Decyduje sąd z Karlsruhe

Sędziowie przejęli ster niemieckiej polityki europejskiej i od nich zależy skuteczność ratowania euro

Aktualizacja: 10.07.2012 01:16 Publikacja: 10.07.2012 01:15

Decyduje sąd z Karlsruhe

Foto: ROL

W dzisiejszym wstępnym orzeczeniu Federalnego Trybunału Konstytucyjnego będzie mowa o tym, jak powinien zachować się prezydent RFN Joachim Gauck. Czy może podpisać niedawne ustawy Bundestagu aprobujące pakt fiskalny oraz utworzenie Międzynarodowego Mechanizmu Stabilizacyjnego (ESM), czy też nie powinien tego robić z uwagi na uzasadnione obiekcje dotyczące zgodności obu aktów prawnych z niemiecką ustawą zasadniczą.

– Jeżeli prezydent ratyfikuje oba akty prawne, nie ma odwrotu, gdyż będą one obowiązujące w świetle prawa międzynarodowego – twierdzi prof. Helmut Siekmann z uniwersytetu we Frankfurcie nad Menem. Nie miałoby więc praktycznie żadnego znaczenia, jeżeli Federalny Trybunał Konstytucyjny uznałby później, że ustawy stanowią naruszenie konstytucji.

Prezydent czeka

Prezydent RFN podporządkował się już prośbie trybunału – ogłoszonej w dodatku publicznie – aby wstrzymał się z podpisaniem obu ustaw do czasu wydania wstępnego orzeczenia. – To precedens wywołujący sporo kontrowersji w Niemczech – tłumaczy „Rz" Cornelius Ochmann, ekspert fundacji Bertelsmanna. Przypomina, że do tej pory trybunał nie wywierał tak znaczącej presji na polityków, ograniczając się do badania skarg konstytucyjnych bez zbytniego pośpiechu. Teraz działa inaczej, mimo iż obie izby parlamentu przyjęły obie ustawy większością dwóch trzecich głosów, realizując tym samym jedno z niedawnych orzeczeń trybunału. Na sędziów trybunału posypały się więc gromy, że nadmiernie mieszają się do polityki i przejmują rolę wiodącą w najważniejszej obecnie sprawie, jaką jest opanowanie skutków kryzysu strefy euro.

Nie brak w Niemczech głosów, że angażując się w taki właśnie sposób, trybunał śle jedynie sygnał pod adresem obywateli, że dostrzega powagę sytuacji i nie zamierza ignorować skarg konstytucyjnych.

Jest ich kilka, począwszy od skargi postkomunistycznej Lewicy poprzez skargę grupy polityków i ekonomistów, a skończywszy na zastrzeżeniach  co do inicjatywy obywatelskiej wspartych wieloma tysiącami podpisów. Skarżący dowodzą, że pakt fiskalny umożliwia skierowanie skargi na Niemcy w wypadku naruszenia jego postanowień do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu i nałożenia na kraj sankcji finansowych. – Jest to ograniczenie suwerenności Niemiec – twierdzą.

Nieco inaczej jest z ESM, który nakłada na Niemcy zobowiązania sięgające 190 mld euro, włączając w to gwarancje finansowe. – Jest to zbyt wielkie ryzyko i nikt nie jest dzisiaj w stanie dać wiarygodnych zapewnień, że czarny scenariusz nie stanie się rzeczywistością, co doprowadzić może Niemcy na skraj bankructwa – przekonuje „Rz" prof. Dirk Meyer z uniwersytetu w Hamburgu. Przypomina o niedawnym apelu prawie 200 znanych ekonomistów wzywających rząd do zmiany strategii ratowania wspólnej waluty oraz państw zagrożonych bankructwem budżetowym. Zwracają w nim uwagę na niebezpieczeństwa, jakie kryją decyzje niedawnego szczytu UE o ustanowieniu unii bankowej, oraz dotyczące zakupu obligacji państw zagrożonych przez planowany fundusz ESM.

Możliwe referendum

Wielu polityków stara się wpłynąć na decyzję trybunału, zwracając uwagę, że powinien mieć na względzie nie tylko prawne aspekty skarg, ale też uwarunkowania polityczne.

Polityk FDP?Alexander Graf Lambsdorff nie zawahał się przypomnieć w wywiadzie dla „Pasauer Neue Presse", że gdyby trybunał uznał zasadność skarg, byłby to „cios dla całej Europy". Stawia także pod znakiem zapytania kompetencje sędziów, którzy być może nie są w stanie wystarczająco dokładnie zapoznać się z całą skomplikowaną materią i rozwojem sytuacji w wielu krajach. Przewodniczący Bundestagu Norbert Lammert (CDU) wypowiadał się w tym samym tonie, zwracając uwagę na „ogromne konsekwencje" decyzji sędziów z Karlsruhe. – Politycy z całej Europy reagują nerwowo na wiadomość, że niemiecki sąd wmieszać się może w cały proces ratowania euro – przypomina „Frankfurter Allgemeine Zeitung".

Przeważają oczekiwania, że niemiecki trybunał nie wyciągnie czerwonej kartki i nie postawi całego procesu na głowie. – Gdyby tak się stało i ratyfikacja ESM zostałaby przez trybunał zablokowana, nie pozostałoby nic innego, jak zmiana konstytucji i wprowadzenie instytucji referendum w Niemczech umożliwiającej rządowi sięgnięcie po ostateczny argument w podejmowaniu decyzji – mówi Cornelius Ochmann.

Pytanie jedynie, jak głosowaliby Niemcy pytani o opinie w sprawie ratowania euro. Z ostatnich badań wynika niezbicie, że większość (54 proc.) jest zdania, iż dalsze akcje ratunkowe przy użyciu kolejnych miliardów są bezsensowne. Jedynie 41 proc. obywateli podziela pogląd, że warto nadal próbować. Za to trzy czwarte Niemców pozytywnie ocenia wysiłki zmierzające do wzmocnienia dyscypliny budżetowej w krajach strefy euro. A tego chce przede wszystkim kanclerz Angela Merkel.

W dzisiejszym wstępnym orzeczeniu Federalnego Trybunału Konstytucyjnego będzie mowa o tym, jak powinien zachować się prezydent RFN Joachim Gauck. Czy może podpisać niedawne ustawy Bundestagu aprobujące pakt fiskalny oraz utworzenie Międzynarodowego Mechanizmu Stabilizacyjnego (ESM), czy też nie powinien tego robić z uwagi na uzasadnione obiekcje dotyczące zgodności obu aktów prawnych z niemiecką ustawą zasadniczą.

– Jeżeli prezydent ratyfikuje oba akty prawne, nie ma odwrotu, gdyż będą one obowiązujące w świetle prawa międzynarodowego – twierdzi prof. Helmut Siekmann z uniwersytetu we Frankfurcie nad Menem. Nie miałoby więc praktycznie żadnego znaczenia, jeżeli Federalny Trybunał Konstytucyjny uznałby później, że ustawy stanowią naruszenie konstytucji.

Pozostało 85% artykułu
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1024
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Świat
Szwajcaria odnowi schrony nuklearne. Już teraz kraj jest wzorem dla innych
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1023
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1022
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1021