Kontrola w firmie UKS a delegowanie urzędników

Przedstawiając nowy pakiet działań podatkowych, minister finansów Mateusz Szczurek zapowiedział dalsze likwidowanie różnic w  obciążeniach administracji skarbowej. Chce to osiągnąć  przez zmianę terytorialnego zasięgu działania dyrektorów urzędów kontroli skarbowej (UKS). Eksperci twierdzą, że od dłuższego już czasu fiskus chętnie deleguje do sprawdzania podatników kontrolerów z różnych, odległych od ich siedzib, krańców Polski.

Przepisy pozwalają

Jak wyjaśnia Mirosław Siwiński, radca prawny, doradca podatkowy z kancelarii prof. Witolda Modzelewskiego, od jakiegoś czasu generalny inspektor kontroli skarbowej praktykuje wyznaczanie do kontroli UKS z innych miast niż siedziba podatnika. Może tak robić  od 2010 r.

– Zazwyczaj są to urzędy dość oddalone od siedziby podatnika, bardzo często nawet w ich ośrodkach zamiejscowych. Do tego akta spraw czasami znajdują się jeszcze gdzie indziej, np. w urzędzie skarbowym, co w ogóle uniemożliwia czynne uczestnictwo w kontroli – mówi ekspert.

Obserwacje te potwierdza Krzysztof Musiał, doradca podatkowy, partner w kancelarii Musiał i Partnerzy. Zwraca uwagę, że organy kontroli bardzo chętnie wykorzystują taką możliwość, gdy kontrolując jedną firmę, chcą sprawdzić też jej kontrahenta.

– Przykładowo, UKS z Białegostoku kontroluje swojego podatnika. Przy okazji wszczyna odrębne postępowanie i kontroluje drugą stronę umowy, np. firmę z Poznania. Pełnomocnicy obu firm nie mają  wglądu w to, co dzieje się w drugim postępowaniu. Efekty obu  materializują się  dopiero w decyzji wymiarowej – tłumaczy Musiał.

Jego zdaniem to ograniczenie uprawnień podatnika do czynnego udziału w postępowaniu. Sztuczka procesowa, chociaż dopuszczana przez prawo.

– Zgadzam się, że kontrole przez delegowane UKS są coraz częstsze i problematyczne dla pełnomocników oraz ich mocodawców – mówi Michał Grzywacz, radca prawny, doradca podatkowy, partner w kancelarii Grzywacz-Zawada.

Również w jego ocenie konieczność wyjazdu do odległego miejsca ogranicza czynny udział strony w postępowaniu. Firmie, która jest kontrolowana na miejscu, łatwiej na bieżąco przeglądać akta.

Czas i pieniądze to dodatkowy argument przeciwko delegowaniu kontroli wysuwany przez ekspertów.

– W niektórych przypadkach wyznaczane są nawet dwa UKS dla różnych okresów w różnych końcach Polski.  To wymaga od pełnomocników wygospodarowania dodatkowego czasu na wyjazdy. Jest to też kosztowne i dla podatników, i dla Skarbu Państwa – zauważa Mirosław Siwiński.

Racje fiskusa

Swoje racje ma jednak także fiskus. Przede wszystkim tłumaczy, że chce równomiernie obciążać pracą swoich urzędników. Nie jest bowiem tajemnicą, że wiele firm przenosi swoje siedziby do wielkich miast, zwłaszcza do stolicy.