Bratysława surowsza wobec Aten niż Berlin

W miniony weekend słowacki minister finansów wypowiedział słowa, na które do tej pory nikt się nie odważył.

– Podniosłem temat planu B. Chciałem, abyśmy się zastanowili, co się stanie, jeśli Grecja na czas nie uzgodni z nami nowego planu reform – oświadczył Peter Kazimir.

Władze w Atenach już od ośmiu miesięcy próbują przekonać Brukselę do wznowienia płatności z wcześniej uzgodnionego porozumienia. Najpierw robił to Andonis Samaras, a od stycznia jego następca na stanowisku premiera Aleksis Cipras. Na razie bez skutku.

– Wieloletni plan pomocy wygasa pod koniec czerwca. Ustalenie nowego programu będzie wymagało jednomyślnego poparcia ze strony wszystkich krajów strefy euro – przypomina „Rz" Zsolt Darvas, ekspert Instytutu Bruegla w Brukseli.

Na razie nie zanosi się jednak na to, aby Słowacja zgodziła się na zawarcie z Ciprasem takiego porozumienia.

– Jestem zmęczony Grecją. Na razie rozmawiamy i rozmawiamy, ale konkluzji brak – mówi Kazimir.

Bardziej stanowczy jest premier Słowacji Robert Fico: – Mam wytłumaczyć ludziom, że musimy dać pieniądze na utrzymanie na obecnym poziomie emerytur i pensji Greków? To jest niemożliwe. Niemożliwe jest także, aby z jednej strony Grecja domagała się darowania długów, a z drugiej oferowała własnym obywatelom darmowe ogrzewanie lub darmowe mieszkania.

Słowacja miała pecha. Kraj przystąpił do unii walutowej 1 stycznia 2009 r. Zaraz potem wybuchł kryzys finansowy, dotykając ze szczególną siłą krajów południa Europy. W ramach dwóch programów pomocy dla Grecji o łącznej wartości 240 mld euro Bratysława przekazała 1,75 mld euro. A razem ze wsparciem dla Portugalii, Irlandii i Hiszpanii – przeszło 3 mld euro. To ok. 22 proc. funduszy strukturalnych, jakie Słowacy otrzymają w latach 2014–2020.

Dla Słowaków pigułka była tym trudniejsza do przełknięcia, że w chwili wybuchu kryzysu poziom rozwoju kraju (71 proc. średniej UE) był zdecydowanie niższy niż Grecji (93 proc.). Dopiero teraz zamożność Słowaków (75 proc.) jest nieco wyższa niż Greków (73 proc.).

– Okazuje się, że najbardziej radykalne warunki chcą narzucić Ciprasowi nie Niemcy, ale nowe kraje UE – mówi Darvas.

W czasie niedzielnego spotkania ministrów finansów stanowisko Kazimira poparli Litwini i Słoweńcy. Nie zrobiła tego Łotwa, najbiedniejszy kraj unii walutowej, ale tylko dlatego, że przewodzi obecnie pracom UE i powinna forsować wyważoną ocenę, z którą mniej lub bardziej zgadza się cały euroland.