Nie trzeba samotnie wychowywać dziecka

Na pytania odpowiada Mariusz Dąbrowski z Departamentu Świadczeń Rodzinnych w MPiPS

Jestem matką dwojga dzieci. Na pierwsze dostawałam zaliczkę alimentacyjną. Od marca ją zabrano, bo związałam się z mężczyzną, z którym mam drugie dziecko. Gmina uchyliła decyzję o przyznaniu mi pomocy. Słyszałam, że zniesiono zasadę, iż zaliczka przysługuje tylko samotnie wychowującym dziecko. Czy w takim razie mogę ją jeszcze otrzymać?

Tak

Wynika to z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 23 czerwca 2008 r., który uznał za sprzeczną z konstytucją zasadę, że zaliczka się nie należy, gdy nie wychowuje się dziecka samotnie (sygn. P 18/06). Żeby ją uzyskać za wsteczne okresy, czytelniczka powinna złożyć w gminie skargę o wznowienie postępowania w trybie art. 145a kodeksu postępowania administracyjnego (w tej instytucji, która ją wydała, np. w ośrodku pomocy społecznej). Trzeba się jednak pospieszyć, bo 7 sierpnia br. mija termin na jej złożenie. Potem otrzymanie zaliczki za wsteczne okresy nie będzie już możliwe w tym trybie. Jeśli nawet czytelniczka nie zdoła skompletować wszystkich dokumentów, to do zachowania terminu wystarczy, że złoży w gminie samą skargę ze wskazaniem decyzji, od której się odwołuje. Potem, jeśli okaże się to konieczne, organ wezwie ją do uzupełnienia dokumentacji w określonym terminie. Gmina podejmie decyzję o wszczęciu postępowania w sprawie zaliczki i ponownie rozpatrzy wniosek (uwzględniając zmienione przepisy). Warto pamiętać, że prawa do skargi o wznowienie postępowania nie mają te osoby, które nie składały wniosku o zaliczkę i tym samym nie mają odmownej decyzji z gminy. Jeśli jednak wystąpią z wnioskiem o zaliczkę w sierpniu, to dostaną ją jeszcze za sierpień i wrzesień (jeżeli spełniają pozostałe warunki z ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej).

Od lat sama wychowuję syna. Ojciec dziecka nie płacił alimentów. Ostatnio zmarł. Czy mam szansę na świadczenia alimentacyjne?

Nie

Świadczenia te mogą być przyznane, gdy na dziecko są zasądzone alimenty, a rodzic ich nie płaci (egzekucja jest bezskuteczna). W opisanej sytuacji obowiązek alimentacyjny ojca wygasł z chwilą śmierci. Czytelniczka może dostać inne świadczenie – zasiłek rodzinny z dodatkiem z tytułu samotnego wychowywania dziecka. Tu jednak musi spełnić inne kryterium dochodowe (504 zł na osobę w rodzinie, a 583 zł, gdy jest to dziecko niepełnosprawne) niż w wypadku Funduszu Alimentacyjnego (725 zł).

Mam dwoje dzieci, każde z nich ma innego ojca. Żaden nie płaci alimentów. Czy mogę złożyć jeden wniosek o świadczenia alimentacyjne, skoro mam dwóch dłużników? Nie wiem też, kogo powinnam wpisać we wniosku jako zobowiązanych do alimentów. W gminie powiedziano, że mam wymienić wszystkie osoby zobowiązane, np. dziadków moich dzieci, co wydaje mi się wątpliwe.

Tak

Czytelniczka może złożyć jeden wniosek, ubiegając się o świadczenia na dwoje dzieci, także wówczas, gdy mają różnych ojców. We wniosku zainteresowany składa oświadczenie o tym, kto jest zobowiązany do alimentacji wobec dzieci. Chodzi tu jednak wyłącznie o dłużników alimentacyjnych, czyli tych rodziców, od których są zasądzone alimenty. Nie wymienia się tu natomiast wszystkich osób zobowiązanych do alimentacji według kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, czyli np. dziadków. Są sytuacje, w których alimenty na dziecko są zasądzone od dziadków, a nie od rodzica. Wtedy jednak nie ma możliwości uzyskania świadczeń alimentacyjnych, bo jednym z warunków ich przyznania jest zasądzenie alimentów od rodzica.

Wystąpiłam o przyznanie mi zasiłku rodzinnego na dziecko, które ma sześć lat. Czy mogę dostać na nie dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego i czy gmina ma prawo żądać ode mnie zaświadczenia ze szkoły, że dziecko idzie do zerówki?