Wykluczeni z prawa do mieszkania komunalnego

Do wynajmu miejskiego lokalu mogą uprawniać wyłącznie niezaspokojone potrzeby mieszkaniowe i niskie dochody.

Publikacja: 03.04.2014 09:25

W Krakowie, jak i w całej Polsce, brakuje mieszkań komunalnych, ale zasady najmu muszą być zgodne z

W Krakowie, jak i w całej Polsce, brakuje mieszkań komunalnych, ale zasady najmu muszą być zgodne z prawem

Foto: Fotorzepa, Pio Piotr Guzik

Niedopuszczalne jest stosowanie innych, dodatkowych kryteriów. Samodzielność samorządu terytorialnego nie oznacza całkowitej swobody w tworzeniu prawa miejscowego – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Osią sprawy przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Krakowie, a wczoraj przed NSA, była uchwała Rady Miasta Krakowa z 2007 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Miejskiej Kraków, znowelizowana w 2009 r.

Niezgodnie z ustawą

– Wojewoda małopolski zaskarżył do WSA w Krakowie liczne przepisy niezgodne z duchem ustawy o ochronie lokatorów i z konstytucją – mówiła jego przedstawicielka, radca prawny Krystyna Kolbek-Myszka, podczas rozprawy w NSA. – Nie ma normy prawnej pozwalającej wykluczać pewne osoby z najmu mieszkań komunalnych, mimo że spełniają kryterium dochodowe i mają niezaspokojone potrzeby mieszkaniowe.

Wojewoda zakwestionował m.in. wymóg zameldowania w Krakowie i kryterium współżycia społecznego odwołujące się do opinii rady dzielnicy, policji, straży miejskiej i miejskiego ośrodka pomocy społecznej. Zasady systemu kwalifikacji punktowej warunków socjalno-mieszkaniowych i regulamin konkursu na najem lokali o powierzchni ponad 80 mkw. oraz lokali w nowo wybudowanych lub zmodernizowanych domach powinna określić rada, a nie prezydent Krakowa w zarządzeniu. Przewidywało ono m.in. pierwszeństwo w zawarciu umowy najmu dla osób niepełnosprawnych, wielodzietnych i rodzin wielopokoleniowych zamieszkałych w jednym lokalu.

Rzecznik praw obywatelskich miał zastrzeżenia do paragrafów przewidujących wykluczenie z listy starających się o lokal komunalny osób pozbawionych wolności, tymczasowo aresztowanych, umieszczonych w zakładach zamkniętych, np. psychiatrycznych.

Przedstawiając racje rzecznika, jego przedstawicielka Anna Komorowska z Biura RPO mówiła, że w ocenie rzecznika jedynymi i jednoznacznymi kryteriami, określonymi w art. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów, powinny być niezaspokojone potrzeby mieszkaniowe i niski dochód. Niedopuszczalne jest wprowadzanie nieistniejących w ustawie kryteriów negatywnych, takich jak wykluczenie osób zameldowanych w innej gminie, uprzednie korzystanie z pomocy mieszkaniowej czy pobyt w zakładzie karnym, areszcie bądź całodobowej placówce opiekuńczej.

Uzasadnione zarzuty

Odpowiadając na zarzuty, RM Krakowa stwierdziła, że pobyt w takich placówkach zaspokaja aktualne potrzeby mieszkaniowe, a weryfikacja wniosków o najem obejmuje aktualną, a nie przyszłą sytuację. Zdaniem rady była ona nie tylko uprawniona, ale wręcz zobowiązana do określenia, jaką sytuację należy uznawać za „niezaspokojone potrzeby mieszkaniowe".

– W Krakowie, tak jak w całej Polsce, istnieje deficyt lokali komunalnych. Stąd potrzeba stworzenia przepisów, by ci, którzy najpilniej potrzebują mieszkań, mogli je uzyskać w pierwszej kolejności – podkreślała w NSA radca prawny Kamila Krawczyk-Dobrzańska reprezentująca prezydenta Krakowa.

Prezydent Krakowa zaskarżył do NSA wyrok WSA. Sąd pierwszej instancji uznał wszystkie zarzuty wojewody małopolskiego i rzecznika praw obywatelskich za uzasadnione i stwierdził nieważność zaskarżonych przez nich paragrafów uchwały. Orzekł, że rada gminy nie jest uprawniona do określania kryteriów wykluczających m.in. osoby o niezaspokojonych potrzebach mieszkaniowych i niskim dochodzie.

NSA (sygnatura akt: I OSK 2790/13) uznał ten wyrok za prawidłowy i oddalił skargę kasacyjną. Sędzia Jacek Fronczyk powiedział, że tworzenie dodatkowych uwarunkowań ograniczających uprawnienia osób spełniających ustawowe warunki narusza art. 75 konstytucji i przepisy ustawy o ochronie praw lokatorów.

W 2012 r. Rada Miasta Krakowa uchyliła uchwałę z 2007 r. i podjęła nową. To jednak, że poprzednia utraciła moc obowiązującą, nie odbiera aktualności oraz znaczenia wyrokowi NSA. Uchwała z 2012 r. została również zaskarżona do sądu przez wojewodę. A ocena NSA wyrażona we wczorajszym wyroku powinna stać się istotną wskazówką dla wielu organów samorządowych, do których należy określanie zasad najmu lokali w warunkach, kiedy jest więcej potrzeb niż możliwości ich zaspokojenia.

Niedopuszczalne jest stosowanie innych, dodatkowych kryteriów. Samodzielność samorządu terytorialnego nie oznacza całkowitej swobody w tworzeniu prawa miejscowego – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Osią sprawy przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Krakowie, a wczoraj przed NSA, była uchwała Rady Miasta Krakowa z 2007 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Miejskiej Kraków, znowelizowana w 2009 r.

Pozostało 89% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów