Jak zmieni się zatrudnienie w samorządach od przyszłego roku

• 1 stycznia 2012 mianowanie jako forma zatrudnienia w samorządzie nie będzie już obowiązywać. Dlaczego? Na czym ta zmiana polega? Ustawa z 21 listopada 2008 o pracownikach samorządowych (DzU nr 223, poz. 1458 ze zm.), która zastąpiła podobną z 1990 r., zniosła mianowanie jako podstawę zatrudnienia gminnych urzędników. Od jej wejścia w życie nie ma już nowych mianowań.

Jednocześnie ustawa ta wyznaczyła okres dostosowawczy (przejściowy), aby i urzędy, i zatrudnieni mieli czas, żeby się do tych zmian przygotować. Ten okres kończy się z upływem grudnia br. Już na podstawie poprzedniej ustawy taka forma zatrudnienia w samorządzie jak mianowanie nie dominowała. Nowa ustawa zerwała więc z nią, uznając, że najlepsze będzie co do zasady tradycyjne związanie umową o pracę lub aktem powołania czy wyboru.

Mianowanie to jednak najsilniejsza więź zatrudnieniowa. Dlatego że powstały wskutek mianowania stosunek pracy pracodawcy najtrudniej zerwać. Można powiedzieć, że zmiana ta zmierza w kierunku pewnego zrównania sytuacji w samorządzie z tą, jaką mają pracownicy spoza sfery budżetowej, gdzie mianowania nie występują.

• Czy to oznacza, że urzędy muszą wypowiedzieć pracownikom dotychczasowe stosunki pracy?

Nie. One przekształcą się automatycznie w bezterminowe umowy o pracę o północy 31 grudnia 2011. Zatem pracodawca nic nie musi w tym zakresie robić. Zmiana nie polega na zakończeniu dotychczasowego stosunku pracy i rozpoczęciu nowego.

Do tego czasu te osoby cieszą się jednak specjalnymi przywilejami i ochroną stosunku pracy, polegającą m.in. na dopuszczalności jego rozwiązania z mianowanym za wypowiedzeniem tylko z pięciu powodów wymienionych w art. 55 ustawy.

Dotyczy to likwidacji lub reorganizacji jednostki, niezawinionej utraty uprawnień do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku, stwierdzenia przez lekarza orzecznika ZUS trwałej niezdolności do pracy na zajmowanym stanowisku, osiągnięcia wieku 65 lat, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia pracownikowi uzyskanie prawa do emerytury albo nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy lub utraty nieposzlakowanej opinii.

Z 1 stycznia pracownika dotychczas pracującego na podstawie mianowania będzie można zwolnić na ogólnych zasadach przypisanych do umowy o pracę w samorządzie. Taki skutek powinien więc nastąpić np. wtedy, gdy otrzyma ponowną negatywną ocenę okresową.

• Czy obejmie to także pracownika mianowanego, który choruje i przebywa na zwolnieniu lekarskim?

Tak. Zmiana jest automatyczna i jako taka nie jest powiązana z ograniczeniami w okresach ochronnych. Odnoszą się one do ograniczeń w zakresie jednostronnych decyzji pracodawcy dotyczących przede wszystkim zakończenia zatrudnienia, a tutaj mówimy o przekształceniu podstawy zatrudnienia w umowę o pracę.

• A co z wynagrodzeniem tych osób?

Do końca 2011 r. pracownicy mianowani w samorządzie objęci są rozporządzeniem Rady Ministrów z 5 sierpnia 2005 w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych w urzędach gmin, starostwach powiatowych i urzędach marszałkowskich (DzU nr 146, poz. 1223 ze zm.).

Od 1 stycznia 2012 podlegać będą pod rozporządzenie RM z 18 marca 2009 w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (DzU nr 50, poz. 398 ze zm.) oraz postanowienia obowiązującego w jednostce regulaminu wynagradzania.

• W jaki sposób są teraz i będą od przyszłego roku angażowani nowi pracownicy samorządowi w urzędach marszałkowskich czy wojewódzkich samorządowych jednostkach organizacyjnych, starostwach powiatowych czy urzędach gmin i ich jednostkach pomocniczych?

Zgodnie z art. 4 ustawy o pracownikach samorządowych zasadą jest zatrudnienie na podstawie umów o pracę. Dzięki tej formie pracę w samorządzie świadczy niewątpliwie największa liczba osób.

Dla pewnych grup osób podstawą zatrudnienia jest wybór. Dotyczy to posad w urzędzie marszałkowskim (marszałka województwa, wicemarszałka oraz pozostałych członków zarządu województwa, jeżeli statut województwa tak stanowi), w starostwie powiatowym (starosty, wicestarosty i członków zarządu powiatu), jeżeli statut powiatu tak stanowi, w urzędzie gminy (wójta, burmistrza, prezydenta miasta).

W wyniku powołania zatrudniani są zastępca wójta (burmistrza, prezydenta miasta), skarbnik gminy, skarbnik powiatu, skarbnik województwa.

—rozmawiała Grażyna Ordak

Czytaj także w serwisie:

Samorząd

»

Radni i pracownicy samorządowi