Bez opłaty nie ma handlu alkoholem

Prezydent Kalisza stwierdził wygaśnięcie zezwolenia na sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych. Przedsiębiorca nie wniósł bowiem do kasy urzędu miejskiego w ustawowym terminie do 31 stycznia 2013 r. pierwszej raty opłaty za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż alkoholu. Pieniądze wprawdzie wpłacił, ale dopiero w lutym. Wywołało to protest zainteresowanego.

Twierdził on, że pierwszą ratę opłaty uiścił 31 stycznia 2013 r. przelewem bankowym i urzędnicy miejscy źle interpretują prawo.

Ustawodawca określił jedynie, że dana czynność ma być dokonana przez podmiot zobowiązany w określonym terminie, tj. do pewnej daty, nie zaś, że skutek tej czynności ma istnieć już w tej dacie. Wskazał, że za dzień zapłaty winien być uważany dzień dokonania czynności – wpłaty, a nie data wpłynięcia przekazywanej kwoty na rachunek gminy, bo wówczas na obywatela przechodziłoby w sposób nieuzasadniony ryzyko związane z czasem transferu pieniędzy.

Kto ma rację

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Kaliszu, do którego wpłynęło odwołanie przedsiębiorcy, nie podzieliło jego poglądu. Kolegium powołało się na art. 11(1) ust. 7 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Z przywołanego przepisu jednoznacznie wynika, że wpłata pierwszej raty opłaty winna być wniesiona na rachunek miasta w terminie do 31 stycznia 2013 r. Opłata wpłynęła na konto Urzędu Miejskiego w Kaliszu w lutym 2013 r. Zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych wygasło więc z mocy prawa.

Data przelewu

Przedsiębiorca odwołał się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu i tym razem wygrał. W wyroku z 20 września 2013 r. uznał skargę za zasadną (II SA/Po 648/13).

Według WSA art. 11(1) ust. 1 i ust. 7 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi stanowi, że gminy pobierają opłatę za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Opłata powinna być wnoszona na rachunek gminy w każdym roku kalendarzowym objętym zezwoleniem, w trzech równych ratach w terminach do 31 stycznia, 31 maja i 30 września danego roku kalendarzowego. Natomiast z art. 18 ust. 12 pkt 5 tej ustawy wynika, że zezwolenie wygasa w przypadku niedokonania opłaty w tych terminach.

Zdaniem WSA wbrew twierdzeniu organów administracji datą uiszczenia opłaty jest data przyjęcia polecenia przelewu przez bank, w którym zlecający przelew ma rachunek z kwotą wystarczającą na pokrycie opłaty lub odpowiednio przyjęcie wpłaty gotówkowej przez placówkę pocztową.

Jakkolwiek w orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowane jest stanowisko, że do opłaty za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych nie mają zastosowania przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, to wskazuje się również, że opłata ta stanowi niepodatkowy dochód budżetu gminy, a zatem jest niepodatkową należnością budżetową.

W konsekwencji stwierdzić należy, że zobowiązanie z tytułu opłaty za zezwolenie na sprzedaż alkoholu jest niewątpliwie zobowiązaniem publicznoprawnym. Nie mają jednak w takim przypadku zastosowania przepisy kodeksu cywilnego dotyczące spełnienia świadczenia. Sąd nie znajduje też podstaw do interpretowania terminu uiszczenia opłaty za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w taki sposób jak terminów spełnienia świadczeń ze stosunków obligacyjnych. Przeciwnie, należy poszukiwać analogii w innych przepisach prawa publicznego.

W kasie lub na rachunek

Warto wobec tego wspomnieć, że w stosunku do opłaty skarbowej przyjmuje się, że zapłata takiej opłaty, która powinna nastąpić w kasie właściwego organu podatkowego lub na jego rachunek, obejmuje również gotówkową wpłatę na rachunek bankowy przekazem pocztowym lub bankowym albo bezpośrednio w kasie banku. Wobec tego wniesienie na rachunek gminy opłaty, o której mowa w art. 11 (1) ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, obejmuje również wpłatę na rachunek gminy dokonaną przelewem bankowym. Za termin uiszczenia tej opłaty należy uznać dzień przyjęcia polecenia przelewu przez bank, w którym zlecający przelew ma rachunek z kwotą wystarczającą na pokrycie opłaty.

– Organy administracji nie wyjaśniły wszystkich istotnych okoliczności sprawy. Nie zebrały wystarczającego dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy materiału dowodowego i nie rozważyły jego całokształtu. W konsekwencji ustalenie, że wniesienie pierwszej raty wymaganej opłaty przez skarżącego nastąpiło w lutym 2013 r., która to data jest datą zaksięgowania środków na rachunku urzędu miejskiego w K., było przedwczesne i nieuprawnione. W tak ustalonym stanie faktycznym trafny jest więc zarzut naruszenia art. 11[1] ust. 7 i art. 18 ust. 12 pkt 5 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi – stwierdził sąd.