Ekonomiści o udziale NBP w finansowaniu CPK: To nie mieści się w głowie

Kuriozalny, szokujący - tak o pomyśle finansowania budowy CPK czy elektrowni atomowych z obligacji, które skupować mógłby NBP, mówią ekonomiści, z którymi rozmawialiśmy.

Publikacja: 19.02.2024 17:17

CPK - wizualizacja

CPK - wizualizacja

Foto: materiały prasowe

W opublikowanym w poniedziałek wywiadzie dla „Rzeczpospolitej” prof. Ireneusz Dąbrowski, członek Rady Polityki Pieniężnej, stwierdził, że budowę Centralnego Portu Komunikacyjnego oraz elektrowni atomowych można finansować z emisji obligacji celowych, które w razie potrzeby skupować mógłby Narodowy Bank Polski.

- Otóż, moim zdaniem Polska, jeśli ma aspiracje, żeby dogonić zamożniejsze kraje zachodniej Europy, musi dokonać dużych inwestycji. Trzeba budować huby komunikacyjne i logistyczne, czyli m.in. CPK. Trzeba myśleć o przywróceniu żeglugi na Odrze, wzmacnianiu portów kontenerowych. Do tego dochodzą inwestycje w energetyce: budowa elektrowni atomowej, rozwój naftoportów, gazociągów itd. Należy też dążyć do tego, żeby powstał w Polsce hub technologiczny, no i oczywiście inwestować w siły zbrojne. Te wszystkie inwestycje (a nie bieżącą konsumpcję) finansować powinien rząd, a obligacje emitowane na ten cel, skupowane przez banki komercyjne, powinien móc odkupować NBP – mówił prof. Dąbrowski.

Czytaj więcej

Paweł Rożyński: NBP nie może być świnką skarbonką rządu. Niech Tusk trzyma się od niego z dala

Członek RPP wzywa do łamania prawa?

Ekonomiści, z którymi rozmawialiśmy, nie zostawiają suchej nitki na tej wypowiedzi. - Członek RPP wzywa do tego, żeby łamać ustawę o NBP. To nie mieści się w głowie. To jest szokujące – komentuje Jakub Karnowski, ekonomista, wykładowca SGH, były prezes PKP. – Fundamentalnym elementem funkcjonowania banku centralnego, wynika to wprost z polskiego prawa, ale też z prawa UE, jest to, że nie może on finansować deficytu fiskalnego, nie może finansować budżetu państwa. Trudno uwierzyć, że wzywa do tego członek RPP, mój kolega z SGH. To wzywanie do łamania prawa. W świetle ekonomii, to wzywanie do zachowania nieodpowiedzialnego – dodaje.

- To jest kuriozum. To namawianie wprost do łamania konstytucji – wtóruje mu Sławomir Dudek, prezes zarządu i główny ekonomista Instytutu Finansów Publicznych. Przekonuje, że Konstytucja zabrania wydatków budżetu przez bank centralny. To ćwiczyliśmy w PRL-u i to wywołało głęboką inflację - mówi Sławomir Dudek.

Narodowy Bank Polski skupował obligacje także w okresie pandemii Covid-19. Ich łączna wartość nominalna to aż 144 mld zł. Pod koniec listopada zeszłego roku część polityków koalicji rządzącej mówiła o możliwości postawienia szefa banku centralnego Adama Glapińskiego przed Trybunałem Stanu. Wśród najważniejszych powodów wymieniali doprowadzenia do pojawienia się w Polsce wysokiej inflacji w Polsce i właśnie skup obligacji przez ten bank w trakcie pandemii. Sam NBP odpierając drugi z tych zarzutów przekonywał, że nie łamał przepisów, ponieważ nie skupował obligacji na rynku pierwotnym.

Czytaj więcej

Wojciech Warski: Lotnisko plus

– To była nieco inna sytuacja, to były operacje luzowania ilościowego, które miały zapewnić płynność na rynku wtórnym. To też jest dyskusyjne, ale dodatkowo była sytuacja kryzysowa, pandemia z ogromną siłą uderzyła w gospodarkę światową. Jednak mówienie teraz o finansowaniu wydatków, nie ma znaczenia konsumpcyjnych czy rozwojowych, to namawianie do psucia pieniądza, do złamania mandatu i ustawowych celów, które powinien wypełniać bank centralny – tłumaczy szef Instytutu Finansów Publicznych. – Na dodatek mówi to członek RPP. To kuriozalna wypowiedź – ocenia.

Czy Rada Polityki Pieniężnej ma mandat do zarządzania aktywami

Do sprawy odniósł się też Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu. We wpisie na LinkedInie stwierdził, że niekonwencjonalna polityka monetarna banku centralnego i liczne pomysły jej wykorzystania dla dobra ojczyzny - co ciekawe do wykorzystania przez zarząd NBP - tak weszły w krew prof. Dąbrowskiemu, że zapomniał od czego w ogóle jest RPP. – Prof. Dąbrowski wkracza w kompetencje zarządu. Całe zarządzanie aktywami jest poza kompetencjami RPP – stwierdził w rozmowie z „Rzeczpospolitą” Janusz Jankowiak. - To wypowiedź ni z gruszki, ni z pietruszki. Moja rada dla niego, niech się skupi na tym co jest w mandacie Rady Polityki Pieniężnej – podsumował.

W opublikowanym w poniedziałek wywiadzie dla „Rzeczpospolitej” prof. Ireneusz Dąbrowski, członek Rady Polityki Pieniężnej, stwierdził, że budowę Centralnego Portu Komunikacyjnego oraz elektrowni atomowych można finansować z emisji obligacji celowych, które w razie potrzeby skupować mógłby Narodowy Bank Polski.

- Otóż, moim zdaniem Polska, jeśli ma aspiracje, żeby dogonić zamożniejsze kraje zachodniej Europy, musi dokonać dużych inwestycji. Trzeba budować huby komunikacyjne i logistyczne, czyli m.in. CPK. Trzeba myśleć o przywróceniu żeglugi na Odrze, wzmacnianiu portów kontenerowych. Do tego dochodzą inwestycje w energetyce: budowa elektrowni atomowej, rozwój naftoportów, gazociągów itd. Należy też dążyć do tego, żeby powstał w Polsce hub technologiczny, no i oczywiście inwestować w siły zbrojne. Te wszystkie inwestycje (a nie bieżącą konsumpcję) finansować powinien rząd, a obligacje emitowane na ten cel, skupowane przez banki komercyjne, powinien móc odkupować NBP – mówił prof. Dąbrowski.

Pozostało 80% artykułu

Ten artykuł przeczytasz z aktywną subskrypcją rp.pl

Zyskaj dostęp do ekskluzywnych treści najbardziej opiniotwórczego medium w Polsce

Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Rzetelne informacje, różne perspektywy, komentarze i opinie. Artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.

Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Transport
Jak się promują lotniska. Wielki smok, bitwa kickbokserów i kaczka po pekińsku
Transport
Boeing nie chce na razie rozmawiać o podwyżce płac
Transport
W PKP Cargo pracownicy stracili kolejne przywileje
Transport
Dyrektor Alstom Henri Poupart-Lafarge: Pociągi dla Europy będą produkowane w Europie