Prezes sądu kontra wiceprezes. Kto powinien reprezentować sąd w sprawie o wynagrodzenie?

Sąd Najwyższy rozstrzygnie, czy wiceprezes WSA może reprezentować ten sam sąd jako pozwanego w sporze z jego prezesem.

Publikacja: 20.05.2025 04:59

Prezes sądu kontra wiceprezes. Kto powinien reprezentować sąd w sprawie o wynagrodzenie?

Foto: PAP/Lech Muszyński

Sprawa, na kanwie której powstało zagadnienie prawne, dotyczyła prezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego. Pozwał on ten WSA o wynagrodzenie. Z kolei odpowiedź na pozew w imieniu wspomnianego podmiotu sporządził jego wiceprezes. W efekcie został on wezwany do przedstawienia podstawy prawnej do reprezentowania w takim przypadku WSA. Powołał się wówczas na art. 20 § 3 ustawy prawo o ustroju sądów administracyjnych (tj. DzU z 2024 r. poz. 1267), zgodnie z którym prezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego zastępuje wiceprezes lub wyznaczony sędzia. Przywołał też na tę okoliczność kilka orzeczeń Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Czytaj więcej

Ten wyrok ucieszy osoby, które oblały egzamin na prawo jazdy

Kto powinien reprezentować WSA w sporze z prezesem sądu?

Sąd, który rozpoznawał spór w pierwszej instancji, nie miał wątpliwości, że omawiana sytuacja dotyczy prawa pracy. Dlatego w pierwszej kolejności sięgnął do przepisów dotyczących reprezentacji pracodawcy w sporach pracowniczych. Zgodnie z § 3 [1] § 1 k.p. za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inny wyznaczony do tego człowiek. W świetle tego przepisu nie ma wątpliwości, że WSA reprezentuje prezes tego sądu. Zgodnie bowiem z art. 20. § 1 prawo o ustroju sądów administracyjnych prezes wojewódzkiego sądu administracyjnego kieruje sądem i reprezentuje go na zewnątrz, pełni czynności administracji sądowej i inne czynności przewidziane w ustawie.

Niemniej jednak w tym przypadku wytoczył on powództwo przeciwko swojej jednostce i stało się oczywiste, że nie może reprezentować pozwanego. Procesowałby się wówczas sam z sobą.  Zatem jego rolę, na mocy art. 20 § 3, przejął wiceprezes. To jednak nie rozwiązywało wątpliwości. Zdaniem sądu przepis ten jest bowiem niewystarczający, żeby uznać, że w sporze z prezesem sąd może reprezentować wiceprezes. Powód? Jak wskazał sąd rozpoznający sprawę, artykuł odnosi się do czynności z innymi podmiotami, jakie wiceprezes w czasie nieobecności prezesa wykonuje w jego zastępstwie. Nie obejmuje natomiast sytuacji między prezesem a wiceprezesem reprezentującym WSA w sporze sądowym.

Czytaj więcej

Czy wyrok jest ważny, gdy strona nie wiedziała o jego ogłoszeniu? Odpowiedział SN

Prezes NSA powinien reprezentować WSA w sporze z jego prezesem

Zdaniem sądu ustawodawca nie uregulował tej kwestii w przepisach. Niemniej zasugerowane rozwiązanie nie jest jednak ani transparentne, ani też procesowo usprawiedliwione, bo spór toczy się de facto między mocodawcą a jego zastępcą. A to rodzi wątpliwości co do intencji obu stron procesu. Nie może to oczywiście oznaczać, że prezes WSA nie ma prawa dochodzić roszczeń o charakterze pracowniczym podczas procesu. Zdaniem sądu lepszym rozwiązaniem (mającym umocowanie w art. 12 i art. 20 § 2 prawa o ustroju sądów administracyjnych) byłoby, gdyby w takiej sytuacji WSA reprezentował prezes NSA albo wyznaczona przez niego osoba. Dochowana byłaby wówczas zasada dwustronności procesu.

Sprawa jest o tyle istotna, że niewłaściwa reprezentacja strony pozwanej może prowadzić do nieważności postępowania w danej instancji.

W obliczu wątpliwości i tak poważnych konsekwencji sąd zadał pytanie prawne SN, czy wiceprezes wojewódzkiego sądu administracyjnego może reprezentować ten sam sąd jako pozwanego w sporze sądowym z prezesem WSA?

Sprawa w SN sygn. III PZP 4/25

Sprawa, na kanwie której powstało zagadnienie prawne, dotyczyła prezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego. Pozwał on ten WSA o wynagrodzenie. Z kolei odpowiedź na pozew w imieniu wspomnianego podmiotu sporządził jego wiceprezes. W efekcie został on wezwany do przedstawienia podstawy prawnej do reprezentowania w takim przypadku WSA. Powołał się wówczas na art. 20 § 3 ustawy prawo o ustroju sądów administracyjnych (tj. DzU z 2024 r. poz. 1267), zgodnie z którym prezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego zastępuje wiceprezes lub wyznaczony sędzia. Przywołał też na tę okoliczność kilka orzeczeń Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Pozostało jeszcze 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Odziedziczyłeś majątek? By dysponować spadkiem, musisz mieć ten dokument
Praca, Emerytury i renty
NSA: honorowe krwiodawstwo nie ma pierwszeństwa przed policyjną służbą
Sądy i trybunały
Resort sprawiedliwości już nie chce likwidacji Izby Odpowiedzialności Zawodowej
Prawo drogowe
Ten wyrok ucieszy osoby, które oblały egzamin na prawo jazdy
Prawo karne
Lech Wałęsa przegrał w sądzie. Chodzi o teczki TW „Bolka”