Bruksela naciska na zmiany w KRUS

Komisja Europejska w Rekomendacjach dla Polski podtrzymała zalecenie dotyczące wycofywania specjalnego systemu emerytalnego dla rolników. W jej ocenie KRUS tworzy zachęty dla drobnych producentów rolnych do pozostania w tym sektorze. Skutek jest taki, że na obszarach wiejskich kwitnie ukryte bezrobocie, co negatywnie wpływa na produktywność oraz powiększa szarą strefę.

Publikacja: 19.08.2014 13:29

Bruksela naciska na zmiany w KRUS

Foto: Bloomberg

Mimo głosów z Brukseli, nic się w tym kierunku nie robi. Krokiem w stronę reformy KRUS miało być, zapowiadane przez premiera na rok 2014, wprowadzenie rachunkowości podatkowej dla rolników w miejsce obecnego podatku rolnego. Niestety, zmiany zostały odsunięte w czasie. Wicemarszałek Sejmu Eugeniusz Grzeszczak z PSL tłumaczył wstrzymanie prac nad tym projektem tym, że rolnicy będą mili trudności z prowadzeniem ksiąg, a wpływy do budżetu - zarówno budżetów samorządowych, jak i budżetu państwa - będą z tego tytułu mniejsze.

Tak więc wciąż mamy do czynienia z podatkiem rolnym, który nie ma nic wspólnego z dochodami osiąganymi z działalności rolniczej. Jest on bowiem naliczany w zależności od powierzchni gospodarstwa rolnego oraz jakości gleby, na której dane gospodarstwo się znajduje. Wysokość proponowanego podatku dochodowego miała być tak ustalona, by był on neutralny zarówno dla budżetu państwa, jak i rolników. Poza tym, podatek dochodowy miał objąć tylko większe gospodarstwa rolne (powyżej 6 ha), więc nie ma podstaw by sądzić, że koszty transakcyjne (prowadzenia rachunkowości) w małych gospodarstwach byłyby relatywnie wysokie.

Sylwester Fronczak, ekspert FOR, które kibicuje przeprowadzeniu zmian, uważa, że w społeczeństwie demokratycznym obywatele muszą być traktowani w jednolity sposób, a wszystkie odstępstwa od tej zasady powinny mieć swoje uzasadnienie. - Dochodowość rolnictwa jest dużo niższa niż innych działów gospodarki - mimo że w rolnictwie zatrudnionych jest 13 proc. ludności Polski, wytwarzają oni jedynie 4 proc. PKB – przypomina ekspert.

- Niskie są również dochody rolników – jak wskazuje GUS przeciętne dochody w rolnictwie są o 32 proc. niższe niż średnio w całej gospodarce. Przyznaje on jednak, że całkowita likwidacja preferencyjnego systemu mogłaby oznaczać poważne problemy finansowe dla części drobnych i bardzo nisko dochodowych gospodarstw.

- Mimo to wątpliwości budzi sposób oskładkowania producentów rolnych składką zryczałtowaną, nie powiązaną z wysokością dochodów – zaznacza Fronczak. – Tym bardziej, że osiągają oni wysokie dochody, a płacą zdecydowanie niższe składki niż ubezpieczeni w ZUS o analogicznych dochodach.

Jak wynika z danych ZUS, składka na ubezpieczenie społeczne w ZUS dla płacy minimalnej wynosi 504 zł miesięcznie, natomiast najniższa składka w KRUS dla areału poniżej 50 ha 126 zł.

Ekspert podkreśla, że wysokość świadczeń w KRUS jest w minimalnym stopniu powiązana z wpłaconymi składkami. System ten w żaden sposób nie zachęca więc do wydłużania okresu aktywności zawodowej, ani do zwiększania płaconej składki. Co więcej, różnica między wysokością składki a wysokością świadczenia jest bardzo duża, co sprawia, że zamożni rolnicy są dotowani przez resztę społeczeństwa.

- Niskie stawki ubezpieczeniowe oznaczają de facto wysokie koszty funkcjonowania takiego systemu, w znacznym stopniu dofinansowanego przez budżet państwa – twierdzi ekspert FOR. - Plan finansowy Funduszu Emerytalno-Rentowego KRUS na rok 2014 zakłada budżet w wysokości 17,5 mld zł, z czego 91 proc., czyli ponad 16 mld zł jest dotowane bezpośrednio z budżetu państwa. Tak duża redystrybucja środków nie ma uzasadnienia społecznego, ani ekonomicznego - dodaje.

Fronczak uważa, że istotną kwestią jest również luźna definicja „rolnika uprawnionego do korzystania z KRUS", która umożliwia fikcyjne prowadzenie gospodarstwa i osiąganie dochodów poza rolnictwem. Ponadto, rolnicy jako dobrze zorganizowana grupa społeczna, poprzez nacisk na polityków, od lat utrzymują status quo w kwestii reformy. Nawet na tle innych krajów europejskich, w których również istnieją oddzielne systemy dla rolników, Polska wypada słabo. Odsetek ludności zatrudnionej w rolnictwie w Polsce jest zdecydowanie najwyższy wśród krajów ENASP (European Network of Agricultural Social Protection Systems), co jak już wspomniano, ma swoje odbicie w udziale dotacji z budżetu państwa do KRUS. Systemy ubezpieczenia rolników w tych krajach również są dofinansowywane ze środków publicznych, jednak rozmiar tego transferu nie jest tak wysoki. Ponadto, udział rolnictwa w PKB dla większych krajów zrzeszonych w ENASP oscyluje wokół tego samego poziomu i jest niższy niż w Polsce (World Bank 2014).

Mimo głosów z Brukseli, nic się w tym kierunku nie robi. Krokiem w stronę reformy KRUS miało być, zapowiadane przez premiera na rok 2014, wprowadzenie rachunkowości podatkowej dla rolników w miejsce obecnego podatku rolnego. Niestety, zmiany zostały odsunięte w czasie. Wicemarszałek Sejmu Eugeniusz Grzeszczak z PSL tłumaczył wstrzymanie prac nad tym projektem tym, że rolnicy będą mili trudności z prowadzeniem ksiąg, a wpływy do budżetu - zarówno budżetów samorządowych, jak i budżetu państwa - będą z tego tytułu mniejsze.

Pozostało 86% artykułu
Ubezpieczenia
PZU z nową strategią. W niej sprzedaż Aliora do Pekao, wzrost zysku i dywidendy
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Ubezpieczenia
Artur Olech, prezes PZU. O zbrodniach przeszłości i planie na przyszłość
Ubezpieczenia
PZU zaskoczyło na plus wynikami. Kurs mocno w górę
Ubezpieczenia
Solidne wyniki PZU mimo powodzi. Niebawem nowa strategia
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Ubezpieczenia
Mało chętnych na Europejską Emeryturę