Wyrok ws. więzień CIA nie zaszkodzi Polsce

Zanim Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu uznał skargi przeciwko Polsce, najostrzej w sprawie więzień CIA wypowiadała się lewicowa konkurencja SLD. Szef tej partii Leszek Miller był premierem w czasach, gdy na terenie Polski miały istnieć ośrodki, w których przetrzymywano i torturowano osoby podejrzewane o terroryzm (polski rząd się do tego nie przyznaje).

Dziś lewica rozmawia o współpracy, a partia Janusza Palikota tonuje nastroje. Nie pierwszy raz. Twój Ruch najpierw żądał postawienia przed Trybunałem Stanu Millera jako premiera i Aleksandra Kwaśniewskiego, który w czasie współpracy z Amerykanami był prezydentem. Gdy wspólnie z Kwaśniewskim tworzył koalicję Europa Plus, z zarzutów się wycofywał.

Niech płacą USA

Robert Biedroń z Twojego Ruchu wskazuje, że w orzeczeniu nie pojawiają się nazwiska polityków. Ocenia jednak, że werdykt jest „smutnym dniem dla polskiej demokracji". – Złamanie konwencji o zakazie tortur czy odmowa współpracy z Trybunałem to bardzo ciężkie zarzuty – mówi członek sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.

Zdaniem posła Twojego Ruchu to Ameryka powinna zapłacić poszkodowanym, a nie Polska. – Oczekujemy, że szef MSZ wystąpi do USA o zapłacenie tej kary – mówi Biedroń.

Zgadza się z tym dr Sławomir Dębski, ekspert do spraw międzynarodowych. – Jeżeli na terytorium Polski mogło odbywać się coś poza wiedzą władz, to nie jest to powód do chluby. Ale wszystkie konsekwencje powinien wziąć na siebie rząd USA – ocenia.

Odpowiedzialność na Amerykanów przerzuca też Dariusz Joński, rzecznik SLD. – Trybunał w uzasadnieniu orzeczenia nie przedstawił żadnych dowodów na to, że Polska jest winna tortur czy nielegalnego przetrzymywania ludzi, przeciwnie, podkreślił, że wyłączna odpowiedzialność za te czyny spada na CIA – mówi Joński. Ostrzega, że pieniądze z odszkodowania mogą być przeznaczone na materiały i broń do kolejnych zamachów.

Miller był bardziej dosadny. – Zupełnym kuriozum jest oczekiwanie, że Polska wypłaci tym mordercom – powiedział podczas konferencji prasowej. Szef SLD przekonywał, że orzeczenie jest niesprawiedliwe, bo opiera się na „plotkach, spekulacjach i pomówieniach". Po raz kolejny powtórzył, że więzień nie było.

Na rozmowę z dziennikarzami nie zdecydował się Aleksander Kwaśniewski. Były prezydent odmawiał komentarzy.

SLD oczekuje, że rząd się odwoła od tego werdyktu.

Niespodziewaną obronę rząd Leszka Millera znalazł nie tylko w Twoim Ruchu, ale i w PSL. Stanisław Żelichowski dziwi się, że Trybunał wydał werdykt o tym, że na terytorium polskim dochodziło do tortur, bez wysłuchania polskiej strony, która nie miała możliwości się bronić, bo nasze śledztwo w tej sprawie nie zostało zakończone. – Przecież Trybunał nie ma żadnych dowodów, że tortury, którym poddano poszkodowanych, rzeczywiście miały miejsce na terytorium Polski – zaznacza Żelichowski.

PO i PiS chcą wyjaśnień

Wśród tych, którzy Millera nie potępiają, również jest rozdźwięk. Biedroń przekonuje, że postawa kolejnych rządów wobec problemu domniemanych więzień CIA jest „kompromitująca".

– Kolejne rządy działały słusznie, wskazując, że takich więzień w Polsce nie było ?– przekonuje lider Polski Razem Jarosław Gowin, były minister sprawiedliwości. I namawia do zaskarżenia decyzji.

Nie wyklucza tego MSZ. Rzecznik resortu Marcin Wojciechowski wskazuje, że orzeczenie „wydaje się przedwczesne" z uwagi na to, że w Polsce trwa śledztwo.

W innym tonie wypowiedziała się rzeczniczka Kancelarii Prezydenta Bronisława Komorowskiego Joanna Trzaska-Wieczorek, nazywając wyrok „wstydliwym dla Polski". – Stanowi obciążenie zarówno finansowe, jak i wizerunkowe dla naszego kraju – stwierdziła.

Jej zdaniem „obecny rząd robił wszystko, żeby bronić Polski w tym postępowaniu", a  pytania „trzeba kierować do tych, którzy wówczas sprawowali w Polsce władzę i byli odpowiedzialni za podejmowanie decyzji".

Zdaniem szefa Solidarnej Polski Zbigniewa Ziobry potwierdzenie w śledztwie zarzutów ETPC oznaczałoby konieczność postawienia Millera i Kwaśniewskiego przed Trybunałem Stanu. – Powinni też wyjaśnić, co stało się z pieniędzmi, które dostali od Amerykanów – wskazuje były minister sprawiedliwości, odnosząc się do publikacji amerykańskiej prasy na ten temat.

Wyjaśnień od członków ówczesnego rządu domagają się również politycy PO i PiS.