Trzeba wiedzieć, jak odwołać prezydium

Do sytuacji patowej może również dojść na skutek odwołania przewodniczącego i wiceprzewodniczących na wniosek radnych.

Dlatego zarówno w pierwszej, jak i w drugiej sytuacji należy zadbać o to, aby wybór nowego prezydium organu stanowiącego nastąpił na tej samej sesji.

[srodtytul]Wybór, odwołanie, rezygnacja[/srodtytul]

Zasady powoływania i odwoływania przewodniczącego i jego zastępców określa art. 19 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=98AE836C71B4811DF39FBEB0C6FB19A0?id=163433]ustawy o samorządzie gminnym[/link].

Zgodnie z treścią ustępu 1 rada gminy wybiera ze swego grona przewodniczącego i wiceprzewodniczących bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.

W tym samym trybie następuje odwołanie członków tego grona, które pozwolę sobie nazwać prezydium. [b]Wniosek w tej sprawie powinien zostać zgłoszony przez co najmniej 1/4 ustawowego składu rady gminy.[/b]

Przewodniczący i jego zastępcy mogą również zrezygnować z pełnionej funkcji. Rezygnacja musi zostać przyjęta przez radę gminy, która w tej sprawie powinna podjąć uchwałę nie później niż w ciągu miesiąca od dnia złożenia rezygnacji.

Niepodjęcie uchwały w ciągu miesiąca od dnia złożenia rezygnacji przez przewodniczącego lub wiceprzewodniczącego jest równoznaczne z przyjęciem rezygnacji przez radę gminy z upływem ostatniego dnia miesiąca, w którym powinna być podjęta uchwała.

[srodtytul]Tryb szczególny czy zwykły[/srodtytul]

W [b]wyroku z 16 listopada 2000 r. Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodka Zamiejscowego we Wrocławiu (II SA/Wr 144/99)[/b]przyjęcie rezygnacji następuje w wyniku podjęcia uchwały o odwołaniu z tej funkcji w głosowaniu tajnym, bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady .

Nie jest to jednak jedyny pogląd w tej kwestii. Część przedstawicieli nauki prawa przychyla się bowiem do stwierdzenia, że przyjęcie rezygnacji jest instytucją odrębną od odwołania, które ma charakter karny. Rezygnacja z funkcji takiego elementu nie zawiera.

W konsekwencji do podjęcia uchwały w sprawie rezygnacji wystarczające jest zachowanie wymagań określonych w art. 14 ustawy o samorządzie gminnym (patrz: A. Szewc, w komentarzu do art. 19 ustawy o samorządzie gminnym, Lex).

Zgodnie z tym poglądem [b]uchwała taka podejmowana powinna być zwykłą większością głosów, w głosowaniu jawnym, w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady.[/b]

[srodtytul]Niepożądane skutki[/srodtytul]

Odwołanie przewodniczącego rady i jego zastępców, a także jego rezygnacja przyjęta stosowną uchwałą pociąga za sobą ten sam skutek. Jest nim albo wakat na stanowisku w prezydium rady, który należy uzupełnić zawsze, jeżeli chodzi o przewodniczącego rady, a jeżeli chodzi o jego zastępców – tylko w sytuacji, gdy statut gminy określa sztywną ich liczbę.

Może się jednak zdarzyć również taka sytuacja, w której cały skład prezydium zostanie odwołany (złoży rezygnację).

W takich przypadkach radni powinni zachować szczególną ostrożność, aby nie doprowadzić do sytuacji, w której rada zostanie pozbawiona swych organów. Może to bowiem doprowadzić do paraliżu jej prac, a to z tego względu, że nie będzie kompetentnej osoby do zwołania jej posiedzeń. W trakcie kadencji sesję rady może bowiem zwołać jedynie jej przewodniczący, a w wyjątkowych sytuacjach zastępca.

[srodtytul]Aby uniknąć pata[/srodtytul]

Odwołanie władz rady gminy bez powołania nowych może zatem skutkować koniecznością jej rozwiązania i rozpisania nowych wyborów.

Pierwszym rozwiązaniem jest dokonanie wyboru nowego prezydium na tej samej sesji. Jest to wyjście najbardziej pożądane. Następuje bowiem szybka wymiana na stanowisku przewodniczącego i jego zastępców, co zapewnia ciągłość funkcjonowania organu stanowiącego. Jednak wybór na tej samej sesji nie zawsze będzie możliwy z różnych względów, najczęściej konieczności uzgodnienia kandydata.

Dlatego warto jest w uchwale w sprawie odwołania przewodniczącego i jego zastępców określić datę, z którą przestają oni pełnić swoje funkcje. Powinna być ona tak wyznaczona, aby zmiana w składzie prezydium nastąpiła możliwie jak najszybciej i jednocześnie taka, aby przed jej upływem możliwe było zwołanie kolejnej sesji, na której nastąpiłby wybór nowego przewodniczącego i jego zastępców.

Zaznaczyć w tym miejscu trzeba, że w sytuacji złożenia rezygnacji czy to przez poszczególnych członków prezydium rady, czy też przez jego cały skład rada gminy może na taką rezygnację nie wyrazić zgody.