Rezygnacja z prowadzenia działalności nie może być pozorna

W trakcie ostatnich wyborów samorządowych – w 2006 r. – Krzysztof K. uzyskał mandat radnego w gminie W. Jednocześnie jest on przedsiębiorcą – wspólnikiem w spółce cywilnej, która zawarła rok wcześniej z gminą W. umowę dzierżawy gruntu na okres trzech lat.

Oznacza to, że w terminie trzech miesięcy od dnia złożenia ślubowania Krzysztof K. powinien zaprzestać prowadzenia działalności gospodarczej na mieniu komunalnym gminy W.

[srodtytul]Spółkę cywilną...[/srodtytul]

Krzysztof K., przed upływem trzymiesięcznego terminu wynikającego z art. 24f ust. 1a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F4BF6287F5A03F5302000D0AEB623664?id=163433]ustawy o samorządzie gminnym[/link], złożył oświadczenie o zrzeczeniu się z określoną datą dzierżawy gminnego terenu. Uczynił to na rzecz swojego wspólnika Zenona J.

Ponadto oświadczył, że z tytułu tej dzierżawy nie czerpie ani czerpać nie będzie żadnych pożytków. Pismo tej treści zostało złożone na ręce przewodniczącego rady, który uznał jego treść za równoznaczną ze zrzeczeniem się przez radnego prowadzenia działalności gospodarczej na mieniu komunalnym.

Odmiennego zdania był natomiast wojewoda, który zainteresował się sprawą Krzysztofa K., kiedy to radny wystąpił do prezydenta miasta z wnioskiem o przedłużenie dzierżawy gruntu na rzecz spółki. Wojewoda uznał wówczas, że zrzeczenie się radnego prowadzenia działalności gospodarczej na mieniu komunalnym miało charakter jedynie pozorny.

W konsekwencji radny narusza ustawowy zakaz prowadzenia przez radnego działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy. Zgodnie z art. 190 ust. 1 pkt 2a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3751648BDDE006F5E44A9354658D1385?id=170645]ustawy – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw[/link] sankcją jest wygaśnięcie mandatu radnego.

Krzysztof K. zaskarżył zarządzenie zastępcze wojewody do sądu administracyjnego. Zarzucił, że zostało ono wydane niezgodnie z prawem i na podstawie nieprawidłowo ustalonego stanu faktycznego. W ocenie skarżącego w sprawie nie zastosowano żadnych norm moralnych, zasad słuszności i sprawiedliwości oraz nie wzięto pod uwagę celowości art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.

Radny zarzucił, iż organ nadzoru nie analizował przepisów ustawy – Kodeks cywilny, które dotyczą spółki cywilnej. Zwrócił też uwagę na treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13 marca 2007 r. w sprawie K8/2007, i wskazując, że wyrok ten powinien być stosowny analogicznie do jego sprawy ze szczególnym uwzględnieniem zasady proporcjonalności.

[srodtytul]... należy rozwiązać[/srodtytul]

Sprawa ze skargi radnego rozpatrywana była najpierw przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, który jej nie podzielił, uznając działanie wojewody za zgodne z prawem, a następnie – na skutek wniesionej przez Krzysztofa K. kasacji – była rozpatrywana przez Naczelny Sąd Administracyjny, który nie dopatrzył się w niej podstaw uzasadniających uwzględnienie.

Składy orzekające ustaliły – na podstawie akt sprawy – że radny Krzysztof K. prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. Jej wspólnicy zawarli w październiku 2005 r. z gminą W. umowę dzierżawy działki na czas określony do dnia 31 sierpnia 2008 r. Po jej wygaśnięciu bezumownie użytkowali tę działkę, wnioskiem zaś z listopada 2008 r. sam Krzysztof K. zwrócił się o przedłużenie tej umowy.

Z powyższego wynika, że z oddanej w dzierżawę działki (stanowiącej własność gminy) skarżący – jako prowadzący działalność w formie spółki cywilnej – miał możność korzystania i pobierania z niej pożytków w zamian za określony czynsz. Nie mogą odnieść zamierzonego skutku przytoczone przez skarżącego argumenty, że zrzekł się on czerpania pożytków z tytułu dzierżawy tego terenu.

Wskazać bowiem należy, że prowadzić działalność gospodarczą w rozumieniu art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym to nie tylko uczestniczyć w jednostce będącej przedsiębiorcą, choćby biernie, ale też mieć samodzielne kompetencje do zarządzania sprawami przedsiębiorstwa, w którym się uczestniczy.

W spółce cywilnej z mocy wyraźnych przepisów kodeksu cywilnego każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki (art. 865 § 1), za zobowiązania zaś wszystkich wspólników („zobowiązania spółki”) odpowiadają oni solidarnie (art. 864 k.c.).

Jest to więc wypadek zobowiązania solidarnego wynikającego z ustawy, a nie z czynności prawnej (art. 369 k.c.). Wprowadzenie solidarnej odpowiedzialności wspólników spółki cywilnej uzasadnione jest ich wspólną sytuacją prawną, której źródłem jest wspólnie przez nich realizowany cel gospodarczy.

W przedstawionej sytuacji rada gminy miała obowiązek stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego w sytuacji, gdy Krzysztof K. w ciągu trzech miesięcy od dnia złożenia ślubowania nie zaprzestał prowadzenia działalności wykonywanej z wykorzystaniem mienia gminnego.