Coraz więcej skarg: Zachowanie sędziów a autorytet trzeciej władzy

Już nie tylko niesprawiedliwe wyroki, ale i nagminne spóźnienia oraz arogancję zarzucają sędziom obywatele piszący skargi na ich zachowanie.

Aktualizacja: 08.09.2013 09:58 Publikacja: 18.06.2013 09:05

Autorytet trzeciej władzy: Oywatele coraz częściej skarżą się na niesprawiedliwe wyroki, nagminne spóźnienia i arogancję sędziów.

Foto: Fotorzepa, Roman Bosiacki

Agata Łukaszewicz

Coraz więcej niezadowolonych obywateli skarży się na Temidę i jej zachowanie. W 2012 r. do Krajowej Rady Sądownictwa trafiło o 75 proc. skarg więcej niż rok wcześniej. Drugie tyle trafia bezpośrednio do prezesów konkretnych sądów. Najwięcej jest tych na niesprawiedliwe wyroki i ciągnące się latami procesy; coraz częściej zdarzają się jednak także na spóźnienia, niekulturalne czy wręcz agresywne i grubiańskie zachowanie na sali rozpraw.

Nie dziwi mnie to. Liczba skarg na sądy zależy od atmosfery wokół wymiaru sprawiedliwości. Buduje ją minister – mówi „Rz" Maciej Strączyński, sędzia, przewodniczący Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia. – Sędziowie czują się bezkarni – odpowiada Ryszard Głowinkowski, prezes Stowarzyszenia Osób Poszkodowanych przez Wymiar Sprawiedliwości Lex. – Nie ma tygodnia, aby ktoś nie szukał u nas ratunku.

Nie tylko pieniacze

W 2011 r. do biura Krajowej Rady Sądownictwa wpłynęło 1393 pism od 658 skarżących oraz 14 anonimów. W 2012 r. było ich już 2430 od 880 osób – to o 75 proc. więcej. Rada nie zajmuje się skargami o charakterze pieniaczym lub których treść wskazuje na niezrównoważenie psychiczne autora. Są ludzie, którzy piszą wszędzie: od prezydenta i Iustitii przez parlament aż po media.

101

spraw dyscyplinarnych wpłynęło w tym czasie do KRS

– Na pieniacze pisma trzeba uważać – mówi „Rz" sędzia Łukasz Zborowski. Zwraca też uwagę na specyficzne anonimy. – O tym, że to anonimy, dowiadujemy się, dopiero kiedy odpowiedź na skargę wraca od adresata, który nie istnieje.

Głównie domagają się interwencji w swojej sprawie. Najczęściej zmiany wyroku. –

Twierdzą, że wyrok jest nie taki, jakiego się spodziewali; że jest niesprawiedliwy; że sędzia był stronniczy i sprzyjał jednej stronie, a na drugą podnosił głos – wymienia Krzysztof Józefowicz, prezes Sądu Apelacyjnego w Poznaniu.

Skandaliczne zachowanie sędzi - Sąd Rejonowy Szczecin Centrum 13.06.2013

– Czasem proces trwa miesiącami z określonych powodów, ale strony tego nie dostrzegają – mówi „Rz" prezes Głowinkowski. Dodaje jednak, że coraz częściej odbiera skargi na aroganckie zachowanie sędziów. Dwie godziny spóźnienia i ani słowa przepraszam – pisze jeden z obywateli. Inny, siedząc w ławach dla publiczności, nie wytrzymał, kiedy za barierką dla świadków pojawiła się kobieta w zaawansowanej ciąży, a sąd nie dość, że nie zaproponował, by zeznawała na siedząco, to jeszcze w grubiański sposób zażądał, by mówiła głośniej.

– Nie dziwi mnie, że skarg jest coraz więcej – ocenia sędzia Strączyński. – Nie wierzę, jednak, że nagle w ciągu roku sędziowie zaczęli pracować i zachowywać się dwa razy gorzej. Tak jak i przy dwa razy lepszych statystykach nie uwierzyłbym, że zaczęli pracować dwa razy lepiej – dodaje. Tłumaczy, że skoro politycy i inne ważne osobistości publicznie krytykują sądy, to i obywatel nabiera na to ochoty i wierzy w powodzenie.

Ludzie skargi piszą

Sędziowie mówią też, że rosnącej liczbie skarg winne są niewłaściwe zarządzenia nadzorcze obowiązujące w wielu sądach. Są wśród nich i takie, z których wynika, że na wokandzie nie może się znaleźć mniej niż dziesięć spraw, a jeśli sędzia zdecyduje się na jedną, ale z kilkunastoma świadkami, to musi wyznaczyć dodatkową wokandę.

Ostateczna decyzja w sprawie skargi kierowanej do Krajowej Rady Sądownictwa zależy od jej ustaleń. Jeśli zebrany materiał nie potwierdza zarzutów stawianych sędziemu, informacja o tym trafia do zainteresowanego i na tym sprawa się kończy. Jeśli jednak zarzuty się potwierdzą, skarga wraz z zebranym materiałem jest wysyłana do właściwego rzecznika dyscyplinarnego. W 2012 r. do rzecznika trafiło 130 spraw.