Polska staje po stronie Ameryki

Testem, na ile rewelacje Edwarda Snowdena rzeczywiście popsują stosunki przez Atlantyk, będzie postęp negocjacji nad utworzeniem Transatlantyckiego Partnerstwa dla Handlu i Inwestycji (TTIP) – umowy, która przekształci Unię i Stany w jeden gigantyczny rynek. Druga runda rokowań w tej sprawie rozpocznie się w przyszły poniedziałek w Brukseli. Prezydent Obama ma nadzieję, że niezwykle skomplikowaną umowę da się wynegocjować już do końca 2015 roku, a więc przed następnymi wyborami prezydenckimi. Liczy, że dzięki niej gospodarka Stanów Zjednoczonych, podobnie jak Unii, wreszcie zacznie się szybciej rozwijać.

Na początku tego tygodnia Angela Merkel niespodziewanie wystąpiła jednak o włączenie do pakietu rozmów restrykcyjnych przepisów o ochronie danych osobowych. Kanclerz ma nadzieję, że to zmusi Amerykanów do zasadniczego ograniczenia podsłuchu sojuszników. Jeśli Merkel nie zmieni zdania, konieczne będzie ustalenie nowego mandatu negocjacyjnego dla Komisji Europejskiej. A to wymaga jednomyślnej zgody 28 krajów.

– Postulat Merkel oznacza zasadniczą zwłokę w rokowaniach i będzie bardzo trudny do spełnienia przez Waszyngton – ostrzegają „Rz" źródła w Komisji Europejskiej.

Już wcześniej Francja stawiała w rokowaniach TTIP trudne do spełniania dla USA warunki: wykluczenie z negocjacji wymiany filmów i produkcji audiowizualnych, a także handlu żywnością genetycznie zmodyfikowaną i mięsem ze zwierząt hodowanych przy użyciu hormonów wzrostu.

W tym zwarciu Ameryka może liczyć na bezwarunkowe poparcie Polski. Po spotkaniu z Kerrym szef naszej dyplomacji uznał, że łączenie sprawy podsłuchów i TTIP jest niedopuszczalne.

– W negocjacjach o partnerstwie transatlantyckim jesteśmy reprezentowani przez Komisję Europejską. Unia nie ma natomiast kompetencji w sprawach współpracy wywiadowczej. Musimy się upewnić, że nasze prawa i regulacje nadążają za postępem technologicznym, tak aby obywatele czuli się bezpiecznie, a relacje sojusznicze nie były nadwyrężane przez takie zdarzenia, jak ucieczka pana Snowdena. Ale to są dwa różne porządki: jeden wspólnotowy, drugi narodowy – pomiędzy poszczególnymi krajami Unii a USA – tłumaczył Radosław Sikorski.

Krótko uciął także pytania o wzbudzający kontrowersję w całej Europie zakres podsłuchów przez Narodową Agencję Bezpieczeństwa (NSA).

– Rozmawialiśmy o tym. Uzgodniliśmy bliższe konsultacje między naszymi służbami w sprawie tego, jak zwalczać wspólne zagrożenia – oświadczył Sikorski.

W dzisiejszej Unii takie stanowisko to rzadkość. Tym bardziej docenił je sekretarz stanu USA.

– Jesteśmy pod wielkim wrażeniem wsparcia Polski dla TTIP – oświadczył John Kerry. I ostrzegł z trudem wychodzącą z kryzysu Europę przed torpedowaniem umowy gospodarczej.

– Stawką w tej grze są miliony miejsc pracy, a także możliwość narzucenia reszcie świata najwyższych standardów konkurencji, norm ochrony środowiska, ochrony praw autorskich. Godzinę później na spotkaniu z członkami Polsko-Amerykańskiej Izby Handlowej zachęcał przedsiębiorców do lobbowania na rzecz TTIP.