Sąd Najwyższy - wyrok w sprawie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne

?Szkodą w uprawie rolnej wyrządzoną przez zwierzęta łowne, za którą przysługuje odszkodowanie, są także zniszczenia pola przygotowanego pod zasiew.

Aktualizacja: 19.05.2015 18:03 Publikacja: 19.05.2015 16:10

Sąd Najwyższy - wyrok w sprawie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne

Foto: www.sxc.hu

Taką uchwałę podjął we wtorek siedmioosobowy skład Sądu Najwyższego (sygn. akt III CZP 62/14). ?Wyjaśnia ona wieloletnie wątpliwości, jak daleko sięga odpowiedzialność odszkodowawcza za szkody wyrządzone przez dziką zwierzynę, co jest związane z pojęciem „uprawa rolna", w żadnej ustawie niezdefiniowanym.

Zwierzyna w uprawach

Zgodnie z prawem łowieckim koła łowieckie, a tam, gdzie ich nie ma, Skarb Państwa, odpowiadają za szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne: dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny. Na podstawie tych przepisów spółka rolna Rol-Gądków z Lubuskiego pozwała Nadleśnictwo Torzym o odszkodowanie za rozoranie przez dziki ziemi przygotowanej pod zasiew kukurydzy. Przygotowanie 182 ha pola polegało na zimowej orce i wiosennym bronowaniu. Samo zasianie kukurydzy miało dopiero nastąpić. Prawo łowieckie mówi o odszkodowaniu, ale za szkody „w uprawach i płodach rolnych".

Sąd Rejonowy w Sulęcinie zasądził spółce 17 tys. zł – równowartość wydatków na dodatkowe prace przy usunięciu zniszczeń. Z kolei Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim zwrócił się z pytaniem prawnym do Sądu Najwyższego, czy szkodą w uprawie rolnej jest także ta wyrządzona przed zasiewem, wymagająca ponownego przygotowania pola.

Za co odszkodowanie

Pytanie było tym bardziej zasadne, że SN już kilka razy zajmował się tymi kwestiami, a wątpliwości zostały. Jedno jest pewne: problem dotyczy wielu właścicieli gruntów i znacznych pieniędzy.

W uchwale z 1994 r. (sygn. III CZP 46/94) SN orzekł, że także plantacja choinek jest uprawą rolną, ale w wyroku z 2002 r. (sygn. I CSK 795/00) zawęził jej rozumienie, wskazując, że do upraw rolnych nie da się zaliczyć sadu. Z kolei w uchwale siedmiu sędziów z 2007 r. (sygn. III CZP 67/07) wskazał, że do odszkodowania uprawnia „każda uprawa prowadzona na gruncie rolnym".

Ale czy uprawa obejmuje przygotowanie ziemi? Za takim stanowiskiem opowiedziała się we wtorek prokurator Henryka Gajda-Kwapień. Mec. Jarosław Zarębski z Prokuratorii Generalnej argumentował natomiast, że odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez dzikie zwierzęta jest wyjątkiem, nie zależy od winy, nie można jej więc rozszerzać.

Sąd Najwyższy pod przewodnictwem Tadeusza Erecińskiego, prezesa Izby Cywilnej, podjął uchwałę, że szkodą w uprawie rolnej jest także ta wyrządzona przed zasiewem, skutkująca ponownym wykonaniem niezbędnych czynności przygotowujących grunt do zasiewu. Uzasadnienie na piśmie będzie gotowe za mniej więcej miesiąc, ale sama uchwała nie pozostawia wątpliwości.

Inne zwierzęta

Odrębny system odszkodowania, dotyczący innych zwierząt, przewiduje ustawa o ochronie przyrody. Otóż Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez żubry, bobry czy niedźwiedzie w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym, a za sprawą orzeczenia TK także np. na działkach, oraz przez wilki, rysie i niedźwiedzie w pogłowiu zwierząt gospodarskich.

Do naprawienia szkody wyrządzonej przez zwierzęta gospodarskie czy domowe, niezależnie od tego, czy zwierzę było pod nadzorem, czy zabłąkało się lub uciekło, zobowiązany jest ten, kto je chowa albo się nim posługuje, chyba że nie można mu przypisać żadnej winy, choćby niedbalstwa (art. 431 kodeksu cywilnego). Sąd może jednak zasądzić odszkodowanie mimo braku winy, jeżeli byłoby to słuszne w okolicznościach danej sprawy, zwłaszcza po porównaniu majątku właściciela zwierzęcia i poszkodowanego.

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Ubezpieczenia i odszkodowania
Rekordowe odszkodowanie dla pacjenta. Miał operację kolana, wypisano go bez nogi
Prawo karne
Czy Mieszko R. brał substancje psychoaktywne? Są wyniki badań
Prawo w Polsce
Jak zmienić miejsce głosowania w wyborach prezydenckich 2025?
Prawo drogowe
Ważny wyrok dla kierowców i rowerzystów. Chodzi o pierwszeństwo
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem