Podział nieruchomości: na wniosek lub z urzędu

Podział może być także dokonany z urzędu. Nastąpi to, jeżeli jest on niezbędny do realizacji celów publicznych albo w sytuacji, w której nieruchomość stanowi własność gminy i nie została oddana w wieczyste użytkowanie. Wójt może także z urzędu podzielić nieruchomości należące do Skarbu Państwa, powiatu lub województwa. Warunkiem jest jednak zasięgnięcie w tej sprawie opinii właściwego starosty, jeżeli chodzi o grunty Skarbu Państwa, oraz odpowiednio zarządu powiatu lub województwa (grunty powiatu i województwa).

[srodtytul]Gdy właściciela brak[/srodtytul]

Ustawodawca przewidział ponadto możliwość podzielenia nieruchomości, której stan prawny nie został uregulowany. O zamiarze wszczęcia takiego postępowania wójt (burmistrz, prezydent miasta) informuje, zamieszczając w prasie ogólnopolskiej oraz na stronie internetowej urzędu stosowne ogłoszenie. Postępowanie może zostać wszczęte, jeżeli w terminie dwóch miesięcy od publikacji nie zgłoszą się właściciele lub inne osoby posiadające prawa do tej nieruchomości. Decyzja podziałowa podlega ogłoszeniu w sposób zwyczajowo przyjęty w danej gminie.

Wstępny projekt podziału sporządza się na kopii mapy zasadniczej nieruchomości. Jeżeli takowej brak – na kopii mapy katastralnej. Oczywiście trzeba ją najpierw uzupełnić o niezbędne dla projektu podziału elementy zagospodarowania terenu. Określa je § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 grudnia 2004 r. Ponadto, jeżeli proponowany podział gruntu powoduje także konieczność podzielenia postawionego na nim domu, to granice projektowanych do wydzielenia działek powinny przebiegać wzdłuż ścian oddzielenia przeciwpożarowego na całej wysokości budynku, tj. od fundamentu po dach. W budynkach, w których takich ścian brak, granice powinny przebiegać wzdłuż ścian dzielących budynek na dwie odrębne części (muszą one posiadać osobne wejścia i instalacje).

[srodtytul]Decyzją lub bez [/srodtytul]

Generalnie podział zatwierdza wójt, wydając w tej sprawie decyzję. W niektórych sytuacjach jej wydanie uzależnione jest od zgody innego organu. Taka sytuacja ma miejsce, np. gdy chcemy podzielić nieruchomość wpisaną do rejestru zabytków. Zgodę wydać musi konserwator wojewódzki.

Ustawa określa również sytuacje, w których wydanie decyzji w sprawie podziału nie jest wymagane. Ma to miejsce, gdy postępowanie polega na wydzieleniu nieruchomości na potrzeby zwrotu wywłaszczonej. W takiej sytuacji zastępuje ją decyzja o zwrocie. Podobnie jest, jeżeli postępowanie dotyczy wydzielenia z nieruchomości działek gruntu wchodzących w jej skład. Decyzji podziałowej nie wydaje się wreszcie w sytuacji, w której orzeka o nim sąd.

Decyzja lub orzeczenie sądu stanowią podstawę do dokonania wpisów w księdze wieczystej oraz w katastrze nieruchomości.

[srodtytul]Opłata za wzrost wartości[/srodtytul]

Jeżeli w wyniku podziału nieruchomości dokonanego na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego wzrośnie wartość nieruchomości, to wójt, burmistrz albo prezydent miasta mogą pobrać opłatę z tego tytułu. Wysokość stawki procentowej opłaty adiacenckiej ustala rada gminy uchwałą w wysokości nie większej niż 30 proc. różnicy wartości nieruchomości. Ustalenie tej opłaty może nastąpić w terminie trzech lat od dnia, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna. Wartość nieruchomości – przed i po podziale – określa się według cen na dzień wydania decyzji ustalającej opłatę. Stan nieruchomości przed podziałem przyjmuje się na dzień wydania decyzji „podziałowej”, a stan po – na dzień, w którym ta decyzja stała się ostateczna. Opłaty nie pobiera się natomiast w sytuacji, w której podział nastąpił z urzędu.

[i]Podstawa prawna