359 euro miesięcznie to za mało

Świadczenia Hartz IV, z których korzysta dziś przeszło 6,5 mln Niemców, muszą zostać na nowo obliczone – orzekli sędziowie. Według prezesa Trybunału Hansa-Jürgena Papiera zasiłek nie spełnia konstytucyjnego wymogu zapewnienia obywatelowi godziwego minimum socjalnego.

Dziś stawka zasiłku dla dorosłych wynosi 359 euro miesięcznie. Ale dzieci do szóstego roku życia otrzymują już tylko 60 procent stawki (207 euro), od 6 do 14. lat 70 procent (250 euro), a powyżej 14 roku życia 80 procent (287 euro). Według wielu Niemców to stanowczo za mało.

– Minimum socjalne obejmuje także udział w życiu społecznym, kulturalnym i politycznym. Nie zostało to wzięte pod uwagę przy ustalaniu wysokości zasiłków – podkreślił Papier. Zdaniem sędziów szczególnie sposób wyliczania zasiłków na dzieci jest niejasny.

– Ustawodawca nie uwzględnił szczególnych potrzeb dzieci w wieku do lat 14. Na przykład wydatków na podręczniki, zeszyty czy kalkulatory. Wiele rodzin nie stać na szkolną wyprawkę dla dzieci – podkreślali sędziowie. Ich zdaniem nie można zakładać, jak zrobił to ustawodawca, że dzieci potrzebują mniej pieniędzy na życie niż dorośli. Rząd ma czas do 31 grudnia na ustalenie nowych przepisów.

Choć Trybunał nie nakazał ogólnej podwyżki zasiłków, ponowne wyliczenie stawek może koalicję rządzącą CDU i FDP drogo kosztować.

– Może się okazać, że obecne stawki wystarczą, by zapewnić ludziom udział w życiu społecznym, kulturalnym i politycznym. Może się jednak także okazać, że trzeba będzie je podwoić. To przypomina loterię, trudno przewidzieć wynik – podkreśla w rozmowie z „Rz“ ekspert ds. polityki socjalnej z Wolnego Uniwersytetu w Berlinie dr Andreas Knabe.

Dziś Hartz IV kosztuje budżet państwa ponad 40 miliardów euro rocznie. Po nowym obliczeniu stawek wydatki mogą wzrosnąć o kolejnych kilkanaście – kilkadziesiąt miliardów euro.

Wyrok Trybunału został przyjęty entuzjastycznie przez lewicę, organizacje społeczne, Kościoły i związki zawodowe. – To bardzo dobra decyzja. Mam nadzieję, że zasiłki zostaną podwyższone – mówiła szefowa Niemieckiej Federacji Związków Zawodowych DGB Amelie Buntenbach. O wiele mniejszy entuzjazm panował wśród polityków koalicji.

– Nie widzę podstaw do zmian – oświadczył szef frakcji CSU w Bundestagu Hans-Peter Friedrich. – Wyrok nałoży na ustawodawcę ogrom pracy – martwiła się minister pracy Ursula von der Leyen (CDU).

Wielu ekspertów zwraca uwagę, że w przypadku rodzin wielodzietnych zasiłki już teraz są zbyt wysokie – do 2 tysięcy euro miesięcznie. Tygodnik „Stern“ opisał przypadek Hansa Wilkowskyego, bezrobotnego rzemieślnika z Berlina, który wraz z żoną i ósemką dzieci co miesiąc dostaje prawie trzy tysiące euro z kasy państwa. W wielu branżach ludzie zarabiają zaledwie o 100 euro więcej, niż wynosi stawka Hartz IV. – Podwyżka tylko pogorszy sytuację – uważa dr Andreas Knabe.

[i]masz pytanie, wyślij e-mail do autorki