Przedsiębiorca, który wygrał w gminie przetarg na odbiór śmieci, musi podpisać umowę z firmą prowadzącą regionalną instalację przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK). I tam mają trafiać śmieci z naszych domów. Te często zawożone są do instalacji zastępczych, które mogą je przyjmować, gdy RIPOK ma awarię lub nie zdoła przetworzyć za dużej ilości odpadów z regionu.
Tak mówią przepisy, ale odmiennego zdania jest UOKiK, który badał, czy jeden z przedsiębiorców prowadzących RIPOK nie nadużywa pozycji dominującej na rynku. Okazuje się, że w całym regionie trafiają do niego odpady komunalne z czterech gmin, a w sumie są 34. I dlatego urząd uznał, że firma nie ma jednak pozycji dominującej na rynku. Wskazał przy tym, że wożenie odpadów komunalnych do instalacji zastępczych może się odbywać, gdy są one bliżej niż RIPOK.
Zdaniem UOKiK tak wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 12 grudnia 2013 r. (sprawa C-292/12). W tym wyroku Trybunał odniósł się do przepisów unijnych i uznał, że zezwalają one jednostce samorządu lokalnego na nałożenie na przedsiębiorstwo prowadzące zbiórkę odpadów na jej terenie obowiązek transportowania zmieszanych odpadów komunalnych zebranych od gospodarstw domowych do odpowiedniej i najbliższej instalacji przetwarzania, która zlokalizowana jest w tym samym państwie członkowskim co wskazana jednostka samorządu lokalnego.
– Rozpatrywany przez TSUE spór dotyczył sytuacji, w której w promieniu 260 km od miasta Sillamäe działało 11 konkurencyjnych instalacji do przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, z których większość stosuje takie same technologie. Tymczasem RIPOK mają bardziej zaawansowane technologie przetwarzania odpadów aniżeli instalacje zastępcze. Spełniają wyższe standardy i są przyjaźniejsze dla środowiska, dlatego nie można ich zrównywać z instalacjami zastępczymi – zwraca uwagę Jadwiga Sołtysek, radca prawny z kancelarii KSP Legal & Tax Advice.
Stanowisko UOKiK jest sprzeczne z ustawą o odpadach. Określa ona, że wożenie zmieszanych odpadów komunalnych do instalacji zastępczych jest możliwe, gdy wystąpi awaria RIPOK lub taki zakład nie ma wystarczających mocy przerobowych, by przyjąć dużą ilość śmieci.
