyle kwestie proceduralne, już dość dobrze znane, ile psychologiczne aspekty i edukacja na rzecz mediacji. Elżbieta Żuchowska-Czwartosz, psycholog z Uniwersytetu Warszawskiego, w referacie „Konflikt jako szansa dla edukacji obywatelskiej dzieci i młodzieży” stwierdziła, że edukację promediacyjną należy zacząć w szkole, a wiek 10 – 12 lat jest najlepszy.

Adam Zienkiewicz, radca prawny i politolog, prezentował lansowaną na Zachodzie koncepcję sądu otwartego, a więc takich procedur, które dają zainteresowanemu rozwiązaniem sporu alternatywne ścieżki. Przyznał jednak za autorem tej koncepcji, że łatwiej ją opisać (tak jak mediację), niż realizować.

Według jednego z uczestników niewielka liczba mediacji jest pokłosiem przyzwyczajenia z lat PRL, że państwo i sąd mają załatwić wszystko. Tymczasem mediacja wymaga inicjatywy.