O ustanowieniu oraz zniesieniu pomnika przyrody decyduje rada, podejmując uchwałę. Dlatego też postulaty w tej kwestii najlepiej jest kierować właśnie do tego organu.
Jedną z najstarszych form ochrony przyrody są pomniki przyrody. Zgodnie z art. 40 ustawy o ochronie przyrody to pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.
W proces gospodarowania pomnikami przyrody włączona jest rada gminy. Może ona – w drodze uchwały:
- ustanowić pomnik przyrody (i jednocześnie określić nazwę, położenie czy szczególne cele obszaru),
- znieść pomnik przyrody.
