Sto dni kanclerza Merza: niskie notowania i problemy w partii

Prezydent Francji Emmanuel Macron i premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer od dłuższego czasu mają niskie poparcie we własnych krajach. A to najbardziej aktywni europejscy sojusznicy Ukrainy, która z przerażeniem obserwuje, jak Ameryka Donalda Trumpa dogaduje się z Kremlem. Teraz szybko dołącza do nich trzeci kluczowy dla Kijowa europejski przywódca, Friedrich Merz, który na czele niemieckiego rządu stoi zaledwie od stu dni. 

On sam ma fatalne notowania, podobnie jest z jego koalicyjnym rządem. 

Friedrich Merz oceniany po stu dniach znacznie gorzej niż jego poprzednik Olaf Scholz. Czy dotrwa do wyborów w 2029 roku?

Jak wynika z dwóch ostatnio przeprowadzonych sondaży, ledwie 30 proc. Niemców jest zadowolonych z pracy kanclerza Merza. To dużo gorszy wynik, niż po tym okresie miał jego poprzednik Olaf Scholz z socjaldemokratycznej SPD, któremu rząd rozpadł się kilka miesięcy przed osiągnięciem pełnej kadencji. Zaczęło się więc pojawiać pytanie, czy Merz dotrwa na stanowisku do wyborów w 2029 roku?

Jedynie 27 proc. (według drugiego łaskawszego sondażu – 29 proc.) badanych jest zadowolonych z pracy koalicyjnego gabinetu CDU/CSU i SPD pod wodzą Merza. 

Czytaj więcej

Polityka

AfD walczy. Cel partii to nie dać się zdelegalizować i rządzić z CDU albo samemu

Jak dojść do władzy, skoro inni cię izolują? Skrajnie prawicowa niemiecka partia AfD nie jest pew...

Na dodatek partia kanclerza straciła w ostatnim sondażu ośrodka Forsa pierwsze miejsce na rzecz izolowanej przez mainstream skrajnie prawicowej AfD, na którą teraz chce głosować 26 proc. Niemców (na CDU wraz z bawarską CSU – 24 proc.). 

Decyzja w sprawie Izraela obnażyła problemy Friedricha Merza z własną partią CDU. Czy dojdzie do buntu przeciw kanclerzowi?

Kilka dni przed kluczową rozgrywką o Ukrainę, spotkaniem Donalda Trumpa i Władimira Putina na Alasce, okazało się jeszcze, że kanclerz ma przeciwko sobie część własnej partii, chadeckiej CDU. Media zastanawiają się nawet, czy nie grozi mu wewnątrzpartyjny bunt. Poszło o Izrael. I szerzej – o chadecką tożsamość.

Kanclerz podjął bowiem w piątek decyzję o wstrzymaniu dostaw dla Izraela niemieckiej broni, która mogłaby być użyta w Strefie Gazy. Stało się to kilka godzin po ogłoszeniu przez Izrael, że zaostrza działania militarne w enklawie i przejmie miasto Gaza. 

Decyzja zapadła bez konsultacji z innymi liderami CDU i frakcji CDU/CSU w Bundestagu. Nigdy jeszcze na kanclerza Merza nie posypało się tyle krytyki ze strony kolegów partyjnych. Jak napisał najważniejszy lewicowo-liberalny tygodnik „Der Spiegel”, nawet najbliższe otoczenie Merza „było przerażone” jego decyzją.

Nie tylko dlatego, że zachowuje się jak solista. Przede wszystkim dlatego, że wielu chadeków jest przeciw karaniu Izraela nawet częściowym embargiem na broń. 30 proc. zagranicznego uzbrojenia dla armii izraelskiej pochodzi z Niemiec, więcej dostarczają tylko Stany Zjednoczone. 

Na jakie chadeckie świętości podniósł rękę szef CDU i kanclerz Friedrich Merz?

Zdaniem sporej części wpływowych polityków chadeckich kanclerz Merz w krótkim czasie dokonał zwrotu w kilku kluczowych dla tożsamości partii sprawach. Ten przez lata konserwatysta zaczął przesuwać partię do centrum.

Najpierw, zanim objął urząd, odszedł od chadeckiej niechęci do zaciągania długów. Wbrew obietnicom sprzed wyborów do Bundestagu, które odbyły się w lutym, przeforsował wraz z ugrupowaniami lewicowymi porzucenie przewidzianego w ustawie zasadniczej hamulca zadłużenia. Dzięki temu Niemcy mogą w najbliższych latach wydać setki miliardów euro na infrastrukturę i armię. Ale pozytywne efekty w gospodarce na razie dostrzega tylko jedna czwarta ekonomistów, zbadanych przez instytut Ifo.

Na początku lipca kanclerz Merz zrezygnował z ważnych dla CDU planów obniżki podatku od energii elektrycznej.

I na koniec – uderzenie w Izrael. Chadecy tradycyjnie twardo wspierali Izrael, sformalizowała to w 2008 roku kanclerz Angela Merkel, ogłaszając, że bezpieczeństwo państwa żydowskiego jest racją stanu Niemiec. Do dzisiaj niemiecki rząd nie chce uznać państwa palestyńskiego, choć kilka ważnych państw zachodnich zapowiedziało, że uczyni to we wrześniu: Francja, Kanada, Australia oraz Wielka Brytania (postawiła warunki, których Izrael na pewno nie spełni). 

Czytaj więcej

Polityka

Strefa Gazy. Zachód nie może już znieść informacji o umierających z głodu dzieciach

Od początku wojny w Gazie nie było takich nacisków na Izrael, by ją natychmiast zakończyć. I pows...

Zrobiły to widząc brutalność działań izraelskich w Strefie Gazy i brak jakichkolwiek perspektyw dla rozwiązania two-state (istnienia państwa palestyńskiego obok żydowskiego). Izrael uważa, że uznawanie teraz państwa palestyńskiego to „nagradzanie Hamasu”. 

Merz nie dołącza do deklaracji Francuzów czy Brytyjczyków, mimo że, jak wynika z badań, większość Niemców popiera uznanie państwa palestyńskiego, przeciwnych jest 31 proc. Nawet w elektoracie chadeckim więcej jest za niż przeciw, zwolennicy stanowią 48 proc. ankietowanych. Znaczna większość Niemców uważa, że ich rząd powinien prowadzić ostrzejszą politykę wobec Beniamina Netanjahu.

Merz często rozmawia telefonicznie z premierem Izraela, po czym – podają media – wyraża na posiedzeniach rządu „frustrację”. W lipcu napisał na portalu X, że „nie podoba mu się” to, co armia izraelska robi w Strefie Gazy.

Czy osłabiony kanclerz Niemiec to osłabienie europejskiej pomocy dla Ukrainy? 

Czy taki osłabiony kanclerz to zła wiadomość dla Ukrainy, której los się waży? – Teraz, przed spotkaniem na Alasce, nie, ale w dłuższej perspektywie to może się pojawić poważny problem – mówi „Rzeczpospolitej” Konrad Schuller, publicysta konserwatywnego dziennika „Frankfurter Allgemeine Zeitung”.

Jak podkreśla, w sprawie polityki ukraińskiej Merza w jego partii na razie nie ma buntu. Dotyczy to zresztą całości polityki zagranicznej z wyjątkiem tej wobec Izraela. Ale, przypomina Schuller, Merz miał problem z własnym ugrupowaniem już wtedy, gdy Bundestag wybierał go 6 maja na kanclerza. Nie uzyskał wystarczającego poparcia w pierwszym głosowaniu. Potem okazało się, że nie jest w stanie zapanować nad własną partią w sprawie uzgodnionego z koalicjantami wyboru sędziów Federalnego Trybunału Konstytucyjnego. W CDU szerzy się opinia, że znacznie mniejszy partner w rządzie, SPD, przeforsowuje to, czego chadecy sobie nie życzą.

Czytaj więcej

Polityka

Rząd Niemiec chce oszczędzić na Ukraińcach

Uchodźcy z Ukrainy nie będą już mogli korzystać z szczodrego systemu pomocy socjalnej w ramach tz...

Ukraina miałaby poważny problem, gdyby koalicja CDU/CSU z SPD się rozpadła. – Nie ma dla niej posiadającej większość w Bundestagu alternatywy, która nie zawierałaby prokremlowskiego ugrupowania – podkreśla Konrad Schuller. W opozycji są AfD, która sytuację na Ukrainie „interpretuje w sposób putinistyczny” oraz postkomunistyczna Lewica, której pacyfizm nie da się pogodzić z obroną Ukrainy.