Obecny próg odmów uprawniający do starania się o włączenie do amerykańskiego programu ruchu bezwizowego (Visa Waiver Program) wynosi 3 proc. W Kongresie zgłoszono jednak kilka projektów ustaw pozwalających na zniesienie wiz obywatelom państw, w których odsetek odmów jest niższy niż 10 proc. Jeden z takich zapisów, włączony do projektu kompleksowej reformy imigracyjnej, już nawet przeszedł przez Senat, ale zdominowana przez republikanów Izba Reprezentantów odmówiła jego procedowania.
Z danych Departamentu Stanu wynika, że w zakończonym 30 września ub.r. fiskalnym 2013 odsetek odmów wiz dla Polaków wyniósł aż 10,8 proc. wobec 9,3 proc. rok wcześniej i był zbliżony do obywateli Meksyku (12,1 proc.). Paradoks polega m.in. na tym, że Meksykanie stanowią dziś ogromną większość spośród 11 mln nielegalnych imigrantów przebywających w USA, liczba Polaków bez papierów szacowana jest natomiast na zaledwie kilkadziesiąt tysięcy.
Od kilku lat polskie lobby usiłuje bezskutecznie dołączyć zapisy umożliwiające rozszerzenie Visa Waiver Program do różnych ustaw. Polacy znaleźli tutaj potężnego sojusznika – za ułatwieniami wizowymi i rozszerzeniem VWP lobbuje ostro przemysł turystyczny, który w USA zatrudnia ?7,5 mln osób i wytwarza prawie 3 proc. PKB.
Przekroczenie przez Polskę progu 10 proc. odmów może oznaczać powtórkę z sytuacji z 2007 r., kiedy po raz ostatni dzięki promowanej przez senatorów George'a Voinovicha, Ricka Santorum i Barbarę Mikulski ustawie udało się czasowo podnieść próg odmów z 3 do 10 proc. Okazało się jednak, że Polska była jednym z nielicznych krajów – sojuszników USA, który na tej ustawie nie skorzystał, bo nie udało się jej zejść poniżej 10-procentowego progu przed końcem obowiązywania legislacji. Na ustawie skorzystali natomiast Czesi, Słowacy, Węgrzy i obywatele państw bałtyckich, którzy zaczęli podróżować do USA bez wiz.
Prezes Kongresu Polonii Amerykańskiej Frank Spula zapewnia, że mieszkający w USA Polacy i Amerykanie polskiego pochodzenia będą nadal walczyć o zniesienie wiz. Akcje w tej sprawie prowadzą także inne organizacje, m.in. Fundacja Kościuszkowska i polonijne media.
