Ameryka namaszcza Poroszenkę

Amerykański przywódca spotka się we wtorek z Petrem Poroszenką. To wyjątkowa sytuacja, bo Obama nie uczestniczy w imprezach z udziałem prezydentów elektów. Poroszenko zostanie zaprzysiężony 7 czerwca.

„Jesteśmy pełni podziwu, że ukraiński naród tak licznie poparł w wyborach Poroszenkę. Imponuje nam jego zaangażowanie w kontynuowanie dialogu i ograniczenie napięcia, a także skierowanie Ukrainy na drogę reform" – oświadczył przed odlotem prezydenta do Europy zastępca doradcy ds. bezpieczeństwa Ben Rhodes.

Spotkanie Obamy z Poroszenką ma pokazać, jak bardzo Ameryka jest zaangażowana w pomoc dla Ukrainy. Amerykański przywódca spotka się jednak także w Warszawie z przedstawicielami wspólnoty krymskich Tatarów.

– Prezydent jest bardzo przejęty tym, że Tatarzy są pozbawieni podstawowych praw – powiedział Rhodes.

Osobne spotkanie Obama planuje również z Bronisławem Komorowskim i Donaldem Tuskiem. Jego współpracownicy nie mają złudzeń, z jakimi postulatami wystąpią polscy przywódcy.

– Usłyszy od nich bardzo silne przesłanie o tym, że wysłanie 150 żołnierzy na rotacyjną misję do Polski nie wyczerpuje oczekiwań Polski, że to dopiero początek – mówi Heather Conley z waszyngtońskiego Centrum Studiów Strategicznych i Międzynarodowych (CSIS).

Biały Dom nie ujawnił jednak żadnych konkretnych planów umieszczenia w Polsce na stałe znaczących sił amerykańskich. Tydzień temu oficjalne pismo armii USA „Star and Stripes" wykluczyło przyspieszenie budowy bazy tarczy rakietowej w Redzikowie pod Słupskiem. Wyrzutnie mają być uruchomione w 2018 r.

W Warszawie Obama spotka się także z przywódcami państw Europy Środkowej, w tym Czech, Węgier, Rumunii i republik bałtyckich. To będzie okazja do potwierdzenia gwarancji bezpieczeństwa udzielonych w ramach NATO przez USA.

Najtrudniejsza misja czeka prezydenta w środę w Brukseli. Podczas spotkania z przywódcami Francji, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Włoch, Kanady i Japonii będzie starał się przekonać nie tylko do utrzymania wprowadzonych już sankcji, ale także ustalenia okoliczności, w jakich mogłyby zostać nałożone na Rosję znacznie poważniejsze restrykcje obejmujące cały sektory gospodarki.

– Stany Zjednoczone dzięki współpracy z europejskimi sojusznikami zdołały doprowadzić do izolacji Rosji – przypomina Susan Rice, doradczyni ds. bezpieczeństwa Obamy.

Ponieważ Kreml nie starał się zerwać niedawnych wyborów prezydenckich na Ukrainie, a nawet wycofał część wojsk z ukraińskiej granicy, utrzymanie takiej jedności Zachodu nie będzie jednak łatwe. Już 5 czerwca prezydent Francois Hollande przyjmie w Pałacu Elizejskim Władimira Putina. Sam Obama będzie uczestniczył razem z rosyjskim prezydentem następnego dnia w obiedzie wydanym z okazji 70. rocznicy lądowania w Normandii. Biały Dom zapewnia jednak, że do oficjalnego spotkania obu przywódców nie dojdzie.

Sojusz nierównych

Stany Zjednoczone stały się obok Unii Europejskiej najważniejszym sojusznikiem i partnerem Polski w okresie transformacji.

- Rozpoczęte słowami „My, naród!" przemówienie Lecha Wałęsy w Kongresie USA 15 listopada 1989 r. okazało się symbolicznym otwarciem nowych relacji naszych państw.

- Polsko-amerykańska wymiana gospodarcza zbliża się do 9 mld USD rocznie. W Polsce obecne są największe amerykańskie koncerny, a w związanych z nimi przedsiębiorstwach pracuje ok. 400 tys. Polaków.

- Udział Polski w operacjach militarnych w Afganistanie i Iraku. Przez misje, które stały się praktyczną szkołą armii polskiej, przewinęło się ok. 25 tys. polskich wojskowych. Na obu misjach zginęło ponad 60 polskich żołnierzy.

- Pomoc wojskowa. Zakupy sprzętu amerykańskiego wzmocniły siłę polskiej armii. Wśród najważniejszych dostaw było 48 samolotów wielozadaniowych F-16. Firma Sikorsky w 2007 r. podpisała porozumienie o produkcji helikopterów Black Hawk w PZL Mielec. Polska otrzymuje amerykańską pomoc wojskową, 40–50 mln dolarów rocznie.

- Tarcza antyrakietowa. 17 września 2009 r. prezydent Obama ogłosił ograniczenie programu gwiezdnych wojen planowanego za prezydentury George'a Busha. Do 2018 r. w Redzikowie ma jednak powstać baza rakiet SM-3 oraz stacja radarowa.