Stephen Mull: Armia USA zostaje w Europie

"Rzeczpospolita": Parę dni temu polska armia podpisała duży kontrakt na dostawę pocisków JASSM dla polskich F-16. Czy będą kolejne kontrakty?

Stephen Mull: F-16 to kluczowa część polskich sił zbrojnych. Po zainstalowaniu tych nowych pocisków razem z nowym oprogramowaniem polskie F-16 będą należały to klasy najbardziej zaawansowanych samolotów bojowych na świecie. Polska jest trzecim poza USA krajem na świecie, który ma tak zaawansowane uzbrojenie. Wcześniej takie uzbrojenie kupiły jedynie Australia i Finlandia. Ale gdy Finlandia kupowała takie rakiety, proces decyzyjny w USA trwał 8 lat. Gdy Polska chciała kupić ten sprzęt, proces decyzyjny trwał zaledwie 7 miesięcy. To pokazuje, jak bardzo jesteśmy gotowi jak najszybciej przyjść z pomocą Polsce, zwłaszcza w tak skomplikowanej sytuacji zewnętrznej.

Czy negocjowane są kolejne takie kontrakty?

Polska strona otwarcie mówi, że chciałaby kupić jeszcze bardziej zaawansowane pociski JASSM, tzw. Extended Range [Zwiększonego Zasięgu – pociski JASSM-ER zamiast standardowych 370 km mogą dolecieć do celu oddalonego nawet o 925 km; zostały wprowadzone na wyposażenie lotnictwa USA dopiero w tym roku]. Pocisków tych na razie nie sprzedajemy poza USA, ale gdy to się zmieni, na pewno szybko wrócimy do tego tematu.

Ilu amerykańskich żołnierzy stacjonuje dziś w Polsce?

Między 400 i 500. To przede wszystkim żołnierze kawalerii pancernej.

Czy dobrze rozumiemy intencje Pentagonu, który nie chce już wycofywać żołnierzy z Europy? Czy to znak zmiany klimatu bezpieczeństwa na naszym kontynencie?

Rzeczywiście, nasi wojskowi zdecydowali w związku z sytuacją na Ukrainie, że o ile nie będziemy zwiększać mocno zredukowanej od czasów zimnej wojny liczby naszych wojsk w Europie, to powinniśmy zmienić miejsca ich stacjonowania. Myślę, że przed kolejnym szczytem NATO w Warszawie w 2016 roku zapadną decyzje o przeniesieniu jednostki podobnej do tej stacjonującej dziś w Łasku na stałe gdzieś na obszar między Bałtykiem i Morzem Czarnym.

Pracował pan w ambasadzie USA w Warszawie w czasach zimnej wojny. Nie ma pan wrażenia, że zimna wojna wróciła?

Nie. Podczas zimnej wojny mieliśmy wycelowane w nas głowice nuklearne... ...one wciąż są w nas wycelowane... ...ale jest ich o wiele mniej. Rosja to nie Związek Radziecki. Rosja jest w dużym stopniu zintegrowana ze światową gospodarką, żeby przeżyć gdzieś musi swoje surowce sprzedawać. Koszt nowej zimnej wojny byłby dla niej za duży. Tak, to czasy dużych napięć, ale nie zimnej wojny.

Wielu komentatorów, także w Polsce, uważa, że w latach 90. Zachód zrobił za mało, by zmodernizować i zdemokratyzować Rosję. Ci komentatorzy twierdzą, że trzeba było przedstawić Rosji nowy plan Marshalla.

Wydaliśmy miliardy dolarów na pomoc Rosji w latach 90. Wynegocjowaliśmy olbrzymią redukcję arsenałów nuklearnych, pomogliśmy Rosji wejść do międzynarodowych struktur ekonomicznych. Mówienie, że to Zachód jest w jakikolwiek sposób winny temu, że Rosja zaatakowała inne państwo... Nie kupuję tego argumentu.

Rozmawiamy tuż po ogłoszeniu przez prezydenta Baracka Obamę wielkiej zmiany w polityce wobec Kuby. To historyczny moment.

O tak, to historyczny moment. Ale po pół wieku wiemy, że izolacja nie zdała egzaminu, bracia Castro nadal rządzą, partia komunistyczna nadal jest u władzy. Coś trzeba było zmienić. Prezydent Obama nie musi się martwić nigdy więcej o żadną kampanię wyborczą, choć wie, że w tej sprawie spora część moich rodaków się z tą zmianą nie zgadza.

W swym wystąpieniu prezydent Obama powiedział, że polityka izolacji wobec Kuby nie zadziała. Skąd wiemy, że wobec Rosji zadziała?

O tym, że polityka izolacji wobec Kuby nie zadziałała, mówimy po 50 latach. Jeśli 50 lat polityki sankcji nie zmusi Rosji do zmiany swego postępowania, też będziemy mogli tak powiedzieć. Ale aneksja Krymu nastąpiła niecały rok temu. I mieliśmy dwie opcje – rozpocząć wojnę, lub nałożyć sankcje. Nie sądzę, by wojna była lepszym rozwiązaniu. Patrząc na ostatnie wypowiedzi prezydenta Putina i jego współpracowników mam jednak wrażenie, że zaczynają wysyłać sygnały o gotowości do rozmów. Być może więc polityka sankcji jednak działa.

Prezydent Obama podpisał ustawę Kongresu, która daje mu prawo nałożenia nowych sankcji na Rosję i wysłania pomocy wojskowej dla Ukrainy. Czy skorzysta z tego prawa?