Zaproponowane przez Ministerstwo Finansów zmiany ustawy o finansach publicznych (projekt z 8 grudnia 2011 r.) wprowadzają kwotowe ograniczenie deficytu budżetów dla całego podsektora samorządowego. Ma to zapewnić spowolnienie tempa zadłużania się jednostek samorządu terytorialnego (JST).
Proponuje się, by suma deficytów poszczególnych JST i ich związków oraz wyników poszczególnych samorządowych osób prawnych zaliczanych do sektora finansów publicznych na dany rok budżetowy nie była wyższa od wielkości zapisanych w ustawie kwotowo.
Istniejące zabezpieczenia
Czy zmiany narzucające arbitralnie sztywne kwoty ograniczania możliwości zadłużania się są konieczne? Przecież w obowiązującej ustawie istnieją mechanizmy blokujące nadmierne zadłużanie, tj. zapewniające zachowanie zdolności kredytowej budżetu JST.
Obowiązujący jednostki samorządu terytorialnego dopiero od 2014 r. art. 243 ustawy o finansach publicznych wprowadza zasadę badania relacji pokazującej występowanie lub niewystępowanie uśrednionej nadwyżki operacyjnej budżetu. Pozwala to zbadać faktyczną zdolność kredytową danej JST.
Nie ma przeszkód, by badać tę relację już od 2012 r. W wyniku takiego podejścia widać, które JST już w 2012 r. nie spełniają wymogów art. 243 u.f.p., mimo że spełniają warunki nadal obowiązującej zasady nieprzekraczania progu 60 proc. długu do dochodów. Ponadto są uregulowania zawarte w art. 242 zabezpieczające przez przejadaniem majątku samorządowego, uszczelniające zaporę prawną zabezpieczającą JST przed bankructwem.
