Więcej mieszkańców, by zorganizować referendum w sprawie odwołania władz gminy

Senatorowie chcą podnieść próg umożliwiający zorganizowanie referendum lokalnego, którego przedmiotem jest odwołanie wójta lub rady gminy. Obecnie, aby takie referendum przeprowadzić, wniosek w tej sprawie musi poprzeć 10 proc. uprawnionych do głosowania mieszkańców. Senatorowie proponują podniesienie tego progu do 15 proc.

Projekt nowelizacji ustawy o referendum lokalnym został już opracowany. Obecnie trwają nad nim prace w Sejmie (druk nr 493).

Brak zainteresowania

Zdaniem senator Heleny Hatki referującej senacki projekt posłom zmiana zapewni wybranym w demokratyczny sposób wójtom możliwość spokojnego wykonywania swoich obowiązków.

– Obecne progi powodują, że w referendum lokalnym, którego przedmiotem jest odwołanie wójta czy rady, często bierze udział mniej osób, niż było tych, którzy poparli tę inicjatywę – argumentuje senator Hatka.

Prowadzona przez Państwową  Komisję Wyborczą statystyka pokazuje, że senatorowie trafnie oceniają sytuację.

W miastach na prawach powiatu 10-proc. próg nie zostanie zmieniony

Od 1992 r. zorganizowano w całym kraju około 500 referendów w sprawie odwołania organów gminy. Na 434 głosowania ludowe, które odbyły się do 2010 r., ważnych było zaledwie 60.

Co więcej, referenda w sprawie odwołania wójta lub rady są kosztowne. Dla gminnego budżetu jest to wydatek od kilkudziesięciu do kilkuset tysięcy złotych.

Rząd i posłowie sceptyczni

Zdaniem posła Piotra Zgorzelskiego, przewodniczącego Sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, do której projekt został skierowany, lepiej jest pozostawić progi na dotychczasowym poziomie. Ich podwyższenie może zniechęcić obywateli do korzystania z tego instrumentu demokracji bezpośredniej.

Posłowie zwracają również uwagę na fakt, że zaproponowane przez Senat rozwiązania mogą się okazać niekonstytucyjne.

– Samorządy mają równe uprawnienia – wyjaśnia posłanka Halina Rozpondek. – Tymczasem senacki projekt podwyższa próg dla wszystkich gmin poza tymi, które mają status miasta na prawach powiatu. To nierówność konstytucyjna – wskazuje poseł Rozpondek.