Prawdziwość oświadczeń zbada CBA

Oświadczenie majątkowe radny składa przewodniczącemu rady. Wójt i przewodniczący rady – wojewodzie. Zastępca wójta, sekretarz, skarbnik oraz pozostałe osoby zobowiązane do ich złożenia (np. kierownik gminnej jednostki organizacyjnej) – wójtowi.

Osoby odbierające oświadczenia majątkowe są zobowiązane do dokonania analizy zawartych w nich danych. Część jawną tych dokumentów należy również niezwłocznie opublikować na stronach Biuletynu Informacji Publicznej.

Porównanie z PIT

Jeden egzemplarz otrzymanego oświadczenia przekazuje się właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania składającego urzędowi skarbowemu.

Kompetencjom poszczególnych podmiotów lub organów w procesie analizy oświadczeń majątkowych poświęcony jest art. 24h ust. 6 – 12 ustawy o samorządzie gminnym. Po pierwsze, przewodniczący rady, wójt lub wojewoda powinien sprawdzić, czy złożone mu oświadczenie jest kompletne i prawidłowo wypełnione. Po drugie, należy do niego weryfikacja prawdziwości podanych w treści oświadczenia danych. Tutaj ma jednak możliwości ograniczone. Może bowiem tylko porównać jego treść z dołączonym zeznaniem PIT i ewentualnie z treścią oświadczeń majątkowych składanych w latach poprzednich. Są bowiem przechowywane przez sześć lat.

Urzędy skarbowe mogą natomiast porównywać treść otrzymanych oświadczeń z informacjami zawartymi we wcześniejszych zeznaniach rocznych składającego. Uwzględniają również zeznanie PIT o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu małżonka osoby składającej oświadczenie.

– W razie podejrzenia, że osoba składająca oświadczenie majątkowe podała w nim nieprawdę lub zataiła prawdę, podmiot dokonujący analizy występuje do dyrektora urzędu kontroli skarbowej właściwego ze względu na jej miejsce zamieszkania z wnioskiem o kontrolę oświadczenia majątkowego – wyjaśnia Stefan Płażek z Uniwersytetu Jagiellońskiego. – Kontrola ta jest prowadzona według szczególnych zasad obowiązujących podczas kontroli oświadczeń majątkowych osób zatrudnionych lub pełniących służbę w jednostkach organizacyjnych podległych ministrowi finansów.

Kompetencje CBA

Analizą składanych przez samorządowców oświadczeń majątkowych zajmuje się również Centralne Biuro Antykorupcyjne. Jak wynika bowiem z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o CBA, do zadań tej służby należy kontrola prawidłowości i prawdziwości oświadczeń majątkowych lub oświadczeń o prowadzeniu działalności gospodarczej osób pełniących funkcje publiczne.

– W 2010 r. funkcjonariusze CBA objęli analizami oświadczenia majątkowe 145 pracowników na szczeblu samorządowym – mówi Małgorzata Matuszak z biura rzecznika prasowego Centralnego Biura Antykorupcyjnego. – Dla porównania: w 2009 r. Biuro przeprowadziło 23 takie kontrole. Nie oznacza to jednak, że sprawdzono tylko 23 oświadczenia majątkowe. Pojedyncze postępowanie kontrolne obejmuje bowiem badanie do dziesięciu oświadczeń majątkowych składanych przez jedną osobę pełniącą funkcje publiczne – wyjaśnia Małgorzata Matuszak.

Możliwość badania oświadczeń majątkowych przez CBA jest również ograniczona w czasie. Potwierdza to postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z 23 marca 2009 r., w którym sąd wskazał, że skoro oświadczenia takie są przechowywane przez sześć lat, to po upływie tego okresu nie mogą być przedmiotem kontroli CBA.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora m.cyrankiewicz@rp.pl

Sankcje - Niedotrzymanie terminów

Ustawa o samorządzie gminnym stanowi, że oświadczenie majątkowe składa się do 30 kwietnia.

Jest to termin podstawowy. Konsekwencją jego niedotrzymania jest wyznaczenie zobowiązanemu terminu dodatkowego. Niezłożenie oświadczenia majątkowego w tym dodatkowym skutkuje wygaśnięciem mandatu – w wypadku wójta czy radnego.

Sekretarz, skarbnik, zastępca wójta i pozostałe osoby zobowiązane do złożenia oświadczenia majątkowego są w razie zwłoki zagrożeni utratą pracy, i to w trybie natychmiastowym. W razie uchybienia terminowi do złożenia tych dokumentów właściwy organ odwołuje ich albo rozwiązuje z nimi umowę o pracę najpóźniej po upływie 30 dni od dnia, w którym upłynął termin do złożenia oświadczenia.

Więcej w serwisie: