Iustitia o projekcie Bodnara: nie można nadużywać regulaminu urzędowania sądów

Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia" przedstawiło swoją opinię do projektu rozporządzenia ministra sprawiedliwości zmieniającego Regulamin urzędowania sądów powszechnych.

Publikacja: 02.01.2024 13:43

Adam Bodnar

Adam Bodnar

Foto: TV.rp.pl

Projekt ma na celu wprowadzenie w Regulaminie urzędowania sądów powszechnych przepisów regulujących dwie kwestie. Po pierwsze, przydzielania rozpoznawania wniosków o wyłączenie sędziego, gdy wśród podstaw wniosku znajduje się okoliczność dotycząca powołania sędziego. Po drugie, wprowadzenie obowiązku uwzględniania prawa Unii Europejskiej i innych norm wiążącego prawa europejskiego przy sporządzaniu orzeczeń i uzasadnień.

Zgodnie z projektem wnioski o wyłączenie sędziego ze względu na jego sposób powołania na stanowisko sędziego nie będą mogły być rozpatrywane przez sędziów powołanych w ten sam sposób. W tym przypadku Adam Bodnar odniósł się do kwestii wyłączania tzw. neosędziów. Chodzi o sędziów nominowanych przy udziale Krajowej Rady Sądownictwa, której część członków została wybrana przez Sejm. 

W komunikacie Ministerstwa Sprawiedliwości podkreślono, że rozporządzenie jest pierwszym krokiem w stronę przywracania standardów i praworządności w polskim sądownictwie.

Czytaj więcej

Kolejna decyzja ministra Bodnara. Chodzi o neosędziów i hierarchię aktów prawnych

Iustitia: półśrodki mogą przynieść skutek odwrotny do zamierzonego

Swoją opinię do projektu przedstawiło we wtorek Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia”. Nie ma ono wątpliwości, że intencją projektu jest „jak najszybsze podjęcie działań w kierunku sanacji ustrojowej polskiego wymiaru sprawiedliwości a także wdrożenia kamieni milowych, od których uzależnione jest uruchomienie środków z KPO”. Jak dodano, „intencja ta zasługuje na pełną aprobatę”.

Stowarzyszenie podkreśliło przy tym: „Nie ma praworządności bez pełnego respektowania orzeczeń wydanych w zgodzie z art. 45 Konstytucji RP, art. 47 Karty Praw Podstawowych oraz art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka – i to zarówno sądów krajowych, jak i unijnych”.

W ocenie „Iustitii” zasadniczą receptą nie powinny być jednak „działania w ramach ułomnego systemu nadzoru administracyjnego przedstawiciela władzy wykonawczej nad sądami powszechnymi, lecz kompleksowa ofensywa legislacyjna oparta na projektach ustaw przygotowanych m.in. przez SSP >>Iustitia<<”. Jak podkreślono, „półśrodki mogą przynieść skutek odwrotny do zamierzonego”.

Stowarzyszenie wskazuje bowiem, że „działając w obecnych ramach prawnych nie można — nawet mając najlepsze intencje — nadużywać Regulaminu urzędowania sądów powszechnych, gdyż jest to bardzo delikatny grunt, szczególnie w kontekście konstytucyjnych zasad niezależności sądów i niezawisłości sędziów". Jak zaznaczono, dotyczy to zapisu wprowadzającego obowiązek uwzględniania prawa UE. 

Inaczej „Iustitia” oceniła propozycję dotyczącą wyłączania sędziów. "Projektowane rozwiązanie nie narusza konstytucyjnych gwarancji prawa do sądu (art. 45 Konstytucji RP). Odpowiada założeniom fundamentalnej w państwie konstytucyjnym zasady nemo iudex in causa sua wyrażonej w ustawach procesowych (art. 48 § 1 k.p.c. oraz art. 40 § 1 k.p.k) i stanowi jej wykonanie, przy czym regulacji ustawowych nie zastępuje".

Jak zauważono, „w praktyce osoby powołane na urząd sędziego z udziałem neo-KRS — wbrew ustawom i orzecznictwu Sądu Najwyższego (zob. uchwałę składu siedmiu sędziów SN z 02-06-2022 r., I KZP 2/22) - nie wyłączają się od rozpoznawania wniosków o wyłączenie osób będących w takiej samej sytuacji prawnej. Przemawia to dodatkowo za stosowaniem środka naprawczego, który wobec kryzysowych uwarunkowań ustrojowych wydaje się adekwatny, mieszcząc się jednocześnie w ramach ustawowych i konstytucyjnych”.

Czytaj więcej

Adam Bodnar, nowy minister sprawiedliwości. To on ma przywrócić rządy prawa

Projekt ma na celu wprowadzenie w Regulaminie urzędowania sądów powszechnych przepisów regulujących dwie kwestie. Po pierwsze, przydzielania rozpoznawania wniosków o wyłączenie sędziego, gdy wśród podstaw wniosku znajduje się okoliczność dotycząca powołania sędziego. Po drugie, wprowadzenie obowiązku uwzględniania prawa Unii Europejskiej i innych norm wiążącego prawa europejskiego przy sporządzaniu orzeczeń i uzasadnień.

Zgodnie z projektem wnioski o wyłączenie sędziego ze względu na jego sposób powołania na stanowisko sędziego nie będą mogły być rozpatrywane przez sędziów powołanych w ten sam sposób. W tym przypadku Adam Bodnar odniósł się do kwestii wyłączania tzw. neosędziów. Chodzi o sędziów nominowanych przy udziale Krajowej Rady Sądownictwa, której część członków została wybrana przez Sejm. 

0 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Paliwo będzie droższe o 50 groszy na litrze, rachunki za gaz o jedną czwartą
Praca, Emerytury i renty
Krem z filtrem, walizka i autoresponder – co o urlopie powinien wiedzieć pracownik
Podatki
Wykup samochodu z leasingu – skutki w PIT i VAT
Nieruchomości
Jak kwestionować niezgodne z prawem plany inwestycyjne sąsiada? Odpowiadamy
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Nieruchomości
Wywłaszczenia pod inwestycje infrastrukturalne. Jakie mamy prawa?