Czy skazany może zostać sołtysem

Nie można - poprzez analogię - stosować do kandydatów na sołtysów art. 11 § 2 Kodeksu wyborczego, pozbawiającego biernego prawa wyborczego osoby skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe.

Publikacja: 19.09.2013 16:44

Czy skazany może zostać sołtysem

Foto: www.sxc.hu

Rada gminy Lubiewo podjęła uchwałę w sprawie nadania statutu sołectwu Lubiewo. Uregulowała ona m.in. zasady i tryb wyborów organów tej jednostki pomocniczej gminy, a także pewne kwestie związane z biernym i czynnym prawem wyborczym. Rada postanowiła bowiem, że kandydatem na sołtysa oraz członka rady sołeckiej nie może być osoba karana wyrokiem sądu karnego.

Postanowienia te zakwestionował wojewoda kujawsko pomorski i rozstrzygnięciem nadzorczym z 28 czerwca 2008 r. jer uchylił (sygn. akt 63/2013).

- Podstawową regulacją prawną w dziedzinie wyborów samorządowych jest obecnie ustawa z  5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (DzU nr 21, poz. 112) - wyjaśnia Ewa Mes, wojewoda kujawsko - pomorski. - Z uwagi na jego zakres, określony w art. 1, nie ma on jednak bezpośredniego zastosowania do wyborów organów jednostek pomocniczych gmin. Z art. 1 pkt 4 i 5 Kodeksu wynika bowiem, że określa on zasady i tryb zgłaszania kandydatów, przeprowadzania oraz warunki ważności wyborów do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz wójtów, burmistrzów i prezydentów miast - dodaje.

Z art. 36 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym wynika, że sołtysa wybierają stali mieszkańcy sołectwa uprawnieni do głosowania. - Ustawa o samorządzie gminnym nie precyzuje pojęcia: „uprawniony do głosowania", dlatego też interpretacja tego pojęcia wymaga odwołania się do podstawowego aktu prawnego regulującego prawa wyborcze na szczeblu samorządowym, tj. do Kodeksu wyborczego - ocenia wojewoda.

Zgodnie z art. 10 § 1 pkt 3 lit. a Kodeksu wyborczego prawo wybierania (czynne prawo wyborcze) w wyborach do rady gminy ma obywatel polski oraz obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat, oraz stale zamieszkuje na obszarze tej gminy. Prawo wybierania w wyborach wójta w danej gminie - osoba mająca prawo wybierania do rady tej gminy (pkt 4). Z kolei zgodnie z art. 10 § 2 Kodeksu wyborczego nie ma prawa wybierania osoba:

1) pozbawiona praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu;

2) pozbawiona praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu;

3) ubezwłasnowolniona prawomocnym orzeczeniem sądu.

- W konkluzji czynne prawo wyborcze w wyborach sołtysa mają osoby posiadające czynne prawo wyborcze w wyborach do organów gminy (art. 36 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym w zw. z art. 10 § 1 i 2 Kodeksu wyborczego) - mówi Ewa Mes.

Zdaniem organu nadzoru, do określenia biernego prawa wyborczego w wyborach na sołtysa nie znajdują natomiast zastosowania postanowienia art. 11 Kodeksu wyborczego, które dotyczą organów gminy, a nie jej jednostki pomocniczej. - W tym zakresie charakter lex specialis ma art. 36 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, wprowadzający zasadę, że sołtysa wybiera się spośród nieograniczonej liczby kandydatów, posiadających czynne prawo wyborcze- wyjaśnia Ewa Mes. - Nie można zatem - poprzez analogię - stosować do kandydatów na sołtysów art. 11 § 2 Kodeksu wyborczego, pozbawiającego biernego prawa wyborczego osoby skazane prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe - dodaje.

Ponadto zdaniem Wojewody Kujawsko-Pomorskiego zapisy statutu sołectwa przewidujące możliwość zawieszenia mandatu przez sołtysa w przypadku skazania prawomocnym wyrokiem wykraczają poza granice upoważnienia wynikające z ustawy o samorządzie gminnym.

Sądy i trybunały
Ważna opinia z TSUE ws. neosędziów. Nie spodoba się wielu polskim prawnikom
Sądy i trybunały
Będzie nowa ustawa o Sądzie Najwyższym. Ujawniamy plany reformy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Jakie warunki trzeba spełnić, aby zdać maturę 2025?
ZUS
Kolejny pomysł zespołu Brzoski: ZUS rozliczy składki za przedsiębiorców
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Prawo rodzinne
Resort Bodnara chce dać więcej czasu rozwodnikom. Szykuje zmianę w prawie
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne