Urzędy skąpią obywatelom wiedzy o wydatkach

W samorządach urzędnicy wciąż często ukrywają przed mieszkańcami np. to, ile, za co i komu płacą z publicznych pieniędzy – wynika z raportu Sieci Obywatelskiej Watchdog.

Publikacja: 07.11.2014 12:44

Urzędy skąpią obywatelom wiedzy o wydatkach

Foto: Fotorzepa/ Darek Golik

– Jest lepiej niż kilka lat temu, ale jawność jeszcze się nie przyjęła jako zasada działania władzy – mówi „Rzeczpospolitej" Katarzyna Batko-Tołuć z Watchdog. Stowarzyszenie sprawdziło, w jakim stopniu byłe miasta wojewódzkie upubliczniają informacje o umowach, zlecanych usługach, np. budowlanych, i zamawianych produktach. Ankiety z pytaniami trafiły do 49 miast, wróciły z 46.

Jakie płyną z nich wnioski? Tylko dziesięć urzędów publikuje wydzielony rejestr zawieranych umów (na usługi, zakupy itp.) w swoich biuletynach informacji publicznej. Kolejne 21 podaje dane w formie elektronicznej, ale nie publikuje ich w BIP.

W rejestrach podają numer umowy, dane o kontrahentach, rodzaj zlecenia i cenę usługi. Nie zawsze jednak – na co wskazują autorzy badań – można się dowiedzieć, z kim urząd podpisał umowę. W Szczecinie i Koninie urzędnicy np. zasłonili personalia kontrahentów, twierdząc, że podanie ich narusza prawo do prywatności.

– To błędny pogląd. Ukrycie nazwiska czy imienia kontrahenta jest niezgodne z orzeczeniami sądów, które wyraźnie podkreślają, jak ważna jest wiedza o tym, kto otrzymuje publiczne pieniądze – mówi Batko-Tołuć.

Batalię sądową o upublicznienie personaliów osób, z którymi Szczecin zawierał umowy, stoczył radny Łukasz Tyszler z PO. W październiku sąd orzekł, że prezydent miasta nie może się zasłaniać prawem do prywatności.

– Teraz publikujemy skany umów i podajemy dane osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, które były anonimizowane – mówi Aleksandra Charuk, rzeczniczka ratusza w Szczecinie.

O wykaz nazwisk zleceniobiorców stołecznego ratusza długo walczył radny Jarosław Krajewski z PiS. Urząd zmienił politykę, gdy w 2012 r. Sąd Najwyższy orzekł, że dane osób, które zawierają umowy, powinny być jawne. Odtąd na stronie ratusza figuruje wykaz umów z firmami i osobami prywatnymi.

Batko-Tołuć zauważa, że wyrok SN był przełomem. – Po nim część urzędów zmieniła podejście, a mieszkańcy śmielej zaczęli się domagać informacji, do kogo trafiają zlecenia – mówi. Dlaczego rejestry są tak ważne? – Pokazują, jak wydaje się pieniądze z naszych podatków – tłumaczy. Watchdog ocenia, że takie rejestry publikuje ponad 100 gmin (na 1,7 tys. wszystkich).

Pod względem jakości informacji i dostępności rejestrów umów prym wiodą Katowice, Sieradz, Słupsk i Warszawa. Dokumenty są tu dostępne w BIP bez nieprawidłowej anonimizacji. Z raportu wynika, że gorszy jest dostęp do wiedzy o tym, co robią prezydenci. Tylko w trzech miastach upubliczniają oni swoje kalendarze, lecz tylko w Gdańsku z wyprzedzeniem.

Rzeczpospolita

– Jest lepiej niż kilka lat temu, ale jawność jeszcze się nie przyjęła jako zasada działania władzy – mówi „Rzeczpospolitej" Katarzyna Batko-Tołuć z Watchdog. Stowarzyszenie sprawdziło, w jakim stopniu byłe miasta wojewódzkie upubliczniają informacje o umowach, zlecanych usługach, np. budowlanych, i zamawianych produktach. Ankiety z pytaniami trafiły do 49 miast, wróciły z 46.

Jakie płyną z nich wnioski? Tylko dziesięć urzędów publikuje wydzielony rejestr zawieranych umów (na usługi, zakupy itp.) w swoich biuletynach informacji publicznej. Kolejne 21 podaje dane w formie elektronicznej, ale nie publikuje ich w BIP.

Społeczeństwo
Sondaż: Rok rządów Donalda Tuska. Polakom żyje się lepiej, czy gorzej?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Społeczeństwo
Syryjczyk w Polsce bez ochrony i w zawieszeniu? Urząd ds. Cudzoziemców bez wytycznych
Społeczeństwo
Ostatnie Pokolenie szykuje „wielką blokadę”. Czy ich przybudówka straci miejski lokal?
Społeczeństwo
Pogoda szykuje dużą niespodziankę. Najnowsza prognoza IMGW na 10 dni
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Społeczeństwo
Burmistrz Głuchołaz: Odbudowa po powodzi odbywa się sprawnie