Religia nadziei dla francuskich przedmieść

Korespondencja z Saint-Denis

Abdelhamid Abaaoud zginął w miejscu dla Francji symbolicznym. Organizator zamachów z 13 listopada schronił się w budynku na rogu ulic du Corbillon i Republiki, głównego deptaka handlowego Saint-Denis, 120-tysięcznego miasta na obrzeżach stolicy. 300 metrów stąd – wieża gotyckiej bazyliki Świętego Dionizego, miejsce pochówku wszystkich królów Francji, od Dagoberta po Ludwika XVIII.

Abaaoud zaplanował ataki tak, aby miały jak największy efekt psychologiczny. Ale wybierając swoją kryjówkę i, jak się okazało, miejsce śmierci, symboliką w żadnym stopniu się nie kierował.

– To był squat, jeden z wielu w Saint-Denis. W opuszczonych XIX-wiecznych budynkach mieszkają imigranci bez papierów. Płacą stawki wyższe od rynkowych, ale „handlarze snem" nie pytają, kim są, skąd pochodzą. Warunki są fatalne, co roku w pożarach w Saint-Denis ginie kilka–kilkanaście osób – mówi Colin Falconer, emerytowany nauczyciel angielskiego, który dwa lata temu przeniósł się do Saint-Denis, bo mieszkania są tu cztery razy tańsze niż w Paryżu.

Jesteśmy jedynymi białymi, którzy przyglądają się zniszczonemu budynkowi. Abaaoud bronił się tak zaciekle, że jednostki antyterrorystyczne RAID szturmowały ulicę Corbillon cztery godziny, oddając kilka tysięcy strzałów. Wszystkie okna są zabite dyktą, poza jednym, w którym widać ślady kul. I choć od śmierci Abaaouda minął tydzień, wciąż jest tu przynajmniej kilkudziesięciu gapiów. To głównie młodzi Arabowie, kobiety w hidżabach, także wielu Afrykanów.