Czy lekarzy można karać za medyczne fake newsy?

Przed sądem korporacyjnym za szerzenie niezgodnych z nauką teorii o Covid-19 stanęło ledwie kilku lekarzy.

Publikacja: 01.01.2023 20:20

Czy lekarzy można karać za medyczne fake newsy?

Foto: Adobe Stock

Dyskusja o odpowiedzialności lekarzy za słowa wraca przy okazji zawieszania medyków w prawie wykonywania zawodu. W grudniu sąd lekarski przy Okręgowej Izbie Lekarskiej w Krakowie na rok odebrał to prawo dr. Zbigniewowi Martyce za krytykę obostrzeń pandemicznych i przymusu szczepień przeciw Covid-19.

Etyka i zasady

Jak mówi dr Małgorzata Pyrcak-Górowska z Zakładu Bioetyki i Prawa Medycznego UJ, niewłaściwe postępowanie lekarza traktować można jako naruszenie zasad wykonywania zawodu, jeśli wiąże się z udzieleniem świadczenia konkretnemu pacjentowi. Może też naruszać etykę lekarską – jeśli wiąże się z publicznym przekazywaniem nieprawdziwych informacji. W obu sytuacjach zachowanie lekarza może stanowić przewinienie zawodowe. – Ekspertka wskazuje, że lekarz nie może propagować postaw antyzdrowotnych również poza pracą.

Czytaj więcej

Dr Martyka zawieszony dyscyplinarnie za wypowiedzi o COVID

Przed Naczelnym Sądem Lekarskim nie toczą się obecnie żadne sprawy o publiczną krytykę możliwości wykonania ogólnodostępnych szczepień, w tym tych przeciw Covid-19. Od 4 marca 2020 r., kiedy w Polsce wykryty został pierwszy przypadek zakażenia koronawirusem, przed NSL toczyły się trzy sprawy, dotyczące w sumie pięciu lekarzy. Dotyczyły krytyki szczepień w ogóle oraz negowania istnienia pandemii.

Dla trzech z tych pięciu lekarzy zakończyły się one zawieszeniem prawa wykonywania zawodu na okres od roku do dwóch lat. – NSL wskazał trzy Okręgowe Sądy Lekarskie: w Poznaniu, Gdańsku i we Wrocławiu – do prowadzenia sprawy wszczętej przez Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej i zakończonej wnioskami o ukaranie, wystawionymi wobec 116 lekarzy, którzy propagowali postawy antyzdrowotne w postaci negowania szczepień przeciwko Covid-19 – dodaje rzeczniczka prasowa Naczelnej Izby Lekarskiej Renata Jeziółkowska. Jak mówi, nie ma dziś danych, ile spraw w tym zakresie jest w toku lub zakończyło się już przed sądami I instancji. Rzeczniczka przypomina, że sądy lekarskie działają nie tylko na podstawie ustawy o izbach lekarskich, ale również stosują odpowiednio Kodeks karny i procedurę karną. Wysokość orzekanej kary wiąże się z charakterem popełnionego czynu i z przy- jętą w sądach linią orzeczniczą w podobnych sprawach.

– Sąd bierze pod uwagę argumenty stron, które mogą działać tak na korzyść, jak i na niekorzyść obwinionego lekarza. Ważna jest też postawa obwinionego lekarza wobec przewinienia zawodowego, uprzednia niezatarta ewentualna karalność za podobne przewinienia i ciężar zarzucanego czynu – tłumaczy Renata Jeziółkowska. – Lekarz, któremu zawieszone lub odebrane zostało PWZ, nie może leczyć ludzi. Jeśli wykluczony nadal prowadziłby swoją działalność – otwierając np. gabinet medycyny alternatywnej, a praktyce wciąż świadcząc usługi medyczne – to mógłby podlegać wtedy odpowiedzialności karnej – dodaje.

Większy problem pojawia się, kiedy lekarz, także ten, wobec którego trwa postępowanie, przekazuje wciąż nieprawdziwe informacje w mediach czy w mediach społecznościowych, posługując się tytułem lekarza. – Na drodze odpowiedzialności zawodowej nic już nie da się już zrobić, gdyż taka osoba nie przynależy już do samorządu zawodowego lekarzy – zauważa dr Pyrcak-Górowska.

Trudny do zatrzymania

– Czasem taki przekaz jest trudny do zatrzymania. Dyskusja, czy powinniśmy karać na medyczne fake newsy związane z pandemią czy szczepionkami w mediach i mediach społecznościowych, wciąż się toczy – konkluduje ekspertka. Dodaje, że nie ma dziś regulacji pozwalających karać za rozpowszechnianie fałszywych wypowiedzi, czy to przez osobę pozbawioną prawa wykonywania zawodu lekarza, czy przez jakąkolwiek inną, która nigdy medykiem nie była. I to jest problem.

Co mówią przepisy
Dyscyplinarnie w sądzie lekarskim i SN

Zakres odpowiedzialności zawodowej lekarzy za złamanie zasad wykonywania zawodu i naruszenie norm etycznych regulują przepisy ustawy o izbach lekarskich.
Na wniosek rzecznika odpowiedzialności zawodowej postępowanie prowadzą okręgowe sądy lekarskie, które mogą wymierzyć lekarzowi karę – od upomnienia i nagany aż po zawieszenie lub pozbawienie prawa wykonywania zawodu.
Ukaranemu przysługuje odwołanie do Naczelnego Sądu Lekarskiego, który rozpoznaje środek odwoławczy, i – jeśli sprawa nie wymaga uchylenia do ponownego rozpoznania przez sąd I instancji – wydaje orzeczenie kończące, które staje się prawomocne z chwilą ogłoszenia.
W terminie dwóch miesięcy od daty jego doręczenia wraz z uzasadnieniem, stronom, prezesowi Naczelnej Rady Lekarskiej i ministrowi właściwemu ds. zdrowia przysługuje złożenie kasacji do Sądu Najwyższego.

Dyskusja o odpowiedzialności lekarzy za słowa wraca przy okazji zawieszania medyków w prawie wykonywania zawodu. W grudniu sąd lekarski przy Okręgowej Izbie Lekarskiej w Krakowie na rok odebrał to prawo dr. Zbigniewowi Martyce za krytykę obostrzeń pandemicznych i przymusu szczepień przeciw Covid-19.

Etyka i zasady

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Sędzia zwrócił się do władz Białorusi o azyl. To "bohater" afery hejterskiej w MS
Sądy i trybunały
"To jest dla mnie szokujące". Szefowa KRS o sprawie sędziego Szmydta
Dane osobowe
Wyciek danych klientów znanej platformy. Jest doniesienie do prokuratury
Prawo dla Ciebie
"Nowy rozdział dla Polski". Komisja Europejska zamyka procedurę artykułu 7
Sądy i trybunały
Zwrot w sprawie zmian w KRS? Nieoficjalnie: Bodnar negocjuje z Dudą