Ochrona krajobrazu paraliżuje inwestycje

Ochrona krajobrazu paraliżuje inwestycje w wielu regionach Polski. Wynika to często z kolizji przepisów.

Publikacja: 27.09.2013 09:56

Właściciele działek na obszarach chronionych mają problemy z formalnościami.

Właściciele działek na obszarach chronionych mają problemy z formalnościami.

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

W Polsce przybywa obszarów chronionego krajobrazu. Obejmują one zazwyczaj:  doliny rzeczne, kompleksy leśne, ciągi wzgórz, pola wydmowe i torfowiska. Wyznacza je zaś w formie uchwały (dalej: uchwały krajobrazowe) sejmik województwa. Mówi o tym art. 24 ustawy  o ochronie  przyrody. Można takie obszary znaleźć zarówno na Mazowszu, jak i nad Bałtykiem. W  sumie jest ich około 386 i zajmują 22,6 proc. powierzchni Polski (dane na koniec 2011 r.).

Na obszarach ochrony krajobrazowej znajdują się również prywatne działki, często o charakterze budowlanym.

– Teoretycznie można na nich budować, w praktyce jednak często jest to niemożliwe – mówi Artur Kawicki, ekspert w dziedzinie prawa ochrony środowiska.

Przepisy w zasadzie pozwalają na  realizację zamierzonej inwestycji. Pod warunkiem jednak, że zainteresowany uzyska   decyzję środowiskową stwierdzającą, że planowana budowa nie będzie oddziaływała negatywnie na środowisko (art. 24  ust. 3 ustawy o ochronie przyrody).  Tymczasem uchwały krajobrazowe zabraniają wycinki drzew, zmiany stosunków wody,  naruszania  rzeźby terenu etc.

– Bez tego wybudowanie domu czy pensjonatu nie jest możliwe – tłumaczy Artur Kawicki. Według niego każdy taki przypadek powinien być badany indywidualnie. Tymczasem zakazy wynikające z uchwał  są przyjmowane przez urzędników bardzo dosłownie.

Także gminy mają z tego powodu problemy z uchwalaniem miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.   Nie mogą bowiem uzyskać pozytywnej opinii regionalnych dyrekcji ochrony środowiska.

Właściciele działek na obszarach chronionych mają problemy z formalnościami

Problem ten obrósł już w orzecznictwo sądowe. W wielu wyrokach sądy administracyjne zarzucają urzędnikom stawianie ochrony przyrody nad prawem własności.  I tak, Naczelny Sąd Administracyjny w jednym ze swoich orzeczeń twierdził, że nie ulega wątpliwości, że zakazy formułowane w aktach prawa miejscowego, tworzących obszary chronionego krajobrazu,  ograniczają prawo własności nieruchomości. A skoro ograniczają one prawo własności, a więc prawo konstytucyjnie chronione, podlegają ocenie między innymi pod kątem zgodności z konstytucyjną zasadą proporcjonalności (sygn. akt II OSK 217/2012).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w jednym ze swoich orzeczeń stwierdził, że w art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody ustawodawca określił zamknięty katalog zakazów, jakie mogą być wprowadzone na terenie obszaru chronionego krajobrazu lub też jego części. Organ wyznaczający taki obszar może na nim wprowadzić część, a nawet wszystkie ustawowe zakazy, jeżeli wynika to z potrzeb jego ochrony. Zakazy te nie mogą być jednak modyfikowane ani też rozszerzane przez organ ustanawiający obszar chronionego krajobrazu (sygnatura akt IV SA/Wa 1335/2012).

W Polsce przybywa obszarów chronionego krajobrazu. Obejmują one zazwyczaj:  doliny rzeczne, kompleksy leśne, ciągi wzgórz, pola wydmowe i torfowiska. Wyznacza je zaś w formie uchwały (dalej: uchwały krajobrazowe) sejmik województwa. Mówi o tym art. 24 ustawy  o ochronie  przyrody. Można takie obszary znaleźć zarówno na Mazowszu, jak i nad Bałtykiem. W  sumie jest ich około 386 i zajmują 22,6 proc. powierzchni Polski (dane na koniec 2011 r.).

Na obszarach ochrony krajobrazowej znajdują się również prywatne działki, często o charakterze budowlanym.

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: język polski. Odpowiedzi i arkusze CKE
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: matematyka - poziom podstawowy. Odpowiedzi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Zawody prawnicze
Egzaminy prawnicze 2025. Z tymi zagadnieniami zdający mieli największe problemy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku